نقش تغذیه درسلامت اعصاب و روان
تغذیه بیماران اعصاب و روان
اهمیت تغذیه بیماران اعصاب و روان
تغذیه مهمترین عامل جهت آرامش اعصاب و روان در بیماران یا افراد سالم میباشد بطوریکه اگر در مراکز درمانی یا حتی در منزل به تغذیه سالم توجه شود اکثر بیماریهای روانی درمان می‌شوند. در مرکز بیماران اعصاب و روان نو اندیش تمامی کارکنان و پرسنل در جهت ایجاد آرامش از طریق تغذیه مناسب، ورزش، درمان، همچنین آموزش تلاش می‌کنند تا مکانی امن و آرام برای بیماران عزیز ایجاد نمایند.
مغز و اعصاب که از حساسترین نقاط موجود در بدن انسان است، دچار بیماریهای خاصی می‌شود که برای اکثر این بیماری‌ها، راه های درمان متفاوتی وجود دارد و طبق نظریه محققین این رشته، تغذیه در پیشگیری و درمان این بیماری ها نقش موثری دارد.
تغذیه سالم نقش حیاتی در توانایی خود براي مقابله با بار استرس و بیماری های اعصاب دارد. کربوهیدرات ها، پروتئین، چربی، ویتامین ها و مواد معدنی براي تولید انرژي، تمرکز ذهنی، و ثبات عاطفی مهم می باشند. استرس و بیماری اعصاب ممکن است سیستم ایمنی بدن را تضعیف و نیاز بدن به مواد مغذي خاص را افزایش دهد. یک رژیم غذایی متعادل، به تمرکز، هوشیاري، انرژي بالا و سالم در طول زمان بیماری کمک خواهد کرد.
افسردگی
اين بيماري تقريباً تمام بدن را تحت تاثير قرار مي دهد. سيستم اعصاب، خلق، افکار، رفتار، خوردن، خوابيدن و تفکر يک فرد و نگاه آن به اطراف خود مواردي است که تحت تاثير اين بيماري به شدت تغيير مي کند. علائم اين بيماري ممکن است هفته ها، ماه ها و سال ها طول کشيده و در طول دوره بيماري شدت و ضعف متفاوتي از خود نشان دهد
تغذيه با تغيير در عملکرد مغز باعث ايجاد اين بيماري مي شود به طوري که فقر تغذيه اي يکي از عوامل مهم اين بيماري شناخته شده است. سطوح مواد شيميايي مغز که نوروترانسميتر ناميده مي شود با آنچه ما مي خوريم در ارتباط است. اين مواد شيميايي که شامل دوپامين، سروتونين و نوراپي نفرين هستند در تنظيم خلق نقش بسیارمهمی دارند
تاثیر استرس بر رفتارهای غذایی
استرس باعث افزایش تمایل افراد برای مصرف غذاهای با کالری بالا و چرب می شود همچنین مصرف انواع مواد غذایی مفید در شرایط استرس کمتر می گردد
استرس همچنین می تواند در انتخاب مواد غذایی تاثیر بگذارد
استرس می تواند بر رفتار غذا خوردن انسان تاثیر گذار باشد و مقدار کل دریافت مواد غذایی را تغییر می دهد
اختلال خوردن نوعی اختلال بین رشته ایی روانشناسی و تغذیه میباشد.
حالت های نابهنجار کنترل وزن و تغذیه (حفظ رژیم غذایی) تحت عنوان اختلال های تغذیه ای معروف هستند. افراد مبتلا به اختلال خوردن با کنترل کردن نگرش ورفتارهای آشفته ی خود در رابطه با غذا دست به گریبانند وبسیاری از آنها زندگی خود را به خطر میاندازند وباعث پریشانی افرادی می شوند که به انها نزدیکند .
اختلال خوردن، نوعی اختلال در نحوه غذا خوردن است که از حالت طبیعی خارج شده است. مثلا اگر فرد از خوردن غذای کافی امتناع کند، یا بیش از اندازه غذا بخورد، یا پس از مصرف غذا اقدام به مصرف مسهل کند، یا عمدا استفراغ کند و یا ترکیبی از اختلالات فوق را داشته باشد، به اختلال خوردن مبتلا شده است.
بی اشتهایی عصبی
دراین دسته افراد تصوری غلط ازبدن خود و ترس کاذب از اضافه وزن و افکار وسواسی در مورد مواد غذایی داشته و اغلب این افراد وزنی کمتر از 85 درصد وزن مناسب با قد و وزن خود دارد.
این افراد محدودیت شدید مواد غذایی,کاهش وزن خطرناک بدن و سوتغذیه و گرسنگی و دیگراثرات فیزیکی مخرب را به همراه دارند.
پرخوری عصبی مصرف بدون کنترل مواد غذایی که در اغلب مواد پس از یک دوره فشارهای روانی از جمله :خشم ,استرس, اضطراب و افسردگی ,رخ میدهد. که پس از ان منجر به احساس شرم گناه,پشیمانی می شود .فرد برای جبران پرخوری و تسکین احساس پشیمانی خود, اقدام به جبران آن میکند که میتواند شامل موارد زیر شود:
ورزش های طاقت فرسا,استفاده از مسهل ها و دیورتیک ها, رژیم بسیارسخت و وادارکردن خود به استفراغ
غذای سالم و به عبارت بهتر تغذیه سالم یکی از مهمترین و شاید اساسی ترین راه دستیابی به سلامت جسم و روح است. تغذیه بر سلامت روان و عملکرد سلول های عصبی تاثیر گذار است. کمبود ویتامین ها و مواد معدنی با بیماری های روحی از جمله افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیت، اختلال دو قطبی، سایکوز، فوبیا، اختلال شناختی و مشکلات رفتاری ارتباط دارد. بنابراین داشتن یک رژیم غذایی مناسب که تامین کننده نیاز بدن به تمام مواد مغذی باشد در پیشگیری و بهبود بیماری های روانی تاثیر گذار است. در این مقاله با عنوان نقش تغذیه مناسب در سلامت روان به نکات مهم تغذیه ای مرتبط با سلامت روان خواهیم پرداخت.
ارتباط مواد غذایی مختلف با سلامت روح و روان
تاثیر مثبت میوه و سبزیجات بر سلامت روان
داشتن یک رژیم غذایی مدیترانه ای (رژیم حاوی مقادیر زیاد میوه و سبزیجات، همراه با مصرف غلات سبوس دار، حبوبات، ماهی، غذاهای دریایی، مغزها، دانه ها، روغن زیتون و مصرف کم تر گوشت قرمز و شیرینی جات) باعث جلوگیری از کاهش عملکرد شناختی می شود. این نوع رژیم غذایی باعث تاخیر تخریب سلول های عصبی نیز می شود.
تاثیر مصرف آجیل در کسب آرامش
بله درست است، این دانه‌های خوش طعم و دوست داشتنی آرامش را به شما هدیه می‌دهند. دانه‌های آجیل دارای مقدار قابل توجهی زینک، ویتامین B و سلنیوم بوده که برای مقابله با استرس و دلشوره و حتی پیشگیری از آن بسیار موثر است.
تاثیر مثبت زردچوبه بر سلامت روان
مصرف کورکومین موجود در زردچوبه از سلول های عصبی محافظت کرده و منجر به کاهش خطر ابتلا به آلزایمر و پارکینسون می شود و در درمان افسردگی مفید است.
امگا 3 و آرامش اعصاب و روان
بروز برخی مشکلات عصبی به دلیل کمبود وجود امگا 3 در افراد است، که می‌توان به اختلال دو قطبی، بیماری اوتیسم، افسردگی‌های شدید و همینطور افسردگی‌های دوره بارداری اشاره کرد. توصیه می‌شود به مقدار کافی ماهی و میگو، تخم کدو و تخم کتان را در برنامه غذایی خود بگنجانید. به طور کلی منبع امگا3 در برخی گیاهان و همچنین روغن‌های آفتابگردان، دانه کتان، گردو، فندق و کنجد وجود دارد. ماهی آزاد، قزل آلا و شاه ماهی دارای مقادیر زیادی امگا3 میباشد.
تاثیر میوه‌ها در آرامش اعصاب
بهترین میوه برای آرامش و مقابله با استرس گیلاس میباشد. موز میوه‌ایست که همانند نرمی‌اش روح را نرم کرده و به یک خوردنی ضد استرس مشهور است. آواکادو علاوه بر اینکه ضد چاقی است، با داشتن آنتی اکسیدان‌ها جهت سلامت روان و کاهش استرس توصیه می‌گردد. هرجا از خوردنی‌های مفید صحبت باشد نام بلوبری و انواع توت‌های جنگلی هم برده شده است؛ این خوردنی‌های خوش طعم حس شادابی و سرزندگی را به ما می‌بخشند.
نکات مهم دیگر نقش تغذیه مناسب در سلامت روان
مصرف پیاز، زنجبیل، زردچوبه، پونه، رزماری، سیر، سیب، آلبالو، شکلات تلخ، انگور، آب انگور، پرتقال، گریپ فروت و چای (سفید، سبز، سیاه) تاثیر مثبت بر سلامت مغز دارند.
از خوردن زیاد شیرینی ها، چیپس، نمك، تخمه، غذاهای چرب و انواع نوشیدنیهای گازدار خود داری کنید زیرا اجازه نمیدهند شما خواب راحتی داشته باشید.
در ساعات مطالعه از خوردن ماست ترش و دوغ ترش بپرهیزید و خوردن روزانه شیر و همچنین ماست شیرین را فراموش نكنید.
سالاد، نان و پنیر و گردو استفاده کنید تا قند خون در حالت تعادل باشد.
زرده تخم مرغ، ماهی، گوجه فرنگی و بادام زمینی نیز مواد خوبی برای افزایش توان یادگیری به شمار می آیند و برای سلامت روان تاثیرگذارند.
مصرف ماست، شیر، ماهی، گردو، موز، خرما و انجیر، به دلیل داشتن اسید آمینه ضروری است و باعث آرامش می‌شود.
مواد غذایی دارای ویتامین های گروه b چون شیر، لبنیات، دوغ، آبمیوه و سبزی به طور موثری استرس را کاهش می دهند.
همانطور که همه میدانیم استرس، اضطراب همچنین کمبود ویتامین عامل اصلی در بیماریهای اعصاب و روان است بهمین دلیل تغذیه مناسب جهت آرامش اعصاب و روان برای هر شخصی اعم از بیماران یا افراد سالم بسیار تاثیرگذار میباشد.
تعداد محدودی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها که در تغذیه بیماران اعصاب و روان تاثیر بسزایی دارند :
1- عسل:
عسل با دارا بودن مقدار زیادی تریتوفان همچنین پتاسیم یکی از مهمترین مواد در تغذیه بیماران اعصاب روان به شمار می‌آید که دارای اثر تسکین دهندگی در مغز همچنین جلوگیری از تولید هورمون استرس و اسیدها جهت آرامش اعصاب و روان در بیماران میباشد.
2- شیر:
شیر گرم یک منبع تغدیه عالی جهت آرامش اعصاب است که سرشار از تریتوفان همچنین کلسیم میباشد. تریتوفان به تولید سروتونین کمک میکند که باعث احساس لذت و خوابی آرام می‌شود.
3- سوپ سبزیجات:
سوپ سبزیجات جزو مواد غذایی سالم در برنامه‌‌ی تغذیه بیماران میباشد که حاوی ویتامین‌های مختلف است تا بدن را از شر عفونت همچنین کمبود ویتامین خلاص کند.
4- کرفس:
سبزیجاتی که بقراط به عنوان یک ماده نیرومند یاد کرده است کرفس میباشد که فشار خون را پایین می‌آورد به طبع آن آرامش بخش همچنین تغذیه مناسب برای بیماران اعصاب روان است.
5- جو دوسر:
جو دوسر سرشار از ویتامین B6 میباشد. بسیار برای بدن مفید همچنین ضروری است. بیماران اعصاب روان با تغذیه این ویتامین آرامش کافی داشته همچنین از استرس دور خواهند بود.
6- ماهی:
ماهی‌های آب سرد چون: خال مخالی، تن، سالمون، ساردین همچنین شاه ماهی حاوی امگا 3 می‌باشند که اضطراب را بشدت کاهش میدهد بنابراین در تغذیه بیماران اعصاب و روان جایگاه ویژه ای دارد.
7- موز:
موز سرشار از پتاسیم و منیزیم همچنین حاوی تریپتوفان می باشد که جهت کاهش استرس کاربرد دارند بهمین دلیل موز مواد غذایی لازم درون لیست تغذیه بیماران روانی است.
8- شکلات تلخ:
شکلات تلخ حاوی سروتین، آندورفین، دوپامین است که منبع تغذیه عالی برای بیماران عصبی میباشد تا سطح استرس آنان را کاهش دهد.
9- آجیل:
آجیل‌ها سرشار از منیزیم، سلنیوم، روی، ویتامین E، ویتامین B می‌باشند که جایگزینی آن در تغذیه آرام بخشی بسیار عالی برای بیماران اعصاب روان است.
10- تخم مرغ:
جایگزینی تخم مرغ در تغذیه مراکز درمانی برای بیماران اعصاب روان بشدت توصیه می‌شود زیرا سرشار از تریپتوفان است که استرس را کاهش میدهد.
11- عرقیجات گیاهی:
عرقیجاتی مانند اسانس گل محمدی یا کاسنی منبع عالی جهت تسکین سیستم عصبی است که بیماران روان در تغذیه خود بدان بسیار احتیاج دارند.
تغذیه بیماران دوقطبی
تغذیه در بیماران دوقطبی از اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد. مواد غذایی در خلق و خوی این افراد تاثیرات بسزایی دارد. همچنین رژیم غذایی مناسب به کنترل این اختلال کمک شایانی میکند. از جمله مواد غذایی مفید می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
• غلات کامل مانند نان تست، پاستا، جودوسر، برنج قهوه ای، کینوا
• اسیدهای چرب امگا 3 همچون ماهی سالمون، ماهی تن، قزل آلا، ساردین، روغن آفتابگردان، تخم مرغ
• مصرف گوشت بوقلمون
• انواع لوبیا مانند چشم بلبلی، چیتی، قرمز و عدس
• انواع مغزها همچون مغز پسته، بادام، بادام زمینی
• پروبیوتیک‌ها: ماست، کفیر، کیمچی
• دمنوش‌های گیاهی، چای بابونه
• شکلات تلخ بعنوان یک ماده آرامش دهنده
• زعفران
تغذیه بیماران اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی یک اختلال همراه با توهم، جنون میباشد لذا برای درمان آن بهتر از داروهای ضد روان پریشی استفاده شود. اما درمان‌های طبیعی همچون تغذیه مناسب میتواند در بهبود اسکیزوفرنی بعنوان مکمل بسیار موثر باشد.
در ادامه به برخی از اصول تغذیه بیماران اسکیزوفرنی اشاره می‌کنیم:
• میوه و سبزیجات استفاده 5 وعده آبمیوه تازه، میوه همچنین میوه خشک
• مواد غذایی پر فیبر همانند نان برنج قهوه ای انواع غلات که دارای فیبر بالایی میباشد.
• انواع ماهی چرب همچون سالمون، خال مخالی ، شاه ماهی، ساردین
• اسیدهای چرب امگا 3: مانند دانه کتان، سویا، انواع ماهی مانند ساردین، سالمون
• نوشیدن آب بهتر است بیماران اسکیزوفرنی روزی 1.2 لیتر آب بنوشند.مصرف کمتر نوشیدن چای، قهوه انواع انرژی زا بدلیل داشتن کافئین محرک
• ویتامین ب: ویتامین ب کمپلکس برای عملکرد مغز بسیار مفید میباشد. انواع ویتامین ب رادیکال‌های آزاد مغز را از بین می‌برد.
