پیکا یا هرزه خواری
پیکا یا هرزه خواری نوعی اختلال روانی مرتبط با خوردن است. در افراد مبتلا به این بیماری میل شدید به خوردن مواد غیر خوراکی نظیر گچ، خاک، گل، آجر و دیگر مواد این جنین وجود دارد. در انواع شدیدتر این بیماری، فرد تمایل به خوردن خون هم دارد که این افراد به اصطلاح خون آشام نامیده می‌شوند. این بیماری باید خیلی زود مورد درمان قرار گیرد تا جلوی عوارض خطرناک آن گرفته شود.
پیکا یا هرزه خواری یک اختلال خوردن است که در آن فرد به طور اجباری و نه از سر گرسنگی شروع به خوردن مواد مختلف که هیچ ارزش غذایی خاصی ندارند می‌کند. بسته به شدت، زمان و دلیل انجام کار، پیکا می‌تواند طبیعی و بی‌ضرر باشد. با این حال، اگر فرد مبتلا به این بیماری چیز سمی، خطرناک یا افراط بیش از حد در خوردن کند ممکن است مشکلات جدی‌تری به همراه داشته باشد. به همین خاطر درمان این مشکل توصیه جدی ما به شما است. اگر به دنبال پیدا کردن متخصص روانپزشک یا روانشناس خوب هستید تا هرزه خواری خود را درمان کنید، دکترتو مرجعی جامع برای شماست. از طریق وبسایت دکترتو می‌توانید پزشکی مناسب برای درمان پیکا یا هرزه خواری خود بیابید، در کوتاه‌ترین زمان نوبت ویزیت خود را دریافت کنید و برای ویزیت حضوری یا آنلاین حاضر شوید.
پیکا یا هرزه خواری چیست؟
پیکا یا هرزه خواری نوعی مشکل مرتبط با سلامت روان و اختلال خوردن است که در آن فرد به اجبار مواد غیر خوراکی را می‌خورد. این مشکل به ویژه در کودکان و با شرایط خاص شایع‌تر است. در حالی که هرزه خواری در برخی موارد بی ضرر است، بلع برخی مواد می‌تواند پیکا را بسیار خطرناک کند.
به عبارتی دیگر هرزه خواری میل غیر طبیعی به خوردن موادی مانند گچ یا خاکستر بوده که خوراکی نیستند. خوشبختانه هرزه خواری اغلب با روشهای درمانی و اصلاح سبک زندگی به سادگی قابل حل و درمان است.
انواع اختلال پیکا یا هرزه خواری
اختلال پیکا یا هرزه خواری نوعی بیماری اعصاب و روان است و انواع مختلفی دارد، از جمله:
- کونیوفاژیا (گرد و غبار)
- کوپروفاژی (مدفوع)
- ورموفاژی (استفراغ)
- ژئوملوفاژی (سیب زمینی خام)
- ژئوفاژیا (زمین، خاک یا خاک رس)
- هیالوفاژی (شیشه)
- سنگ‌خواری (سنگ)
- موکوپاژی (مخاط)
- پاگوفاژیا (یخ)
- پلموفاژی (سرب)
- تریکوفاژی (مو، پشم و سایر الیاف)
- اوروفاژی (ادرار)
- هماتوفاژی یا خون آشام (خون)
- زایلوفاژیا (چوب یا مشتقات چوب مانند کاغذ)
پیکا یا هرزه خواری چقدر شایع است؟
پیکا به عنوان یک اختلال نسبتا نادر در نظر گرفته می‌شود اما در مقابل هم بیشتر در افراد باردار و کودکان خردسال دیده می‌شود. میزان شیوع ابتلا به هرزه خواری به شکل زیر است:
- بزرگسالان: گزارش شده که در یک کلینیک، ۴ درصد از مردان و زنان بالغ پیکا داشتند.
- کودکان: گفته می‌شود که این اختلال ۱۰ تا ۳۰ درصد از کودکان بین سنین ۱ تا ۶ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری در ۱۰ در صد از کودکان بالای ۱۲ سال و در ۵۰ درصد از کودکان ۱۸ تا ۳۶ ماهه وجود دارد.
- زنان باردار: در یک مطالعه آمریکایی ۲۷.۸ تا ۶۸٪ از زنان باردار پیکا را تجربه کردند.
- افراد مبتلا به مشکلات سلامت روان: پیکا در افراد مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری، اوتیسم، اختلال وسواس فکری-اجباری، تریکوتیلومانیا (کندن مو) و اسکیزوفرنی شایع‌تر است.
- افراد دارای مشکلات ذهنی: پیکا را می‌توان در ۱۰ درصد از افرادی که دچار مشکلات ذهنی هستند مشاهده کرد.
علائم پیکا یا هرزه خواری
علائم پیکا یا هرزه خواری عبارتند از:
- کم خونی (فقر آهن)
- آسکاریازیس (عفونت کرم گرد)
- یبوست
- عدم تعادل الکترولیت
- ریتم نامنظم قلب (آریتمی)
- انسداد روده کوچک و روده بزرگ
علل پیکا یا هرزه خواری
پزشکان دقیقاً نمی‌دانند چه چیزی باعث ایجاد پیکا می‌شود. اما ابتلا به این بیماری در افراد مبتلا به بیماری‌های زیر شایع‌تر است:
- کم خونی
- روان‌گسیختگی
- اوتیسم
- اختلالات رشدی
- ناتوانی‌های ذهنی
- باردار
- شکستن دندان
- کمبود کلسیم
- انسداد روده
- عفونت‌های انگلی
- مسمومیت
در ادامه برخی از این موارد را به صورت دقیق‌تر و‌جامع‌تر توضیح داده‌ایم:
پیکا در بارداری
بیشتر هوس‌های مربوط به بارداری و پیکا شامل مواد غیر غذایی مانند خاک یا گچ است. اما به طور کلی پیکا در زنان باردار کمتر رایج است. دلیل اینکه برخی از زنان در دوران بارداری هوس موادی مانند گچ و خاک را دارند، به طور قطع مشخص نیست. برخی از افراد تصور می‌کنند علت این مشکل در بارداری کمبود آهن است. گمان می‌شود که در چنین شرایطی هرزه خواری تلاش بدن برای به دست آوردن ویتامین‌ها یا مواد معدنی است که از طریق مصرف معمولی غذا به دست نمی‌آید.
پیکا در کودکان
کودکان خردسال اغلب اقلام غیر خوراکی مانند علف یا اسباب بازی را در دهان خود می‌گذارند؛ زیرا در مورد دنیای اطراف خود کنجکاو هستند. اما بچه‌های مبتلا به پیکا (PIE-kuh) فراتر از آن هستند؛ این کودکان گاهی اوقات چیزهایی می‌خورند که می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی شود.
مشکلات سلامتی ممکن است در کودکان مبتلا به پیکا رخ دهد، بسته به آنچه که می‌خورند متفاوت است. این مشکلات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کمبود آهن
- مسمومیت با سرب ناشی از خوردن خاک یا تراشه رنگ با سرب
- یبوست یا اسهال ناشی از خوردن چیزهایی که بدن نمی‌تواند هضم کند. (مانند مو)
- عفونت‌های روده‌ای، ناشی از خوردن خاک یا مدفوع دارای انگل یا کرم
- انسداد روده ناشی از خوردن موادی که روده را مسدود می‌کنند.
- صدمات دهان یا دندان
پیکا در کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم
یکی دیگر از مسائل کمتر شناخته شده در میان کودکان خردسال مبتلا به ASD، ابتلا به پیکا است؛ وضعیتی که در آن فرد به طور مکرر چیزهایی را می‌خورد که غذا نیستند. مانند خاک، گچ و خاک رس. پیکا می‌تواند منجر به مشکلات جدی پزشکی از جمله انگل‌های گوارشی، مسمومیت با سرب، کمبودهای تغذیه‌ای، خفگی، مسمومیت، انسداد روده و سوراخ‌شدگی شود. این موارد ممکن است منجر به مشکلات جدی، نیاز به جراحی و حتی عفونت خون شود که تهدید کننده زندگی هستند.
تشخیص و درمان به موقع این مشکل ضروری است. متخصصان باید پیش از بروز مشکلات جدی‌تر کودکان مبتلا را درمان و از خطرات جدی‌تر محافظت کنند.
عوامل خطر بیماری پیکا
در حالی که علل پیکا ناشناخته است، برخی از عوامل خطر برای ایجاد این اختلال شامل موارد زیر هستند:
- فشار
- عوامل فرهنگی
- رفتارهای آموخته شده
- وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین
- مشکلات سلامت روان
- کمبود تغذیه‌ای
- کم توجهی به کودک
- بارداری
- صرع
- مشکلات روانی خانوادگی
روش تشخیص ابتلا به پیکا یا هرزه خواری
انواع روش تشخیص پیکا عبارتند از:
- آزمایش خون
- آزمایش انگل یا سنجش باکتری
- آزمایش کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی
- گرفتن نمونه مدفوع
- تصویربرداری از روده‌ها جهت بررسی انسداد روده‌ها
- آزمایش ارزیابی میزان سرب بدن
درمان پیکا یا هرزه خواری
راه درمان در ابتدا پیدا کردن هرگونه کمبود مواد مغذی یا سایر مشکلات پزشکی در فرد است. این درمان‌ها شامل کمک به تغییر رفتار و آموزش خانواده است. یک شکل از درمان پیکا با پیامدهای منفی یا تنبیه مرتبط است. اما در نوع دیگر، به فرد بیمار جهت افزایش میل به خوردن مواد غذایی پاداش داده می‌شود.
همچنین اگر پیکا بخشی از یک اختلال رشدی مانند ناتوانی ذهنی باشد، داروها ممکن است به کاهش رفتار غذایی غیرعادی کمک کنند. در ادامه هر یک از روشهای درمانی را به طور مفصل‌تری توضیح داده‌ایم:
| روش درمان | توضیحات |
|---|---|
| مشاوره روانشناسی | اغلب اولین قدم در درمان، شامل جلسات روان‌درمانی برای شناسایی و درمان علل روانشناختی این رفتار است. |
| درمان با جایگزینی رفتار | یادگیری رفتارهای جایگزین و سالم به جای هرزه خواری، مانند استفاده از ابزارهای استرس‌زدایی یا فعالیت‌های دستی. |
| مداخله تغذیه‌ای | در صورت ناشی شدن پیکا از کمبودهای تغذیه‌ای، مکمل‌های غذایی و تغییر رژیم غذایی ممکن است تجویز شود. |
| داروها | در موارد خاص، داروهایی مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین ممکن است برای کاهش اشتیاق به مواد غیرغذایی تجویز شود. |
| درمان‌های پزشکی | اگر پیکا ناشی از شرایط پزشکی خاصی باشد، درمان شرایط زمینه‌ای می‌تواند به بهبودی کمک کند. |
| حمایت خانوادگی | آموزش و حمایت از خانواده‌ها برای ایجاد محیطی حمایت‌کننده و امن، جهت کمک به فرد مبتلا در غلبه بر پیکا. |
۱. درمان دارویی هرزه خواری
داروهایی که عملکرد دوپامینرژیک را تقویت می‌کنند (به عنوان مثال اولانزاپین) ممکن است جایگزین‌های درمانی در افراد مبتلا به پیکا که نسبت به مداخله رفتاری مقاوم هستند، باشد.
۲. مکمل های غذایی
چند غذا وجود دارد که ممکن است به رفع هوس پیکا به افراد خاص کمک کند:
- یخ: جویدن یخ می‌تواند به رفع هوس برای مواد غیر خوراکی ترد یا جویدنی کمک کند.
- آدامس یا نعناع: جویدن آدامس یا مکیدن نعناع می‌تواند به کاهش هوس برای مواد غیر خوراکی کمک کند.
- مکمل مولتی ویتامین: یک مکمل ساده ممکن است در برخی موارد یک درمان موثر باشد.
۳. درمان رفتاری
رفتار درمانی شامل آموزش مکانیسم‌ها و استراتژی‌های مقابله‌ای به فرد برای کمک به تغییر رفتار است. این روش درمانی سبک رفتاری فرد مبتلا را تغییر می‌دهد و به مرور فرد را از وابستگی به هرزه خواری دور می‌کند.
عوارض پیکا
عوارض هرزه خواری شامل موارد زیر می‌شود:
- انسداد روده
- دل درد
- یبوست
- اسهال
- آسیب‌های دندانی
- عفونت
- مدفوع خونی
- حالت تهوع
- کمبودهای تغذیه‌ای
- خفگی
- کمبود آهن
- مسمومیت
راه های پیشگیری از ابتلا به هرزه خواری
ابتلا به پیکا یا هرزه خواری چیزی نیست که بتوان از آن جلوگیری کرد. تغذیه مناسب ممکن است به برخی از کودکان کمک کند تا از بروز هرزه خواری جلوگیری کنند. اگر به عادات غذایی توجه کافی داشته و بر کودکانی که تمایل به فرو بردن چیزهای مختلف در دهان دارند نظارت داشته باشید، ممکن است بتوانید زودتر از زمان بروز عوارض، ین اختلال را تشخیص دهید.
