اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) به عنوان یک اختلال خلقی شدید در نظر گرفته می شود که می تواند با تغییرات شدید احساسی و فیزیکی که در هفته قبل از شروع قاعدگی رخ می دهد مشخص شود.
بر اساس نظر پزشکان اختلال ملال پیش از قاعدگی یک بیماری بسیار شایع است که میلیون ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد.
در این مقاله قرار است در مورد، اختلال ملال پیش از قاعدگی صحبت کنیم و به سوال اختلال ملال پیش از قاعدگی یا PMDD چیست؟| (علائم، تشخیص، درمان) پاسخ دهیم.
چند حقیقت در مورد اختلال ملال پیش از قاعدگی:
- اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) شکل جدی تری از سندروم پیش از قاعدگی (PMS) است.
- PMDD تا 10 درصد از زنان پریود را تحت تأثیر قرار می دهد.
- PMDD می تواند علائم روانی، عروقی، عصبی و گوارشی ایجاد کند.
- افسردگی، اضطراب، خستگی، گرفتگی عضلات شکم، کم خوابی و هوس غذا از علائم PMDD هستند.
- یک رژیم غذایی سالم، ورزش و خواب با کیفیت می تواند به کاهش علائم PMDD کمک کند.
اختلال ملال پیش از قاعدگی یا PMDD چیست؟
دوره پریود یا همان عادت ماهیانه در زنان، دوره ای سخت است؛ گرگرفتگی عضلات، نوسانات خلقی و تحریک پذیری خلقی، ناراحتی خفیف تا شدید، برخی علائمی است که در این دوره تجربه می شود. بر اساس نتایج منتشر شده از تحقیقات، از هر چهار زن، سندروم پیش از قاعدگی (PMS) را تجربه می کنند.
اگر شدت علائم در دوره سندروم پیش از قاعدگی زیاد تر و سخت تر از حد معمول باشد، به آن اختلال ملال پیش از قاعدگی (PMDD) می گوییم؛ ده درصد از زنانی که پریود را تجربه می کنند، تحت تاثیر این دوره قرار می گیرند.
افرادی که اضطراب یا افسردگی دارند، PMS را تجربه می کنند یا سابقه خانوادگی ملال پیش از قاعدگی دارند، بیش از سایر زنان مستعد ابتلا به اختلال ملال پیش از قاعدگی است.
علم پزشکی هنوز علت دقیق PMDD را پیدا نکرده است. فرض بر این است که در PMDD، بدن نسبت به تغییرات طبیعی که در هر دوره قاعدگی رخ می دهد، واکنش غیرطبیعی دارد.
این تغییرات هورمونی می تواند منجر به کمبود موقت سروتونین در مغز شود؛ سروتونین یک ماده شیمیایی است که پیام ها را بین سلول های عصبی در مغز و سراسر بدن شما منتقل می کند.
سروتونین نقش مهمی در عملکردهای مهم بدن مانند خلق و خو، خواب، گوارش، سلامت استخوان، لخته شدن خون و میل جنسی دارد.
این نقص در تولید طبیعی سروتونین می تواند دلیلی برای خلق و خوی ناپایدار، گرفتگی عضلات شکم و مشکلات خواب باشد.
نشانه های اختلال ملال پیش از قاعدگی
خوب پیش از هرچیز باید بدانید علائم PMDD معمولا یک هفته یعنی حدودا پنج تا هشت روز قبل از شروع دوره عادت ماهیانه بروز پیدا می کند و چند روز پس از شروع این دوره ناپدید می شود.
نشانه های اختلال ملال پیش از قاعدگی ممکن است آنقدر شدید باشد که عملکرد روزانه فرد به کل مختل شود.
در این دوره ممکن است، فعالیت های کاری، امور خانه داری و روابط فردی دچار آسیب شود؛ پس آگاهی از این اختلال و علائم آن مهم است. شناخت نشانه های این اختلال می تواند به درک زنان در این دوره کمک بیشتری کند.
برخی از شایع ترین علائم این اختلال شامل موارد زیر می شود:
علائم روان شناختی:
- تحریک پذیری خلقی
- عصبانیت
- عدم کنترل
- بی قراری
- تمرکز ضعیف
- افسردگی
- خستگی شدید
- اضطراب
- سردرگمی
- فراموشی
- تصویر ضعیف از خود
- پارانویا
- حساسیت عاطفی
- نوسانات خلقی و مشکل در خوابیدن
علائم عصبی و عروقی:
- سردرد
- سرگیجه
- غش کردن
- بی حسی
- سوزن سوزن شدن اندام ها
- زخم شدن و کبود شدن پوست به آسانی
- تپش قلب
- اسپاسم عضلانی
مشکلات تنفسی:
- آلرژی
- عفونت
علائم گوارشی:
- گرفتگی شکم
- نفخ
- یبوست
- حالت تهوع
- استفراغ
- احساس سنگینی یا فشار روی لگن
- کمردرد
علائم فیزیکی:
- تورم مچ پا دست ها و پاها
- افزایش موقت وزن
- کاهش تولید ادرار
- حساس شدن سینه ها
دیگر علائم:
- عفونت چشم
- آکنه
- پوست ملتهب همراه با خارش
- هماهنگی ضعیف
- تغییر در اشتها
- گرگرفتگی
- پریودهای دردناک
علائم اختلال ملال پیش از قاعدگی
بر اساس آنچه پیشتر گفتیم، علائم اختلال ملال پیش از قاعدگی شامل موارد زیر می شود:
- تغییرات مشهود خلقی و عاطفی
- گریه و احساس ناامیدی
- کاهش علاقه به انجام فعالیت های روزمره
- غفلت و فراموشی
- خستگی شدید
- نداشتن انرژی
- پرخوابی یا بی خوابی
- شک و تصویر ذهنی بد از خود
- کاهش میل جنسی
میان سندروم ملال پیش از قاعدگی و اختلال ملال پیش از قاعدگی شباهت هایی وجود دارد؛ در هر دو علائم حدودا یک هفته پیش از شروع دوره قاعدگی شروع می شود و علائم تا پایان دوره بر طرف می شود.
در هر دو، برخی نشانه های فیزیکی و عاطفی مانند نفخ، گرگرفتگی عضلات، حساس شدن سینه ها، خستگی و تغییر در الگوی خواب وجود دارد.
با وجود این شباهت ها، PMDD با PMS یکسان نیست. انجمن روانپزشکی آمریکا بیان می کند که PMDD همچنین باعث غم و اندوه شدید، اضطراب، بدخلقی شدید، یا تحریک پذیری یا عصبانیت بیش از حد می شود.
در حالی که PMS اغلب باعث ناراحتی و خستگی می شود، PMDD می تواند ناتوان کننده باشد و تأثیر قابل توجهی بر شغل و زندگی شخصی فرد داشته باشد.
علت اختلال ملال پیش از قاعدگی
علی رغم گسترش علم، هنوز اطلاعات دقیقی از علت اختلال ملال پیش از قاعدگی در دست نیست؛ اما عوامل مختلفی می تواند بر بروز این اختلال تاثیر بگذارد. موارد زیر جز عواملی هستند که منجر به اختلال ملال پیش از قاعدگی می شود:
هورمونها و انتقالدهندههای عصبی؛ بافتهای بدن به افزایش و کاهش هورمونها در طول چرخه قاعدگی حساس هستند. تغییرات سطوح استروژن، پروژسترون و سروتونین همگی ممکن است در ایجاد PMDD نقش داشته باشند.
حساسیت؛ از آنجایی که همه افرادی که پریود می شوند به PMDD مبتلا نمی شوند، حدس محققان این است که برخی از بدن ها به نوسانات هورمونی حساس تر هستند و این حساسیت ممکن است منجر به ایجاد PMDD شود.
اگرچه علل بیولوژیکی PMDD هنوز نامشخص است، برخی از عوامل خطر شناخته شده وجود دارند که ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشند. عواملی مانند سابقه حوادث آسیب زا در گذشته، سیگار کشیدن و چاقی.
آیا اختلال ملال پیش از قاعدگی یک بیماری روانی است؟
روانشناسان بر اساس آنچه در ویراست پنجم کتابچه راهنمای تشخیصی اختلالات روانشناختی آمده، اختلال ملال پیش از قاعدگی را یک بیماری روانی در نظر می گیرند و نشانه های تشخیص این بیماری روانی شامل موارد زیر است:
الف) در اکثر چرخه های قاعدگی حداقل ۵ نشانه در هفته آخر قبل از شروع قاعدگی وجود داشته و در چند روز بعد از شروع قاعدگی بهبود یابد و هفته پس از قاعدگی حداقل یا ناپدید شود.
ب) یکی یا تعداد بیشتری از نشانه های زیر وجود داشته باشد.
- ناپایداری عاطفی(نوسانات خلقی، احساس غمگینی،گریه ناگهانی، حساسیت به طرد)
- تحریک پذیری یا خشم محسوس یا افزایش تعارض های میان فردی
- خلق افسرده محسوس ،احساس نا امیدی، افکار محکوم کردن خود
- اضطراب، تنش محسوس یا احساس برانگیختگی یا تحریک پذیری خلقی.
ج) یکی یا بیشتر از نشانه های زیر وجود داشته باشد و در مجموع ترکیب عوامل به پنج نشانه برسد:
- کاهش علاقه به فعالیت های معمول (کار، تحصیل، دوستان، سرگرمی ها)
- مشکل ذهنی در تمرکز رخوت، خستگی، فقدان انرژی محسوس
- تغییر محسوس در اشتها ،پر خوری یا اشتیاق به غذایی خاص
- پر خوابی یا کم خوابی احساس از توان افتادن یا کنترل نداشتن
- نشانه های جسمانی نظیر التهاب یا ورم پستان،درد مفاصل یا عضله ،احساس باد کردگی یا افزایش وزن
نشانه ها در ملاک الف، ب و ج، باید در اغلب چرخه های قاعدگی یکسال قبل روی داده باشد و این اختلال باید در عملکرد فرد نقص و اختلال جدی ایجاد کند.
شیوع اختلال ملال پیش از قاعدگی
میزان شیوع این اختلال در زنانی که دوره عادت ماهیانه را تجربه می کنند، حدودا 1.8 تا 5.8 درصد می باشد.
عواقب اختلال ملال پیش از قاعدگی
متاسفانه این اختلال که ناشی از تغییرات غدد درون ریز در بدن زنان می باشد، می تواند زندگی و عملکرد زنان را تحت تاثیر قرار دهد و با عواقب و پیامد های منفی همراه شود.
زنانی که اختلال ملال پیش از قاعدگی را تجربه می کنند، ممکن است چند روز در ماه در محل کار غیبت داشته باشند و نتوانند در محل کار حاضر شوند یا در صورت حضور عملکرد بالایی را از خود نشان دهند. از دیگر سو، این اختلال می تواند روابط بین فردی را دچار مشکل و تعارض کند.
در نظر گرفتن برنامه های حمایتی از زنان در بستر سازمان و محل کار، درک و یاری زنان در خانه و ... می تواند به زنان در این دوره کمک کند و از پیامد های منفی این اختلال کمتر کند.
همچنین اگر تمایل دارید تا با اختلال ملال پیش از قاعدگی در DSM-5 آشنا شوید، می توانید به صفحه مورد نظر بروید.
جمع بندی ای سنج
در این مقاله در مورد اختلال ملال پیش از قاعدگی صحبت کردیم. اختلال ملال پیش از قاعدگی یک اختلال خلقی بوده که علائم آن حدود پنج تا هشت روز پیش از شروع دوره قاعدگی در زنان شروع شده و پس از شروع دوره از بین می رود. این اختلال زندگی زنان مبتلا را از ابعاد مختلف تحت تاثیر قرار می دهد.
آیا تا به حال تجربه اختلال ملال پیش از قاعدگی را داشته اید؟ لطفا نظرات، دیدگاه و تجربیات ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید.