متخصص مغز واعصاب
متخصص مغز و اعصاب به انگلیسی Neurologist یکی از اعضای تیم پزشکی در بخش سیستم عصبی مرکزی و محیطی (مغز و نخاع) است. هرگونه اختلال در عملکرد سیستم‌های عصبی باعث به‌وجودآمدن مشکلات موقتی یا طولانی میشود و پزشک نورولوژیست یا متخصص مغز و اعصاب اختلالاتی را که بر مغز، نخاع و سایر اعصاب محیطی تأثیر می‌گذارد، درمان می‌کند. تشخیص و درمان بیماری‌هایی مانند پارکینسون، آلزایمر، سکته مغزی و سردردهای ضربان‌دار میگرنی برعهده نورولوژیست‌ها است. با مشاهده علائم بیماری، به متخصصان اعصاب یا در صورت لزوم جراح مغز و اعصاب ارجاع داده می‌شوید. جهت تشخیص و درمان بیماری عصبی، به سایت دکترتو مراجعه کنید و از خدمات دریافت نوبت حضوری یا مشاوره آنلاین که برای شما تهیه شده است، استفاده کنید.
متخصص مغز و اعصاب یا نورولوژیست کیست؟
نورولوژی شاخه‌ای از پزشکی است که به مطالعه و درمان اختلالات سیستم عصبی می‌پردازد و متخصص مغز و اعصاب به انگلیسی Neurologist، اختلال‌های مربوط به نورولوژی و بیماری های مغزی خطرناک را درمان می‌کند. سیستم عصبی یک سیستم پیچیده و تشکیل‌شده از دو بخش است که فعالیت‌های بدن را تنظیم و هماهنگ می‌کند. این دو بخش عبارتند از:
- سیستم عصبی مرکزی، مغز و نخاع
- سیستم عصبی محیطی، اندام‌های حسی مانند چشم، گوش، پوست و همه گیرنده‌های حسی موجود در سراسر بدن.
متخصص مغز و اعصاب پزشکی است که بیماریهای مغز، نخاع و اعصاب را تشخیص داده و درمان می‌کند. او معمولا بیماری‌ها و اختلالاتی را که بر تفکر و رفتار تأثیر می‌گذارد هم بررسی می‌کند. دکتر مغز و اعصاب جراحی نمی‌کند و صرفا روی درمان بیماری‌هایی تمرکز دارد که نیاز به جراحی ندارند.
۱. کار متخصص مغز و اعصاب چیست؟
سیستم عصبی، مرکز فرماندهی بدن محسوب میشود. به هر چیزی که فکر یا احساس کنیم و یا آن را انجام دهیم، از حرکت دادن بازو گرفته تا ضربان قلب همگی تحت کنترل این سیستم قرار دارند.
با توجه به اینکه هرگونه بیماری و شرایط عصبی می‌تواند تقریباً بر هر قسمت از بدن تأثیر بگذارد و افراد مختلف را در سنین بزرگسالی و حتی کودکی تحت تأثیر قرار دهد؛ مراجعه به متخصص مغز و اعصاب، می‌تواند بهترین راهکار برای تشخیص و درمان بیماریهای مختلف مغز، نخاع و اعصاب باشد. به نظر شما این متخصصان دقیقاً در چه زمینه‌ای فعالیت دارند؟ چه بیماری‌هایی را درمان می‌کنند و چه زمانی باید به آنها مراجعه کرد؟ در این مقاله به طور جامع و مختصر به این موضوعات پرداخته میشود.
متخصص مغز و اعصاب ، پزشکی است که در مطالعه و درمان اختلالاتی که بر مغز و سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد، تخصص دارد و بیماریهای مغز و نخاع، اعصاب محیطی و ماهیچه‌ها را تشخیص، درمان و مدیریت می‌کند. این متخصصان، تسلط کاملی بر آناتومی، عملکرد و شرایطی که بر اعصاب و سیستم عصبی تأثیرگذار است، دارند. شایان ذکر است که سیستم عصبی فعالیت و حرکات بدن را کنترل و تنظیم می‌کند و اگر به درستی کار نکند، فعالیت بدن دچار اختلال خواهد شد. وظیفه متخصص مغز و اعصاب این است که هرگونه مشکلات موجود در سیستم عصبی را تشخیص و بررسی نماید.
متخصص مغز و اعصاب،در کلینیک مغز و اعصاب هر مشکل یا بیماری را به صورت جداگانه درمان می‌کند. برای مثال، در برخی موارد تنها از یک گزینه درمانی استفاده می‌کند؛ اما در بسیاری از موارد دیگر، از چندین روش درمانی برای کمک به روند درمانی بیمار استفاده می‌کند.
معمولاً در جلسه اول درمان، ابتدا شرح حالی از سابقه پزشکی، خانوادگی، داروهای مصرفی و علائم فعلی فرد تهیه میشود. شناسایی علت علائم و تهیه برنامه درمانی مناسب مطابق با شرایط عصبی رایج و پیچیده بیماری از دیگر وظایف این متخصصان است. در طول معاینه عصبی، پزشک ممکن است از ابزارهایی مانند چراغ‌ها و چکش‌های رفلکس برای ارزیابی سیستم عصبی استفاده کند و مهارت‌های حرکتی، تعادل، هماهنگی، وضعیت ذهنی، رفلکس، توانایی راه رفتن، بررسی قدرت عضلانی، سلامت روان، سنجش بینایی، شنوایی و گفتاری را مورد آزمایش و بررسی قرار دهد.
نورولوژی یعنی چه و کار دکتر مغز و اعصاب چیست؟ متخصص مغز و اعصاب ابتدا معاینه فیزیکی انجام می‌دهد، سپس آزمایش‌های مختلفی را تجویز می‌کند تا علت اصلی اختلال‌های عصبی را تشخیص دهد. سپس باتوجه به علت اختلال، دارو تجویز می‌کند و یا استراتژی‌های خاصی را برای درمان بیماری عصبی ترتیب می‌دهد. متخصص مغز و اعصاب می‌تواند بیماری افراد را در سنین مختلفی بررسی کند اما معمولا فوق تخصص نورولوژی سالمندان یا نورولوژیست کودک به درمان افراد در سنین خاصی می‌پردازد.
۲. متخصص مغز و اعصاب چه معایناتی انجام می دهد؟ (نورولوژی چگونه انجام میشود؟)
در اولین مراجعه به مطب نورولوژیست، پزشک معمولا یک معاینه فیزیکی و یک معاینه عصبی انجام می‌دهد. او معاینه عصبی اولیه را با سنجیدن وضعیت ذهنی فرد و انعکاس‌های عصبی او بررسی می‌کند. پزشک در روشهای معمول از ابزارهای ساده آزمایشی مانند چکش رفلکس و نور استفاده می‌کند و وضعیت بیمار را در موارد زیر مورد بررسی قرار می‌دهد:
- قدرت تکلم و سخن گفتن
- مهارت‌های حرکتی
- حدت بینایی و عضلات خارج چشم
- هماهنگی حرکات بدن
- استحکام و قدرت
- رفلکس‌ها.
۳. رشته های فوق تخصص مغز و اعصاب کدامند؟
سیستم عصبی یک سیستم پیچیده است و تخصص در هر بخش نیاز به سال‌ها مطالعه و کسب تجربه دارد. پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب یا رشته ی مغز و اعصاب، تکامل یافته‌ی تخصص مغز و اعصاب هستند یعنی بسیاری از متخصصان پس از پایان دوره رزیدنتی خود به مطالعه زیرمجموعه خاصی از نورولوژی می‌پردازند و تمرکز خود را روی یک بخش خاص محدود می‌کنند تا بهترین راهکارهای درمان را در آن حیطه به بیماران ارائه دهند.
یک متخصص مغز و اعصاب براساس علم نورولوژی ممکن است آموزش خود را بر روی موارد زیر متمرکز کند:
- داروی سردرد
- داروی عصبی عضلانی
- مراقبت عصبی
- عصبی انکولوژی
- نورولوژی سالمندان
- اختلالات خودمختار
- نورولوژی عروقی (مراقبت از سکته مغزی)
- نورولوژی کودک یا متخصص مغز و اعصاب کودکان
- نورورادیولوژی مداخله‌ای
- صرع.
۴. محل کار متخصص مغز و اعصاب کجاست؟
نورولوژیست بیماران خود را در کلینیک یا مطب خصوصی خود ویزیت می‌کنند اما بسیاری از آنها در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی هم کار می‌کنند. اگر بیمار نیاز به جراحی داشته باشد، بیمار را به جراح مغز و اعصاب ارجاع می‌دهند. برخی از متخصصان مغز و اعصاب در کنار سایر متخصصان سلامت به عنوان بخشی از یک تیم کار می‌کنند، مانند تیم سکته مغزی بیمارستان یا تیم مراقبت‌های ویژه.
۵. فرق نورولوژیست (متخصص مغز و اعصاب) با جراح مغز و اعصاب چیست؟ (تفاوت نورولوژی و نوروسرجری)
هم متخصصان مغز و اعصاب و هم جراح مغز و اعصاب افرادی را که دارای اختلالات مغزی و عصبی هستند، درمان می‌کنند. تفاوت جراح مغز و اعصاب با متخصص مغز و اعصاب یا فرق نورولوژیست با جراح مغز و اعصاب این است که جراحان مغز و اعصاب جراحی انجام می‌دهند، در حالی که متخصصان مغز و اعصاب این کار را نمی‌کنند.
به طور کلی، بیمار ابتدا با یک متخصص مغز و اعصاب ملاقات می‌کند که علائم او را ارزیابی کند و در مورد برنامه درمانی تصمیم‌گیری می‌کند. اگر متخصص مغز و اعصاب تشخیص دهد که فرد نیاز به جراحی دارد، او را به جراح مغز و اعصاب ارجاع می‌دهد.
۶. جراح مغز و اعصاب کیست؟
جراح مغز و اعصاب یا دکتر مغز و استخوان پزشکی است که بیماریهای مربوط به مغز، ستون فقرات و سایر قسمت‌های سیستم عصبی شما را تشخیص داده و درمان می‌کنند. تفاوت آنها با متخصصان مغز و اعصاب در این است که جراح مغز و اعصاب به طور خاص در زمینه جراحی آموزش دیده‌است. درحالی که متخصص مغز و اعصاب بر سایر اشکال درمان تمرکز می‌کند و اجازه جراحی ندارد.
۷. تفاوت متخصص مغز و اعصاب با روانپزشک چیست؟
متخصص مغز و اعصاب ناهنجاری‌های سیستم عصبی را درمان می‌کند مانند ضربه مغزی اما متخصص اعصاب و روان یا پزشکی که به بررسی بیماریهای روانی می پردازد کسی است که می‌تواند افسردگی و سایر بیماریهای روانی را درمان کند و رابطه بین مغز شما و اقداماتی را که انجام می‌دهید مطالعه کند.
فرق متخصص مغز و اعصاب با روانپزشک این است که اگرچه متخصصان مغز و اعصاب شرایط سلامت روان مانند افسردگی را درمان نمی‌کنند، اما مهم است که با آنها در مورد سلامت روان خود صحبت کنید. اگر نوعی بیماری در رابطه با سلامت روان شما تشخیص داده شده‌است، به نورولوژیست خود اطلاع دهید. این بیماری روانی ممکن است علائمی مشابه بیماریهای عصبی ایجاد کند. به عنوان مثال، افسردگی می‌تواند منجر به مشکلات غیرقابل توضیحی در حافظه شود.
متخصص مغز و اعصاب چه بیماری هایی را درمان می کند؟
نورولوژیست شرایط و بیماری‌هایی را درمان می‌کند که بر عملکرد عصبی شما تأثیر می‌گذارد مانند آسیب به مغز یا نخاع، سکته مغزی یا شرایط مزمن مانند صرع. در ادامه تک تک بیماری‌هایی که توسط دکتر مغز و اعصاب درمان میشود را بررسی می‌کنیم.
۱. متخصص لرزش سر یا جراحت سر
همه آسیب‌ها و جراحت‌هایی که به سر وارد میشود نیاز به ملاقات با نورولوژیست ندارند، اما گاهی اوقات ممکن است برای تعیین میزان آسیب‌ها و برنامه‌ریزی درمان به یک متخصص مغز و اعصاب نیاز باشد.
به عنوان مثال، افرادی که دچار ضربه مغزی با علائم سبکی سر و عدم تعادل شده‌اند ممکن است علائمی داشته باشند که برای چندین ماه باقی بماند. مثلا ممکن است برای سردردها و مشکلات حافظه‌ای که ممکن است ایجاد شود به معاینه متخصص مغز و اعصاب و انجام آزمایش و درمان‌های جانبی نیاز داشته باشند.
۲. درمان سردردهای مزمن
همه ما ممکن است گاهی دچار سردرد شویم اما برخی افراد به صورت مکرر دچار سردرد شدید می‌شوند و نیاز به مراقبت‌های بیشتری دارند.
اگر چندین بار در هفته سردردهای غیرقابل تحملی دارید و با داروها و روشهای درمانی پزشک عمومی بهبود نیابد، ممکن است پزشک شما را به نورولوژیست ارجاع دهد. متخصص مغز و اعصاب می‌تواند علت سردرد شما را مشخص کند و اگر سردرد به دلیل آسیب به بخش تعادلی باشد، به درمان عدم تعادل در راه رفتن شما کمک کند.
۳. متخصص مغز و اعصاب برای میگرن
اگر دچار بیماری میگرن هستید و در موقعیت‌های مختلف مورد حمله میگرن قرار می‌گیرید و می‌خواهید بدانید برای میگرن به چه دکتری مراجعه کنیم؟ باید گفت به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. این بیماری علاوه بر دردناک بودن، اغلب باعث حساسیت به نور و صدا، حالت تهوع و سرگیجه میشود. درد میگرن کجای سر است؟ معمولا در یک سمت سر، شقیقه سمت راست یا سمت چپ به صورت ضربان‌دار و با شدت زیاد ایجاد میشود. درد میگرن معمولا می‌تواند ساعت‌ها یا روزها ادامه داشته باشد.
متخصص مغز و اعصاب و بهترین دکتر میگرن می‌تواند علت سردرد شما را تشخیص دهد و حساسیت به هرگونه محرکی که ممکن است میگرن شما را تحریک کند شناسایی کند. سپس نحوه اجتناب از آنها را توصیه می‌کند و داروهایی برای پیشگیری و درمان میگرن تجویز خواهد کرد.
۴. متخصص نورولوژی و درمان اسکلروز چندگانه
مولتیپل اسکلروزیس یا MS یک بیماری مزمن است که بر مغز و نخاع شما تأثیر می‌گذارد و باعث بی‌حسی، ضعف و تحلیل‌رفتن اندام‌های حسی میشود. بسیاری از افراد دچارضغف بینایی یا حرکتی می‌شوند. ام اس یک بیماری پیشرونده است و علائم می‌تواند در زمان‌های مختلف و در افراد مختلف، متفاوت باشد.
آیا بیماری ام اس واگیردار است؟ اگرچه هنوز علت دقیق آن مشخص نشده است اما تحقیقات پزشکان نشان می‌دهد که این بیماری مسری نیست. نورولوژیست می‌تواند ام اس را تشخیص دهد و با درمان‌ها و داروهای مناسب به شما کمک کند وضعیت خود را مدیریت کنید.
برخی افراد به اشتباه بیماری گیلن باره را با ام اس یکی می‌دانند. تفاوت ام اس با گیلن باره چیست؟ در حالی که ام اس میلین سیستم عصبی مرکزی (مغز، نخاع و اعصاب بینایی) را از بین می‌برد، سندرم گیلن باره (GBS) میلین اعصاب محیطی را که از ساقه مغز و نخاع به اعصاب دیگر خارج می‌شوند، نابود می‌کند. در واقع هر بیماری به بخش خاصی از سیستم عصبی جمله می‌کند.
۵. متخصص مغز و اعصاب برای ترک اعتیاد
روانپزشکان، متخصصین داخلی، پزشک خانواده و نورولوژیست‌ها، می‌توانند در پزشکی اعتیاد تخصص داشته باشند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کنید، بهتر است برای درمان و اطلاع از بهترین روش ترک اعتیاد از مشورت‌های پزشکان متخصص و روشهای درمانی مانند گروه درمانی استفاده کنید. در حال حاضر روش درمانی ماتریکس در روانشناسی، یکی از موثرترین روش‌ها برای درمان اعتیاد است.
۶. درمان تشنج یا صرع
انواع تشنج در مغز شما شروع میشود و می‌تواند خطرناک باشد. این بیماری باعث حرکات کنترل نشده و احساسات عجیب و غریب میشود. در بسیاری از موارد، فرد هوشیاری خود را هم از دست می‌دهد.
پس از تشنج، پزشک ممکن است شما را برای آزمایشات بیشتر به متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد. متخصص مغز و اعصاب می‌تواند آزمایشات و تصویربرداری‌های مختلفی برای یافتن علت تشنج شما تجویز کند و می‌تواند تشنج طولانی مدت و انواع بیماری صرع را نیز تشخیص دهد. پس از تشخیص، نورولوژیست داروها و درمان‌هایی را برای کمک به کنترل تشنج و صرع تجویز می‌کند.
پارکینسون زمانی رخ می‌دهد که مغز شما نتواند دوپامین مورد نیاز برای کنترل حرکت بدن شما را بسازد. این مساله باعث لرزش، سفتی و عدم هماهنگی میشود. متخصص مغز و اعصاب می‌تواند شما را از نظر پارکینسون ارزیابی کند و مطمئن شود که هیچ بیماری دیگری باعث علائم شما نمی‌شود.
سپس درمان‌ها و داروهایی را تجویز می‌کند که می‌تواند به شما در مدیریت علائم بیماری پارکینسون کمک کند. تشخیص و درمان بیماریهای سیستم مغز و اعصاب مانند ms، پارکینسون، تشنج، صرع، سردرد، میگرن، سکته مغزی و تومور مغزی به عهده دکتر مغز و اعصاب است.
۸. متخصص مغز و اعصاب برای سکته مغزی
سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که بدن شما به هر دلیلی نتواند به مغزتان خون‌رسانی کند. آیا سکته مغزی باعث مرگ میشود؟ زمانی که به مغز خون‌رسانی نشود، سلول‌های مغز شروع به مردن می‌کنند. این مساله می‌تواند باعث مشکل در گفتار، فلج برخی اندام‌ها، عدم کنترل احساسات و موارد دیگر شود.
زمانی که سکته مغزی تمام شد، برای بازیابی مهارت‌های از‌دست‌رفته به درمان نیاز خواهید داشت. متخصص مغز و اعصاب می‌تواند میزان آسیب به مغزتان را ارزیابی کند و یک برنامه درمانی برای کمک به بهبودی تجویز کند.
۹. متخصص مغز و اعصاب برای لکنت زبان
درمان لکنت زبان به طور معمول نیازمند تلاش مشترک گفتاردرمانگران و پزشکان مغز و اعصاب است. روشهای درمانی سنتی که در درمان لکنت رشدی استفاده می‌شوند برای بهبود علائم موثر هستند. تاکنون گفتار درمانی به عنوان پایه اصلی درمان لکنت زبان توسط بهترین پزشکان لکنت زبان استفاده شده است.
۱۰. بهبود تومورهای مغزی
توده‌ای از سلول‌های غیر طبیعی در مغز که منجر به اختلال در عملکرد شناختی میشود تومور مغزی نام دارد و متخصص مغز و اعصاب می‌تواند در درمان سرطان تومور مغزی به شما کمک کند.
۱۱. ترومای مغزی و سایر آسیب های سیستم عصبی
آسیب به مغز، ناشی از یک نیروی بیرونی که گاهی منجر به تغییر حالت هوشیاری و اختلال دائم یا موقت در عملکردهای شناختی، فیزیکی یا روانی میشود از جمله مواردی است که متخصص مغز و اعصاب به درمان آن می‌پردازد.
یکی دیگر از بیماریهای مهم، سرطان نخاع است. سرطان نخاع درمان دارد؟ در این بیماران، در درجه اول، هدف از درمان کاهش درد است. زیرا ممکن است درد زیادی را تحمل کنند. با وجود جدیدترین امکانات و تکنولوژی پیشرفته در جراحی نخاع، همچنان درمان کامل این بیماری در ابهام است.
۱۲. علائم عصبی پس از بهبودی از COVID-۱۹
تأثیر کرونا بر مغز و اعصاب چیست؟ پزشکان هنوز در مورد COVID-۱۹ درحال یادگیری هستند و اثراتی که این ویروس می‌تواند بر مردم بگذارد را مطالعه می‌کنند. مشاهده شده‌است که برخی از افرادی که کووید-۱۹ داشته‌اند، برخی علائم عصبی را حتی پس از درمان کرونا هم تجربه می‌کنند. این علائم طولانی‌مدت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سردرد
- خستگی
- درد
- مشکل خواب
- لخته شدن خون و سکته
متخصص مغز و اعصاب می‌تواند کمک کند که بیمار مطمئن شود هیچ دلیل دیگری جز کرونا برای علائم وجود ندارد و همچنین می‌توانند به بیماران در مدیریت و درمان این علائم کمک کنند.
۱۳. متخصص مغز و اعصاب برای آلزایمر و فراموشی
برای بیماری آلزایمر به چه دکتری مراجعه کنیم؟ متخصص مغز و اعصاب، متخصص در بیماریهای مغز و سیستم عصبی است. بیماری آلزایمر و نشانه های آلزایمر نیز از سلول‌های مغزی سرچشمه می‌گیرند. نورولوژیست‌ها آموزش‌های ویژه‌ای در زمینه ارزیابی توانایی‌های تفکر از جمله حافظه، توجه، زبان، خواندن و مهارت‌های حل مسئله دارد. همچنین می‌توانند در موارد شدیدتر، علت فراموشی و مشکلات حافظه موقتی را هم بررسی کنند.
۱۴. متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات
بیماریهای ستون فقرات یا کمردرد و لرزش هم گاهی نیاز به بررسی توسط متخصص مغز و اعصاب دارند. با این حال، یک متخصص مغز و اعصاب برای درمان بیماریهای عصبی مغز و درد ستون فقرات آموزش دیده است، در حالی که متخصص ارتوپد، متخصص در درمان انواع بیماریهای ستون فقرات است.
۱۵. بیماری های رایج سیستم عصبی
سایر علائم عصبی مانند سرگیجه، ازدستدادن حافظه یا درد غیر قابل توضیح می‌تواند ناشی از چندین بیماری باشد. به‌عنوان مثال، درد غیرقابل توضیح می‌تواند نتیجه شرایط متعددی باشد که باعث میشود اعصاب شما بیش‌از‌حد فعال شوند، درحالی که سرگیجه می‌تواند نتیجه آسیب یا التهاب مغز شما باشد.
ازدستدادن حافظه، افزایش فراموشی و مشکل در تمرکز ممکن است مواردی باشند که پزشک عمومی شما را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد. متخصص مغز و اعصاب می‌تواند تشخیص دهد که علت این علائم زوال عقل است یا بیماری عصبی دیگری که بر حافظه تأثیر می‌گذارد.
برخی از شرایط دیگری که متخصص مغز و اعصاب درمان می‌کند عبارت‌اند از:
- کمر درد
- تنگی کانال نخاعی
- آسیب یا عفونت مغز و نخاع
- بیماری نوروپاتی
- نوروپاتی محیطی (بیماری که بر اعصاب شما تأثیر می‌گذارد)
- لرزش (حرکات غیرقابل کنترل).
نورولوژیست ها از چه آزمایش هایی برای تشخیص بیماری استفاده می کنند؟
بر اساس نتیجه معاینه فیزیکی و انعکاسی فرد و ارزیابی نتایج معاینه، متخصص مغز و اعصاب ممکن است آزمایش‌های دیگری را تجویز کند که در ادامه آنها را معرفی می‌کنیم.
| انواع روش تشخیص بیماری عصبی | روش استفاده از تجهیزات پزشکی |
|---|---|
| پونکسیون کمری | برای تشخیص بیماریهای نخاعی استفاده میشود. |
| تست تانسیلون | یک تست تشخیصی است برای ارزیابی میاستنی گراویس است. میاستنی گراویس یک بیماری عصبی عضلانی است که با ضعف عضلانی مشخص میشود. |
| الکترومیوگرافی (EMG) | این آزمایش برای کمک به تشخیص ناهنجاری‌های عصبی عضلانی استفاده میشود. |
| الکتروانسفالوگرام (EEG) | EEG می‌تواند به تشخیص تعدادی از بیماری‌ها از جمله صرع، اختلالات خواب و تومورهای مغزی کمک کند. |
| تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) | یک آزمایش تصویربرداری پزشکی غیر تهاجمی است که تصاویر دقیقی از ساختار داخلی بدن انسان، از جمله اندام‌ها، استخوان‌ها، ماهیچه‌ها و رگ‌های خونی تولید می‌کند. |
| سی تی اسکن ct scan brain | سی تی مغز ممکن است برای ارزیابی مغز از نظر تومورها و سایر ضایعات، آسیب‌ها، خونریزی داخل جمجمه، ناهنجاری‌های ساختاری (مانند هیدروسفالی، عفونت‌ها، عملکرد مغز یا سایر شرایط) انجام شود. |
۱. پونکسیون کمری
اگر نورولوژیست معتقد باشد مشکلات عصبی و علائم شما ناشی از اختلال در نخاع شما است ممکن است از مایع نخاعی شما نمونه بگیرد و روی آن آزمایش کند. در طی پونکسیون کمری یک سوزن به ستون فقرات وارد میشود و پس از بی‌حسی، از مایع نخاعی نمونه‌برداری میشود.
معمولا پزشک در صورت شک به موارد زیر پونکسیون کمری را تجویز می‌کند:
- علائم مننژیت
- آنسفالیت
- میلیت
- سرطان خون
- بیماریهای خود ایمنی، مانند ام اس (MS)
- زوال عقل
- خونریزی در مغز.
۲. تست کشش یا تست تانسیلون
میاستنی گراویس یک بیماری عصبی عضلانی نادر است که ماهیچه بازوها و پاها را ضعیف می‌کند. تست کشش به پزشک شما در تشخیص میاستنی گراویس کمک می‌کند. در این آزمایش، پزشک دارویی به نام تنسیلون را به شما تزریق می‌کند و از فرد خواسته میشود که حرکات مختلفی مانند نشستن و ایستادن، باز و بسته کردن پاها و بالا بردن بازوها انجام دهد سپس پزشک تأثیر دارو را بر حرکات ماهیچه‌ای بیمار مشاهده می‌کند و آن را تحلیل می‌کند.
۳. الکترومیوگرافی (EMG)
الکترومیوگرافی، فعالیت الکتریکی بین مغز (یا نخاع) و اعصاب محیطی حرکتی را بررسی می‌کند. در واقع متخصص مغز و اعصاب از الکترومیوگرافی برای ارزیابی میزان واکنش عضلات فرد به تحریک الکتریکی نورون‌های حرکتی (اعصاب تخصصی کنترل‌کننده حرکت ماهیچه‌ها) استفاده می‌کند.
برای انجام الکترومیوگرافی، یک تکنسین آموزش‌دیده، سوزن‌های کوچکی به نام الکترود را در عضله فرو می‌کند. این الکترودها فعالیت الکتریکی مختلفی را که در بافت ماهیچه‌ای شما در طول دوره‌های حرکت و استراحت رخ می‌دهد، ثبت می‌کنند.
دستگاه الکترومیوگراف یک الکترومیوگرام تولید می‌کند که نتایج آزمایش در آن ثبت شده‌است و متخصصان مغز و اعصاب می‌توانند از نتایج برای تشخیص بیماریهای عصبی عضلانی مانند میاستنی گراویس و ALS استفاده کنند.
۴. الکتروانسفالوگرام (EEG)
متخصص مغز و اعصاب برای اندازه‌گیری و ثبت فعالیت الکتریکی مغز، الکتروانسفالوگرام یا نوار عصب و عضله را تجویز می‌کند. برای انجام آزمایش، یک تکنسین الکترودهایی را در اطراف پوست سر قرار می‌دهد که شبیه فنجان‌هایی کوچک هستند سپس تکنسین، تغییراتی در محیط ایجاد می‌کند (مانند نورهای مختلف یا نویزها) تا دستگاه سیگنال‌های مغز را اندازه‌گیری کند. این روش به تشخیص بیماریهای مغز، از جمله التهاب، تومورها و جراحات، و همچنین تشنج و اختلالات روانپزشکی کمک می‌کند.
۵. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
ام آر آی از تصویربرداری مغناطیسی و امواج رادیویی برای گرفتن عکس از داخل مغز شما استفاده می‌کند. این آزمایش می‌تواند به نورولوژیست کمک کند تا تورم و سایر آسیب‌های مغزی را بررسی کند.
۶. سی تی اسکن مغزی
کاربرد سی تی اسکن برای درمان بیماریهای نورولوژی این است که از ترکیب اشعه ایکس و فناوری تصویربرداری کامپیوتری برای ایجاد تصاویر دقیق از مغز و نخاع و اعصاب محیطی، استفاده می‌کند. این آزمایش به پزشکان اجازه می‌دهد هر گونه ناهنجاری را که می‌تواند باعث بروز علائم شما شود، بررسی کنند.
متخصصان مغز و اعصاب ممکن است از انواع دیگر آزمایشات نیز استفاده کنند:
- آزمایش خون و ادرار
- تصویربرداری از مغز یا ستون فقرات با سونوگرافی یا پت اسکن
- آزمایش ژنتیک
- بیوپسی
- آنژیوگرافی مغز.
ویژگی بهترین متخصصان مغز و اعصاب چیست؟
وقتی پزشک عمومی شما را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع می‌دهد نوبت به جستجوی یک متخصص مغز و اعصاب خوب می‌رسد. یافتن یک پزشک خوب، به ویژه برای بیمارانی که ممکن است برای یک بیماری مزمن نیاز به مراقبت طولانی مدت داشته باشند، بسیار مهم است.
یک متخصص مغز و اعصاب خوب، پزشکی است که ترکیبی از دانش فنی و مهارت‌های ارتباطی دلسوزانه داشته باشد. بیماریهای نادر زیادی در مغز و اعصاب وجود دارد؛ بنابراین مهم است که متخصص در هنگام مراجعه بیمار، برای بیماران وقت بگذارد تا بتواند به آنچه در حال وقوع است پی ببرد و شرایط و درمان آن را به تفصیل توضیح دهد. پزشک باید به تاریخچه بیمار توجه زیادی داشته باشد و تمام پیشینه‌های پزشکی بیمار را بشنود.
بیشتر بیماریهای عصبی پیچیده هستند و در قرارهای پنج دقیقه‌ای قابل کشف نیستند. شما کسی را می‌خواهید که بتواند زمان کافی را برای شما صرف کند و یک تیم پشتیبانی داشته باشد (پرستار، تکنسین یا سایر متخصصان اعصاب) تا بتواند با شما تماس بگیرد و وضعیت شما را پیگیری کند. متخصص خوب باید با بیمار خود صادقانه صحبت کند و درباره وضعیت بیمار به صورت شفاف توضیح دهد و بتواند روحیه بیمار را تقویت کند و از نگرانی‌های او بکاهد.
چه موقع و چه زمانی به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنیم؟
اگر علائم زیر را داشته باشید پزشک عمومی ممکن است شما را به یک نورولوژیست ارجاع دهد:
- سردردهای مکرر یا شدید
- ضعف عضلانی
- مشکلات حرکتی
- ازدستدادن هماهنگی
- فلج جزئی یا کامل
- مشکلات گفتاری یا زبانی
- گیجی یا سرگیجه
- تشنج یا ازدستدادن هوشیاری
- مشکلات حافظه یا سردرگمی
- مشکلات خواب مانند آپنه انسدادی خواب
- تغییرات حسی در حس لامسه، بینایی، بویایی یا چشایی.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
بدن انسان دارای یک سیستم بسیار پیچیده عصبی است که برای ارسال و دریافت سیگنال‌های الکتریکی و کنترل هر کاری که انجام می‌دهیم تکامل یافته است. این سیگنال‌ها که بین سیستم عصبی (مغز و نخاع و اعصاب محیطی) و سایر سیستم‌ها و اندام‌های بدن در رفت و آمد است بدن را همانطور که ما قصد داریم حرکت می‌دهند. اما در برخی افراد، برخی مشکلات یا شرایط می‌تواند عملکرد سیستم عصبی را مختل کند.
در حال حاضر بیش از ۶۰۰ بیماری عصبی مختلف وجود دارد که افراد ممکن است در مقطعی از زندگی خود با آنها دست و پنجه نرم کنند. این شرایط می‌تواند از میگرن و سایر مشکلات سردرد گرفته تا صرع، سکته، بیماری آلزایمر و زوال عقل و دیستروفی عضلانی متغیر باشد. برای درمان و کنترل این بیماری‌ها تنها راه چاره مراجعه به دکتر مغز و اعصاب یا در موارد شدیدتر، جراح فوق تخصص مغز و اعصاب است.
جراح مغز و اعصاب کیست و چه جراحی‌هایی انجام می‌دهد؟
سیستم عصبی شامل دو بخش مرکزی و محیطی است که اختلال در عملکرد هر کدام باعث ایجاد بیماریهای خاصی میشود. برای درمان این بیماری‌ها می‌توانید به انواعی از پزشکان و متخصصان حوزه مغز و اعصاب مراجعه کنید. برای تشخیص و درمان بیماری‌هایی که بر عملکرد سیستم عصبی تأثیر گذاشته و حرکات فرد را دچار اختلال می‌کند و با دارو قابل درمان و کنترل هستند باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد، بیماری‌هایی مانند پارکینسون و ام اس.
گاهی برای درمان بیماریهای مغز و اعصاب نیاز به انجام جراحی است، اینجاست که جراح مغز و اعصاب وارد کار میشود. برخی از بیماری‌ها مانند تومور مغزی یا ضربه‌های مغزی و نخاعی هم نیاز به جراحی دارند و شما برای درمان باید به جراح مغز و اعصاب مراجعه کنید. در سامانه مرکز روان لیست بهترین جراحان و متخصصان مغز و اعصاب وجود دارد. می‌توانید به صورت آنلاین از متخصصین مربوطه در کوتاه‌ترین زمان ممکن، نوبت بگیرید.
جراح مغز و اعصاب در چه زمینه‌ای تخصص دارد؟
جراح مغز و اعصاب پزشکی است که بیماریهای مربوط به مغز، نخاع، ستون فقرات و سایر قسمت‌های سیستم عصبی را تشخیص داده و در صورت نیاز با جراحی درمان می‌کند. تفاوت جراح مغز و اعصاب با نورولوژیست این است که جراح به طور خاص در زمینه جراحی آموزش دیده است درحالی که متخصص مغز و اعصاب نمی‌تواند جراحی انجام دهد و بر سایر روشهای درمانی تمرکز دارد.
جراح مغز و اعصاب در درمان بیماریهای عصبی تخصص دارد و علاوه بر جراحی می‌تواند وظایف دیگری هم انجام دهد. به طور مثال می‌تواند با سایر متخصصان مانند پزشکان اورژانس و متخصصان مغز و اعصاب همکاری کند و به ارزیابی و توان‌بخشی افراد مبتلا به بیماریهای عصبی کمک کند.
وظیفه‌ی جراح مغز و اعصاب چیست؟
به عنوان مجرب‌ترین و آموزش‌دیده‌ترین متخصص حوزه مغز و اعصاب شناخته میشود و زمان زیادی را صرف مشاوره با سایر پزشکان در موارد مختلف می‌کند. جراح مغز و اعصاب فهرستی از بیماریهای خاص را دارد که هر کدام از آنها چالش‌های منحصربه‌فردی دارند. همه این موارد به جراحی نیاز ندارند، اما بعضی از آنها به احتمال زیاد نیاز به جراحی خواهند داشت.
جراحان مغز و اعصاب افراد مبتلا به طیف وسیعی از مشکلات عصبی مانند درد پایین کمر، اختلالات سیستم عصبی محیطی، تومورهای مغزی و سندرم تونل کارپال را درمان می‌کنند. جراح حوزه اعصاب، از جدیدترین فناوری‌های تصویربرداری برای یافتن علت مشکل استفاده می‌کند. زمانی که جراح شما منبع و علت مشکل را بداند، می‌تواند روشی برای درمان مؤثر آن پیدا کند.
جراح مغز و اعصاب از چه ابزارهایی برای تشخیص اختلالات مغز و نخاع استفاده می‌کند؟
روشهای آزمایشگاهی و تست‌های زیادی وجود دارد که در مسیر تشخیص، و انجام جراحی به جراح کمک می‌کند مانند موارد زیر:
- مگنتوآنسفالوگرافی (MEG): از این روش برای پیدا کردن دلیل تشنج و صرع استفاده میشود.
- الکتروانسفالوگرافی (نوارمغزی): برای ایجاد نوار مغزی تکنسین تعدادی الکترود روی پوست سر قرار می‌دهد تا فعالیت الکتریکی مغز را ثبت کند. این روش به تشخیص بیماریهای مغزی مثل التهاب مغز، تومور و جراحات و صدمات مغزی نخاعی کمک می‌کند.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا آم آر آی (MRI): برای ایجاد تصاویر دقیق از سیستم عصبی به ویژه مغز و نخاع از امواج رادیویی و مغناطیسی استفاده میشود که به آن ام آر آی می‌گویند.
- توموگرافی گسیل پوزیترون یا پت اسکن (PET): اغلب برای کشف سرطان در مغز و نخاع استفاده میشود.
- توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن (CT): سی تی اسکن آزمایشی است که با استفاده از اشعه ایکس و فناوری تصویربرداری کامپیوتری از سیستم عصبی تصویر ایجاد می‌کند و در اختیار جراح قرار می‌دهد.
- آنژیوگرافی: از آنژیوگرافی برای تصویربرداری از رگ‌های خونی استفاده میشود. برای انجام آنژیوگرافی نوعی ماده رنگی به رگ بیمار تزریق میشود سپس با استفاده از اشعه ایکس یک تصویر مشخص از سیستم جریان خون ایجاد میشود. این آزمایش برای تشخیص اختلالات عروقی مغز استفاده میشود.
- بررسی مایع مغزی و نخاعی با پونکسیون کمری: در این روش، جراح با استفاده از یک سوزن که به ستون فقرات وارد می‌کند، از مایع مغزی و نخاعی نمونه‌برداری می‌کند تا بیماری‌هایی نظیر مننژیت، سرطان خون، ام اس و زوال عقل و غیره را تشخیص دهد.
دوره تحصیلی رشته مغز و اعصاب
جراح مغز و اعصاب را بشناسید پس از اینکه هفت سال دوره عمومی را می‌گذراند، حدود ۵ الی ۶ سال دوره رزیدنتی (دستیار جراح) را پشت سر می‌گذارد. پس از به دست‌آوردن تجربه کافی در زمینه جراحی می‌تواند انواع بیماریهای مغز و نخاع را با دارو درمان کند یا برای درمان برخی بیماری‌ها مثل تومور مغزی و ضایعات عروقی مغز، بیمار را جراحی کند.
همانطور که گفتیم هر جراح مغز و اعصاب پنج الی شش سال دوره رزیدنتی را می‌گذارند. در این دوره دانشجویان پزشکی یک دوره تکمیلی به عنوان دستیار جراح مغز می‌گذرانند و به صورت عملی آموزش می‌بینند. علاوه بر این، آموزش‌های مختلفی در زمینه علوم پایه مغز و نخاع و سایر اجزای سیستم عصبی می‌بینند و باید دوره‌های زیادی را بگذرانند. این دوره‌ها در واقع انواعی از بوردهای تخصصی جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات هستند که به صورت کلی شامل موارد زیر است:
- بورد تخصصی جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات: برای دریافت بورد تخصصی، پزشک باید دو مرحله آزمون بگذراند. در صورتی که در هر دو این آزمون‌ها قبول شود می‌تواند بورد تخصصی مغز و اعصاب را دریافت کند.
- دریافت انواع فلوشیپ‌های مغز و ستون فقرات: فلوشیپ نوعی دوره کوتاه مدت پزشکی است که از چند ماه تا نهایتا دو سال متغیر است. از جمله فلوشیپ‌های معروف می‌توان به فلوشیپ جراحی مغز، فلوشیپ جراحی ستون فقرات و فلوشیپ جراحی بسته مغز و نخاع اشاره کرد.
جراح مغز و اعصاب به تشخیص و درمان چه بیماری‌هایی می‌پردازد؟
جراح به تشخیص و درمان بسیاری از بیماریهای عصبی می‌پردازد که عبارت است از:
۱. مننژیت
مننژیت یک عفونت جدی در قسمت بیرونی مغز یا نخاع است و علائم آن شبیه علائم تب است، اما معمولا طولانی‌تر و شدیدتر است. برای درمان مننژیت بسته به ویروسی یا باکتریایی بودن عفونت به نوع خاصی از جراحی نیاز است.
۲. اختلالات ستون فقرات
اختلالات ستون فقرات طیف وسیعی از مشکلات و بیماری‌ها را شامل میشود که جراح مغز و اعصاب می‌تواند آنها را درمان کند. دیسک‌های ستون فقرات صفحات نرم و منعطفی هستند که بین مهره‌های شما قرار می‌گیرند. دیسک‌ها از ساییده شدن استخوان‌های ستون فقرات شما به یکدیگر جلوگیری می‌کنند. فتق دیسک ستون فقرات زمانی رخ می‌دهد که مواد داخلی دیسک متورم شده و از غشای بیرونی عبور کند. یا مثلا اگر دیسک‌های ستون فقرات ساییده یا پاره شوند شما دچار درد و ناراحتی در قسمت کمر می‌شوید. سایر بیماریهای ستون فقرات عبارت‌اند از:
- تومورهای ستون فقرات و نخاع
- آسیب دیدگی و شکستگی مهره‌های ستون فقرات
- لغزندگی مهره‌های ستون فقرات
- تنگی کانال نخاعی ستون فقرات.
جراح مغز و اعصاب برای درمان بیماری ستون فقرات، انواعی عمل خاص انجام می‌دهد که نسبتا سریع هستند و طی یک روز انجام می‌شوند.
۳. بیماری پارکینسون
مغز برای کنترل حرکات بدن نوعی ماده به نام دوپامین ترشح می‌کند. درصورتی که مغز نتواند به اندازه کافی دوپامین بسازد اختلال در حرکات بدن به وجود می‌آید و می‌تواند باعث لرزش و مشکلات تعادلی شود. اکثر افراد مبتلا به پارکینسون با دارو درمان می‌شوند، اما برخی موارد پیچیده‌تر هستند. هنگامی که این بیماری به شدت بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد، جراح می تواند با جراحی، نوعی الکترود در بدن بکارد که مغز شما را برای ساختن دوپامین تحریک کند و علائم را تسکین دهد.
۴. صرع
اختلال در سیستم عصبی مرکزی ممکن است باعث تشنج و صرع شود. چندین روش جراحی وجود دارد که جراحان می‌توانند برای درمان صرع از آنها استفاده کنند. مانند جراحی لیزر ابلیشن که ضایعات خاصی را که در مغز باعث تشنج میشود مورد هدف قرار می‌دهد.
۵. تومورهای مغزی
زمانی که سلول‌های مغز به صورت غیرطبیعی و غیرقابل کنترل رشد کنند باعث ایجاد توده‌ای در مغز می‌شوند که به آن تومور مغزی گفته میشود و می‌تواند به مغز و بخش‌های سالم آن فشار وارد کند و عملکرد سایر قسمت‌ها را دچار اختلال کند. جراح مغز و اعصاب می‌تواند بدون آسیب به مغز این تومورها را خارج کند و جان بیمار را نجات دهد.
۶. ضایعات عروق مغز
هرگونه مشکل در رگ‌های خونی مغز که باعث اختلال در خون‌رسانی به سلول‌های مغز شود، به ضایعات عروق مغز معروف است. این مشکل می‌تواند باعث سکته مغزی شود. از جمله اختلالت عروق مغز عبارت است از:
- آمبولی مغز یا ایجاد حباب در جریان خون
- لخته خون در عروق مغز که به ترومبوسیز معروف است.
- آسیب به رگ‌های خونی مغز
- اختلالات جمجمه.
۷. بیماری هیدروسفالی
بیماری هیدروسفالی یک بیماری شایع مغز است که زمانی رخ می‌دهد که مایعات اضافی در مغز تجمع یابد. این تجمع مایعات در مغز می‌تواند باعث فشار به بافت مغز و تورم و بزرگ‌شدن جمجمه شود.
جراح مغز و اعصاب از چه روشهای جراحی برای درمان اختلالات مغز استفاده می‌کند؟
جراحان مغز و اعصاب از تکنیک‌ها و فناوری‌های پیشرفته برای ارزیابی و درمان بیماریهای عصبی، از جمله بسیاری از اختلالات نادر یا پیچیده استفاده می‌کنند. آنها با تیمی از پزشکان آموزش دیده در بسیاری از زمینه‌ها کار می‌کنند تا مناسب‌ترین روش درمان را برای شما تعیین کنند. برخی از جراحی‌های مختلفی که جراح ممکن است برای بیمار استفاده کند عبارت است از:
۱. جراحی کرانیوتومی
در طی عمل جراحی باز معمولی، جراح مغز نیاز دارد جمجمه را باز کند. این تکنیک که به عنوان جراحی کرانیوتومی شناخته میشود معمولا در مواقع اضطراری برای درمان آسیب‌های تروماتیک استفاده میشود. در این روش با استفاده از ابزارهای تخصصی، بخشی از استخوان جمجمه (به نام فلپ استخوانی) را برمی‌دارند و پس از اتمام جراحی فلپ جایگزین میشود.
۲. جراحی آندوسکوپی
جراحی آندوسکوپی نوعی جراحی مغز است که طی آن جراح مغز، جمجمه را سوراخ می‌کند و یک ابزار لوله مانند به نام آندوسکوپ وارد جمجمه می‌کند تا تصاویر ویدئویی را از اعماق مغز روی مانیتور منتقل کند. سپس جراح از طریق سوراخ‌های اضافی که در جمجمه ایجاد می‌کند، با استفاده از تصاویر زنده می‌تواند ابزارهای جراحی را برای درمان خونریزی‌های داخل جمجمه، تومورها، هیدروسفالی و نشت مایع مغزی نخاعی و موارد دیگر وارد کند و مشکل را درمان کند.
۳. میکروسرجری
میکروسرجری اغلب برای پاک کردن پلاک از شریان کاروتید که مغز را تغذیه می‌کند استفاده میشود. برای درمان آنوریسم، جایگزینی دیسک‌های ستون فقرات (میکرودیسککتومی) یا برداشتن فشار مهره‌های ستون فقرات (لامینکتومی) هم از میکروسرجری استفاده میشود. جراح مغز برای کمک به جراحی از میکروسکوپ اتاق عمل با تصاویر نمایش داده شده بر روی مانیتور استفاده می‌کند.
تکنیک‌ها و روشهای مختلفی برای انجام جراحی سیستم عصبی وجود دارد که تعیین نوع آن به دلیل انجام جراحی، مهارت و تخصص جراح و محل جراحی بستگی دارد.
۴. رادیوسرجری استریواستاتیک
رادیوسرجری استریوتاکتیک از پرتوهای هدفمند برای تعیین دقیق موقعیت تومورهای مغزی و سایر ناهنجاری‌ها استفاده می‌کند. دوربین‌ها و میدان‌های الکترومغناطیسی عمل جراحی را هدایت می‌کنند. رادیوسرجری استریواستاتیک اغلب همراه با پرتودرمانی برای درمان تومورها یا AVM استفاده میشود.
۵. جراحی شانت گذاری
قبلا درمورد بیماری هیدروسفالی توضیح دادیم که در شرایطی که مایعات مغزی به طور غیرطبیعی در مغز تجمع یابند بیماری هیدروسفالی پدید می‌آید. شانت گذاری نوعی جراحی است که جراح با استفاده از آن مایع اضافی مغز را تخلیه می‌کند.
۶. جراحی کرانیوپلاستی
جراح مغز برای درمان افرادی که در سانحه‌های مختلفی دچار شکستی و آسیب استخوان جمجمه می‌شوند از کرانیوپلاستی استفاده می‌کند و طی این روش استخوان جمجه را بازسازی و ترمیم می‌کند.
۷. جراحی قاعده جمجمه
فقط جراحانی می‌توانند این عمل را انجام دهند که فلوشیپ جراحی قاعده جمجمه را گذرانده باشند. در ناحیه جمجمه، رگ‌ها و عروق خونی بسیاری وجود دارد که این امر باعث ظرافت و حساسیت جراحی مغز میشود. اگر عمل جراحی قاعده جمجمه توسط جراحان بی‌تجربه صورت گیرد ممکن است جان بیمار به خطر بیوفتد.
روشهای جراحی برای درمان اختلالات ستون فقرات چیست؟
وظایف و توانایی‌های جراح مغز و اعصاب تنها منحصر به مغز و اعصاب محیطی نمی‌شود! او می‌تواند مشکلات و بیماریهای ستون فقرات را هم درمان کند. برای جراحی و تخصص در زمینه ستون فقرات جراح باید دوره‌های فلوشیپ مربوطه را بگذراند. برخی از انواع جراحی ستون فقرات عبارت‌اند از:
- جراحی کایفوپلاستی: در روش کایفوپلاستی، شکستگی‌ها و آسیب‌های ستون فقرات با استفاده از سیمان‌های استخوانی بازسازی و ترمیم میشود.
- جراحی لغزندگی مهره‌های ستون فقرات: جراح برای درمان اختلال‌های ناشی از لغزندگی مهره‌های ستون فقرات از روشهای مختلفی استفاده می‌کند. از جمله: جراحی فیوژن ستون فقرات و دکمپرشن ستون فقرات.
- جراحی تنگی کانال نخاعی ستون فقرات: مطمئن‌ترین راه درمان تنگی کانال نخاعی ستون فقرات، جراحی است. این اختلال اگر به موقع درمان نشود می‌تواند خطرات جبران ناپذیری برای فرد داشته باشد.
- جراحی بیرون زدگی دیسک کمر و گردن: جراح برای درمان بیرون زدگی دیسک کمر و گردن از روشهای مختلف جراحی استفاده می‌کند. مثلا با استفاده از لیزر دیسک کمر، جراحی دیسککتومی ستون فقرات و جراحی فیوژن می‌تواند این مشکل را رفع کند.
بهترین جراح مغز و اعصاب چه ویژگی‌هایی دارد؟
زمانی که متخصص مغز و اعصاب شما را به جراح مغز و اعصاب ارجاع می‌دهد زمان آن رسیده که بهترین جراح را شناسایی و انتخاب کنید. اما بهترین جراح مغز و اعصاب چه ویژگی‌هایی دارد؟ پاسخ این سؤال به این بستگی دارد که مشکل شما چیست و برای چه بیماری متخصص شما را به جراح ارجاع داده است. سعی کنید به جراحانی مراجعه کنید که ویژگی‌های زیر را داشته باشند:
- تخصص کافی: بهترین جراح مغز برای شما پزشکی است که دوره‌های فلوشیپ مختلفی را در زمینه بیماری شما گذرانده باشد و دارای تجربه کافی برای جراحی شما باشد. پزشک با تجربه احتمال موفقیت جراحی را به صد نزدیک می‌کند. سعی کنید به تابلوی پزشکان همیشه دقت کنید. واژه‌های فلوشیپ و بورد تخصصی نشان‌دهنده متخصص بودن یک جراح در زمینه خاصی است.
- توجه به جزئیات و دقت بالا: دقت و توجه به جزئیات جراحی، دو مورد از مهم‌ترین ویژگی‌های شخصیتی جراح اعصاب است. جراحان مغز و اعصاب باید از مهارت دستی بالایی برخوردار باشند تا بتوانند ظریف‌ترین کارها را با دقت زیادی انجام دهند. آنها باید در انجام اعمال و حرکات خود هماهنگی عالی داشته باشند.
- مدیریت مؤثر استرس: حرفه جراحی مغز و اعصاب می‌تواند بسیار استرس‌زا باشد و به تمرکز زیاد و توانایی تصمیم‌گیری سریع و صحیح در کوتاه‌ترین زمان ممکن نیاز دارد. جراحان مغز و اعصاب دارای مسئولیت سنگینی در قبال بیماران هستند زیرا اغلب با بیمارانی سر و کار دارند که دچار بیماریهای پیچیده و نادر مغزی و عصبی می‌باشند که زندگی آنها در خطر مرگ قرار دارد.
- انتقال حس همدلی و دلسوزی به بیماران: جراحان مغز باید دلسوز باشند و توانایی نشان‌دادن همدلی به بیمار را داشته باشند. در عین حال، آنها باید بتوانند مرزهای حرفه‌ای را حفظ کنند و از همزادپنداری بیش‌از‌حد با بیماران خودداری کنند.
- توانایی حل مسئله و جمع آوری اطلاعات: علم جراحی مغز و اعصاب به طور مداوم در حال رشد و تکامل است، بنابراین برای جراحان مغز بسیار مهم است که از پیشرفت‌های اخیر در عمل جراحی مطلع باشند.
نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
جراحی مغز و اعصاب یکی از تخصص‌های سخت و بسیار حساس در پزشکی است. این جراح عمومل با بیماریهای پیچیده و سخت سیستم مغز اعصاب را درمان می‌کند. تفاوت جراح و متخصص در این زمینه این است که نورولوژیست اجازه جراحی ندارد و زمانی که کار به جراحی می‌رسد باید بیمار را به دست جراح مغز و اعصاب بسپرد. این جراح در زمینه درمان بسیاری از بیماریهای سیستم عصبی مثل انواع تومورها، صرع، پارکینسون، بیماریهای ستون فقرات و غیره تخصص دارد.
جراح مغز و اعصاب از روشهای مختلفی برای انجام جراحی استفاده می‌کند که تا حد زیادی به مشکل شما و محل انجام جراحی و تخصص جراح دارد. جراحی بخش‌های مختلف سیستم عصبی از جمله مغز، نخاع و غیره بسیار حساس و مهم است. گاهی یک اشتباه کوچک می‌تواند زندگی بیمار را زیرورو کند یا حتی به قیمت جان بیمار تمام شود. پس باید در انتخاب جراح دقت زیادی داشت و با آگاهی کامل و بعد از بررسی‌های زیاد پزشک را انتخاب کرد.
