تغذیه بیماران
غذا برای مریض: سالم ترین روش های تغذیه در هنگام بیماری
همواره شنیده ایم که تغذیه خوب برای هر فردی اهمیت دارد . ولی تغذیه خوب بخصوص برای فردی که بیمار است اهمیت بیشتری دارد . آیا علت آنرا می دانید ؟
پزشکان و محققین علم تغذیه دریافته اند بیمارانی که در طول دوران درمان از تغذیه مناسبی برخوردارند ، بخصوص بیمارانی که رژیم غذایی آنها دارای کالری و پروتئین کافی بوده و از نظر ویتامینها و مواد معدنی ضروری غنی باشد در مقابل عوارض جانبی بیماری و روشهای مختلف درمانی مانند مصرف داروها ، اشعه درمانی ، شیمی درمانی ، ایمنی درمانی ، جراحی و غیره از مقاومت بیشتری برخوردارند و سریع تر بهبودی می یابند .
رژیم غذایی مناسب به حفظ قدرت بدنی بیمار کمک می کند و از متلاشی شدن بافتهای او جلوگیری نموده ، و به بازسازی بافتهایی که تحت تاثیر عوامل درمانی قرار گرفته اند کمک می نماید . عادات غذایی خوب در بیماران می تواند موجب پیشگیری از ابتلاء آنها به بیماریهای عفونی گردد و در صورت بیماری کمک میکند که سریع تر بهبود یابند و عمر طولانی تری داشته باشند .
زمانی که یک بیمار به هر دلیل کمتر از نیاز واقعی خود غذا می خورد ، ذخایر چربی ، پروتئین و سایر مواد غذایی بدن مانند آهن کاهش می یابد و لذا دچار کمبود وزن ، کم خونی و ضعف شدید می گردد . بعضی از بیماران بعلت وجود درد ، افسردگی و کاهش اشتها تمایلی به خوردن غذا ندارند ، برای رفع این مشکلات باید بطور جدی اقدام لازم توسط خود بیمار و اطرافیان او بعمل آید ، البته برای کاهش درد لازمست از پزشک معالج بیمار کمک گرفته شود .
تغذیه خوب چه فایده ای دارد ؟
برای درک تغذیه خوب باید ابتدا بدانیم که بدن ما از نظر غذایی چه نیازهایی دارد ، نیازهای تغذیه ای بدن ما شامل کالری ، پروتئین ، مواد قندی ، چربی ، ویتامینها ، مـواد معدنی و آب میباشد .
کدام یک از نیازهای تغذیه ای ما مهم تر هستند ؟
تمام نیازهای تغذیه ای ما مهم هستند . اما بعضی از این نیازها ساده تر تامین میشود و بعضیها مشکلتر ، در شرایطی که سالم هستیم بدون توجه به نیازهای غذایی خود از انواع مواد خوراکی که در دسترس داریم مصرف میکنیم . اتفاقاً همین انتخاب غذاهای متنوع نیازهای تغذیهای بدن ما را تامین میکند .
تغذیه یک بیمار با یک فرد سالم چه تفاوتی دارد ؟
یک فرد بیمار معمولا همان نیازهای غذایی یک فرد سالم را دارد . اما گاهی بیماریها تغییراتی در بدن ما ایجاد میکنند که تعادل تغذیهای بدن ما بهم میخورد ، ممکن است در اثر بیماری قسمتی از بدن ما نتواند وظیفه خود را بخوبی انجام دهد در این شرایط ما باید سعی کنیم علاوه بر درمان ، رژیم و برنامه غذایی مناسبی داشته باشیم تا به بهبود عضو تغذیه در بیماریها بیمار کمک نماید و اگر عضو بیمار در این رابطه با هضم ، جذب غذا یا سوخت و ساز بدن ما انجام وظیفه می کند در این حالت لازمست از رژیم و برنامه غذایی مناسبی استفاده کنیم تا فشار زیادی بر این عضو بیمار وارد نگردد اگر بیماری با تب همراه باشد نیاز بدن ما به غذا بخصوص کالری ، پروتئین و ویتامینها بیشتر میشود .
کالری چیست ؟
کالری در واقع ، واحد انرژی غذایی است . یکی از اثرات غذایی که ما می خوریم تامین انرژی برای بدن ما میباشد تا بدن ما بتواند نیروی لازم را برای انجام حرکات و کارهای ارادی و غیر ارادی خود بدست آورد . حرکات و کارهایی مانند راه رفتن ، انجام کارهای شخصی ، ورزش و کارهای بدنی در حرفههای مختلف ارادی است . اما حرکات غیر ارادی مانند حرکات قلب و دستگاه گردش خون ، دستگاه تنفس ، حرکات معده و روده ها و غیره میباشد باید دانست که تولید و ساخته شدن بعضی از مواد در بدن احتیاج به انرژی دارد .
بدن ما چه مقدار کالری نیاز دارد ؟
تعیین مقدار کالری مورد نیاز یک فرد احتیاج به محاسباتی دارد و با عواملی مانند سن ، وزن بدن ، جنس ، شغل ، میزان فعالیت بدنی و ورزش و غیره بستگی دارد . جداولی برای تعیین میزان کالری مورد نیاز افراد مختلف وجود دارد . بعضی از سازمانهای علمی نیاز به انرژی غذایی را در افرادی که وزن و قد متوسطی دارند و فعالیت بدنی آنها شدید نمی باشد برای زنان ۲۳۰۰ کالری و برای مردان ۳۲۰۰ کالری تعیین کرده اند .
آیا کالری که ما از راه غذا دریافت می کنیم کافی است ؟
همه علاقه مند به پیدا کردن جواب برای سئوال بالا هستند . پزشک با معاینه شما می تواند بگوید شما در چه وضعیتی قرار دارید . اما یک راه ساده هم برای پیدا کردن جواب این سئوال وجود دارد . اگر شما لاغر هستید یا چاق و یا وزن مناسبی با توجه به قد خود دارید . جداول استاندارد قد در این مورد به شما کمک میکند . اگر وزن شما نسبت به قدتان با ارقام جداول استاندارد تطبیق میکند ، نشان میدهد که شما در گذشته کالری در حد نیاز بدن خود را به انرژی تبدیل نموده اید . اگر وزن بدن شما از ارقام استاندارد کمتر است لاغر هستید مفهوم آن اینست که کالری دریافتی بدن شما کافی نبوده است .
اگر شما وزن بیشتری نسبت به ارقام جداول استاندارد دارید چاق هستید نشان دهنده این واقعیت است که بیش از نیاز خود غذا خورده اید . اگر وزن شما نسبت به ارقام استاندارد تفاوت جزئی دارد و احساس ضعف نمی کنید و فعالیت روزانه شما خوب است و احساس سلامت و شادابی دارید و زود خسته نمی شوید ، شما از نظر وزن مشکلی ندارید و مواظب باشید که وزن شما از ارقام استاندارد بیشتر فاصله پیدا نکند .
چرا اکثر بیماران لاغر می شوند ؟
لاغری بیماران می تواند بعلت های زیر باشد :
- غذا کمتر از حد نیاز بدن خود مصرف مینمایند .
- در بیماریهایی که تب وجود دارد مصرف انرژی در بدن بیشتر از حد عادی است بی اشتها میشوند و لذا اگر دوران تب طولانی باشد دربیمار لاغری و سوء تغذیه ظاهر میشود .
- برخی از بیماران در حد نیاز غذا می خورند ولی این غذا در روده های آنها جذب نمیشود و ادامه این وضعیت موجب لاغری و سوء تغذیه آنها میشود .
- اگر وزن بدن شما نسبت به سابق کم شده است و احساس لاغر شدن میکنید باید از پزشک کمک بگیرید تا علت لاغری شما مشخص گردد . در این حالت علاوه بر درمان نیاز به رژیم و برنامه غذایی مناسب دارید .
پروتئین چیست ؟
پروتئینها ترکیباتی هستند که در ساختمان تمام سلولهای بدن موجودات زنده و از جمله انسان وجود دارند ، برای نمونه پروتئین در ساختمان عضلات ، استخوانها خون و سایر اندامها و ارگانهای بدن شرکت دارد . بدن ما برای ساختن پروتئین مورد یاز خود احتیاج دارد که از راه غذا پروتئین دریافت نماید . پروتئین هـم در غـذاهـای حیوانی مانند انواع گوشت ، شیر ، پنیر ، تخم مرغ ، هم در غذاهای گیاهی مانند حبوبات ، غلات ، نان و غیره وجود دارد .
پروتئین کدام غذاها بهتر است ؟
بدن ما در حالت سلامت میتواند هم از پروتئین غذاهای حیوانی و هـم پروتئین غذاهای گیاهی استفاده نماید و اگر ما به اندازه کافی از غذاهای حیوانی و گیاهی مصرف نمائیم مشکلی از نظر دریافت پروتئین نخواهیم داشت . مهم اینست که ما غذاهای غنی از نظر پروتئین را بشناسیم و هر کدام را که بیشتر دوست داریم و در اختیار ما هست مصرف نمائیم .
آیا بیماران به پروتئین بیشتر احتیاج دارند ؟
بیماران بخصوص آنها که به بیماریهای سخت و مزمن مبتلا هستند و یا عمل جراحی شده اند به پروتئین بیشتری احتیاج دارند ، اگر شما به اینگونه بیماریها مبتلا هستید سعی کنید هر روز در هر وعده ، از غذاهای پروتئینی مصرف نمائید . اگر قادر به تحمل غذای پر حجم نیستید ، موقتاً از غذاهای پروتئینی حیوانی مانند گوشت ، تخم مرغ ، جگر ، پنیر بیشتر استفاده نمائید . اگر از یک نوع گوشت خوشتان نمی آید از انواع دیگر آن مصرف نمائید . شیر غذای پروتئینی خوبی است ، اگر در مصرف شیر مشکلی ندارید و اگر پزشک شما را از مصرف آن منع ننموده ، می توانید آن را گرم یا سرد بنوشید و یا در تهیه خوراکیها از آن استفاده نمائید . بندرت لازمست ، برخی از بیماران از مصرف پروتئین بخصوص پروتئین حیوانی پرهیز نمایند و یا رعایت مصرف کم آنها را بنمایند ، حتماً در این موارد پزشک تذکر لازم را به بیمار خود خواهد داد .
چگونه می توان ویتامین ها و مواد معدنی غذائی را افزایش داد ؟
اگر شما باندازه کافی غذا می خورید نگران ابتلاء به کمبود ویتامین ها و مواد معدنی ضروری برای بدن خود نباشید فقط به چند نکته توجه داشته و به توصیه های زیر عمل کنید : هر روز حداقل دو نوبت میوه تازه میل نمائید و اگر میوه خام شما را ناراحت میکند از آب میوه تازه استفاده نمائید . میوه و آب میوه های تازه از نظر ویتامینها بخصوص ویتامین ( ث ) اهمیت زیادی دارند . هر روز سعی کنید همراه هر وعده غذا مقداری سالاد و یا سبزی خوردن مصرف نمائید . اگر مصرف سبزی خوردن و سالاد شما را ناراحت می کند می توانید از آب سبزیهای تازه یا سبزیهای پخته شده استفاده نمائید . برخی از ویتامینها و مواد معدنی که اتفاقا در عمل خون سازی و ایجاد اشتها در انسان نقش مهمی دارند بیشتر در غذاهای حیوانی وجود دارد جگر ، انواع گوشت و تخم مرغ از این نظر بسیار مناسب هستند . سعی کنید در هر وعده یکی از انواع مواد خوراکی فوق را در برنامه غذایی خود بگنجانید . اگر در مصرف نمک مشکلی ندارید با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه از نمک یددار استفاده نمائید . در صورتیکه شما باندازه کافی غذا بخورید و غذای خود را از انواع مواد خوراکی شامل میوه ، سبزی ، گوشت ، نان ، غلات و حبوبات و لبنیات انتخاب نمائید مبتلا به کمبود ویتامین و مواد معدنی نخواهید شد . ولی در صورتیکه پزشک صلاح بداند این مواد را بصورت دارو برای شما تجویز می کند . سعی کنید در روزهایی که هوا آفتابی و مناسب است ، بدن خود را در معرض تابشمستقیم آفتاب قرار دهید . لازم نیست در استفاده از آفتاب بخصوص در فصول گرم و ساعاتی که آفتاب عمودی میتابد افراط نمائید ، تابش آفتاب بر روی دستها ، پاها و صورت کافیست ولی این تابش نباید از پشت شیشه باشد .
توصیه های کلی در مورد غذا خوردن:
بسیاری از مردم در مورد غذا خوردن با مشکلاتی مواجه هستند و غالباً در اظهار نظرهایشان در مورد غذا خوردن اشکالات و اشتباهاتی وجود دارد.برای نمونه بسیاری از بیماران با مفهوم رژیم غذایی آشنا نیستند و دقیقاً نمیدانند چه غذاهایی برای آنها مناسب و مفید است ، بعضی از بیماران تمایل به خوردن بعضی از غذاها را ندارند و برعکس بعضی از غذاها را بیشتر دوست دارند . توجه به این حالات از نظر تغذیه ای و درمان آنها اهمیت زیادی دارد .
رژیم غذایی چه مفهومی دارد ؟
همواره شنیده ایم که بعضی از غذاها برای برخی از بیماریها خوب نیستند و بیماران باید از مصرف بعضی اغذیه خودداری نمایند یا باصطلاح پرهیز غذایی را رعایت نمایند . اما باید بدانیم که رعایت رژیم غذایی با پرهیز غذایی کامل نمی شود رعایت رژیم غذایی کامل دارای این مفهوم است که بیمار از غذاهای مناسب برای خود آگاه باشد و از این غذاها بمقدار مناسب مصرف نماید بصورتی که تا حد ممکن نیازهای بدن او به مواد غذایی تامین گردد .
چه کسی باید رژیم غذایی را مشخص کند ؟
پزشک معالج نوع رژیم غذایی شما را تعیین می کند ، درک بعضی از رژیم های غذایی بسیار ساده است . ولی برای آشنائی و عمل به برخی از رژیمهای غذایی لازمست از متخصص تغذیه یا پرستار کمک بگیرید . با انواع رژیم های غذایی بیشتر آشنا شویم برخی از بیماریها دوره کوتاهی دارند و عوارض و مشکلات زیادی برای بیمار ایجاد نمی کنند و احتیاج به رژیم غذایی سخت و طولانی ندارند و احتمالا با وجود تب مختصر و بی اشتهایی و سایر عوارض خفیف گوارشی این مشکلات در عرض یکی دو روز برطرف میشوند استفاده از غذاهای ساده و سبک ، مایعات بیشتر ، آب میوه های شیرین ، سوپهای کم چربی و پرهیز از غذاهای سرخ شده در روغن به این بیماران کمک می کند که بسرعت بهبود یابند اما در بیماریهای سخت و طولانی توجه به رژیم غذایی اهمیت زیادی دارد . اینگونه بیماران به مدت طولانی لازمست از رژیم غذایی مناسبی استفاده نمایند . باید توجه داشته باشیم همانطور که مصرف بعضی از مواد غذایی برای آنها مضر می باشد ، پرهیز زیاد و بی مورد نیز موجب ضعف شدید بدنی آنها میشود . در بسیاری از بیماریها بیماران نیاز به رعایت رژیم های غذایی سخت ندارند ولی مشکلاتی مانند بی اشتهایی موجب می شود این بیماران باندازه کافی غذا مصرف ننمایند و یا بعلت بی اطلاعی از خواص مواد غذایی و نقش آنها در رابطه با بیماری خود ، به پرهیزهای غذایی سخت بپردازند . اینگونه بیماران احتیاج به مشاوره غذایی دارند و باید از راهنمایی متخصصین تغذیه استفاده نمایند .
از آنجایی که تغذیه سالم و متعادل نقش بسیار مهمی در فرایند بهبودی از بیماریها ایفا میکند. در هنگام بیماری، سیستم ایمنی بدن نیازمند تقویت و پشتیبانی است و رژیم غذایی مناسب میتواند به بهبود سریعتر و کاهش عوارض کمک کند. در این شرایط، انتخاب غذا برای مریض که حاوی ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها هستند، بسیار مهم است.
همچنین، مصرف مایعات کافی و توجه به نیازهای ویژه بدن در این دوران میتواند به تسریع روند بهبودی و کاهش علائم بیماری کمک کند. در ادامه، به بررسی سالمترین روشهای تغذیه در هنگام بیماری و کمک گرفتن از پرستار بیمار برای بهبودی سریعتر خواهیم پرداخت تا با استفاده از آنها، به سلامت و بهبودی خود کمک کنیم.
تغذیه مناسب در هنگام بیماری
تغذیه مناسب در هنگام بیماری اهمیت زیادی دارد و میتواند نقش کلیدی در بهبود سریعتر و کاهش علائم بیماری داشته باشد. در ابتدا، انتخاب غذای مریض با خاصیت ضدالتهابی و تقویتکننده سیستم ایمنی بسیار مفید است. مصرف میوهها و سبزیجات تازه، مانند توتفرنگی، پرتقال، کلم بروکلی و هویج، به دلیل داشتن ویتامینها و آنتیاکسیدانها میتواند به تقویت سیستم ایمنی کمک کند و در مقابله با عفونتها موثر باشد.
علاوه بر این، هیدراتاسیون مناسب نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. آب، دمنوشهای گیاهی و سوپهای رقیق به حفظ تعادل مایعات بدن کمک کرده و از بروز کمآبی جلوگیری میکنند. کمآبی میتواند به شدت بر روند بهبودی تاثیر بگذارد و علائم بیماری را تشدید کند؛ بنابراین نوشیدن مایعات کافی ضروری بوده و مصرف پروتئینهای باکیفیت مانند گوشت سفید، ماهی، تخممرغ و لبنیات نیز برای بازسازی بافتها و تقویت سیستم ایمنی بسیار مهم است.
پروتئینها به عنوان بلوکهای سازنده بدن عمل میکنند و در بهبود سریعتر و جلوگیری از عوارض ثانویه بیماری مؤثر هستند. در صورتی که اشتهای فرد کاهش یافته است، میتوان از منابع پروتئینی کمحجم و غنی استفاده کرد.
در نهایت، از مصرف غذاهای سنگین، چرب و فرآوریشده که میتوانند بار اضافی به سیستم گوارش وارد کرده و روند بهبودی را کند کنند، باید پرهیز کرد. به جای این غذاها، بهتر است از غذاهای سبک، مانند برنج، نان تست و سبزیجات پخته استفاده کنید تا به سیستم گوارش فشار نیاید و انرژی لازم برای مبارزه با بیماری فراهم شود.
با توجه به نیازهای ویژه بدن در شرایط بیماری، مشاوره با پزشک، متخصص تغذیه یا پرستار در منزل برای تنظیم رژیم غذایی مناسب و فردی نیز ضروری است. توجه به این نکات میتواند به بهبود سریعتر و سلامت کلی شما کمک کند.
به نقل از وبسایت healthline:
تغذیه نقش مهمی در سلامتی و کاهش خطر بیماریها دارد، اما جایگزینی برای داروهای متداول نیست. رژیمهای غذایی مغذی با غذاهای کامل میتوانند از برخی بیماریها پیشگیری و حتی برخی از آنها را درمان کنند، مانند دیابت نوع ۲. مواد مغذی مانند ویتامینها، آنتیاکسیدانها، فیبر، پروتئین و چربیهای سالم در غذاهای طبیعی به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب کمک میکنند. با این حال، عوامل دیگری مانند ژنتیک و سبک زندگی نیز در خطر بیماری نقش دارند و غذا نمیتواند جایگزین درمانهای دارویی حیاتی شود.
برخی غذاها مانند توتها، سبزیجات ، ماهیهای چرب و قارچها دارای خواص دارویی قوی هستند که میتوانند به پیشگیری از بیماریهای مزمن کمک کنند. با این حال، برای شرایط جدی پزشکی، اتکا به غذا به جای دارو ممکن است خطرناک باشد.
غذا برای مریض: لیست غذا برای انواع بیماری
برای هر نوع بیماری یا وضعیت خاص، تغذیه مناسب میتواند به بهبود وضعیت کمک کند. در ادامه لیست غذا برای بیمار، برای برخی از شرایط مختلف را ارائه میدهیم:
1. غذا برای سرماخوردگی
برای مقابله با سرماخوردگی، بخصوص سرماخوردگی نوزاد، مصرف مایعات به میزان کافی و انتخاب غذاهای حاوی ویتامین C و خواص ضدالتهابی، مهم است. این مواد میتوانند به تقویت سیستم ایمنی و کاهش علائم کمک کنند. غذاها در دوران سرماخوردگی شامل موارد زیر است:
- سوپ مرغ: سوپ مرغ حاوی پروتئین و مواد مغذی است و به تسکین علائم سرماخوردگی مانند گلودرد و احتقان کمک میکند. همچنین، بخار سوپ میتواند به کاهش احتقان بینی کمک نماید. به طور کلی غذای مایعات برای بیمار میتوان گزینه بسیار مناسبی برای درمان سرماخوردگی باشد.
- مرکبات: پرتقال، لیمو و گریپفروت به دلیل محتوای بالای ویتامین C، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارند و به کاهش مدت زمان بیماری کمک میکنند. ویتامین C همچنین خواص آنتیاکسیدانی دارد که به کاهش التهاب کمک مینماید.
- سبزیجات برگدار: سبزیجاتی مانند اسفناج و کلمپیچ حاوی ویتامینهای A، C و K و همچنین مواد معدنی مانند آهن و کلسیم هستند که به تقویت سیستم ایمنی کمک میکنند.
- زنجبیل و عسل: زنجبیل به عنوان یک ضدالتهاب طبیعی و عسل به عنوان یک تسکیندهنده گلودرد و سرفه موثر هستند. ترکیب این دو میتوانند به کاهش علائم سرماخوردگی کمک کنند.
2. غذا برای بیاشتهایی
برای مقابله با بیاشتهایی، تمرکز بر تغذیه بیمار، غذاهای پرکالری و مغذی که شامل پروتئین و چربیهای سالم هستند، مفید است. این غذاها میتوانند به افزایش اشتها و تامین انرژی کمک کنند. غذاهایی که برای بیاشتهایی موثر هستند، عبارتاند از:
- آووکادو: آووکادو حاوی چربیهای سالم و کالری بالا است و میتواند به افزایش اشتها و تامین انرژی مورد نیاز بدن کمک کند.
- مغزها و دانهها: بادام، گردو و دانه چیا حاوی پروتئین، چربیهای سالم و کالری بالا هستند. این مواد غذایی میتوانند به افزایش وزن و انرژی کمک کنند.
- پنیر و کره: این غذاها دارای کالری و پروتئین بالا هستند و میتوانند به افزایش وزن و تامین انرژی مورد نیاز بدن کمک کنند. پنیر نیز به عنوان یک منبع کلسیم و ویتامین D مفید است.
- اسموتیهای مغذی: اسموتیهایی که از میوهها، سبزیجات و پروتئین تشکیل شدهاند، میتوانند به تامین مواد مغذی و افزایش اشتها کمک کنند. اضافه کردن پروتئین پودر شده و کره بادامزمینی نیز به افزایش کالری و پروتئین کمک میکند.
3. غذا برای دیابت
برای کنترل قند خون، باید به مصرف کربوهیدراتهای پیچیده و فیبردار توجه کرده و از مصرف قندهای ساده پرهیز کنید. این کار به تثبیت سطح قند خون و جلوگیری از نوسانات کمک میکند. بهترین غذا برای مریض دیابتی عبارت اند از:
- سبزیجات غیرنشاستهای: سبزیجاتی مانند کرفس، خیار و فلفل دلمهای کم کالری و غنی از فیبر هستند و به کاهش نوسانات قند خون کمک میکنند.
- غلات کامل: غلاتی مانند برنج قهوهای، جو و بلغور حاوی فیبر بالا هستند که به کاهش نوسانات قند خون و بهبود کنترل دیابت کمک می نمایند.
- پروتئینهای کمچرب: منابع پروتئینی مانند سینه مرغ، ماهی و توفو میتوانند به حفظ سطح قند خون و تامین پروتئین مورد نیاز بدن کمک کنند.
- میوههای کم قند: توتها، سیب و گلابی میوههایی با قند پایین هستند و میتوانند به تامین ویتامینها و مواد معدنی بدون افزایش زیاد قند خون کمک کنند.
4. غذا برای خشکی دهان
برای کاهش خشکی دهان، مصرف غذاهای مرطوب و اجتناب از مواد غذایی خشک توصیه میشود. این کار به بهبود احساس رطوبت در دهان و کاهش علائم خشکی کمک میکند. غذاهایی که مرطوب هستند و به خشکی دهان کمک میکنند، شامل موارد زیر هستند:
- میوههای آبدار: میوههایی مانند خیار، هندوانه و پرتقال به مرطوب نگهداشتن دهان و کاهش احساس خشکی کمک میکنند. این میوهها همچنین میتوانند به تامین ویتامینهای مورد نیاز بدن کمک نمایند.
- سوپ و آش: این غذاها به حفظ رطوبت دهان و کاهش خشکی کمک شایانی کرده و مصرف سوپهای خانگی و آشهای ملایم میتوانند به بهبود احساس راحتی در دهان کمک کنند.
- ماست و پنیر: این مواد غذایی با بافت نرم و مرطوب به کاهش احساس خشکی دهان و بهبود سلامت دهان کمک میکنند. ماست همچنین دارای پروبیوتیکهایی است که میتواند به بهبود سلامت گوارش کمک نماید.
5. غذای مناسب اسهال
برای مدیریت اسهال، انتخاب غذاهای ملایم و کاهش مصرف چربی و فیبر توصیه میشود. این کار به تنظیم دستگاه گوارش و کاهش علائم اسهال کمک میکند. غذاهایی که به کاهش اسهال کمک میکنند، شامل موارد زیر هستند:
- برنج سفید: برنج سفید به دلیل کم بودن فیبر، به تنظیم دستگاه گوارش و کاهش علائم اسهال کمک میکند. همچنین میتواند موجب کاهش تحریک دستگاه گوارش شود و غذای مقوی برای بیمار به حساب می آید.
- سیبزمینی پخته: سیبزمینی پخته و بدون ادویه به دلیل قابل هضم بودن و کم بودن چربی، برای کنترل اسهال مناسب است.
- موز: موز حاوی پتاسیم و فیبر پکتین است که میتواند به کاهش علائم اسهال و بهبود الکترولیتهای بدن کمک کند.
- سیب رنده شده: سیب رنده شده به دلیل خاصیت قابض آن میتواند به کاهش اسهال کمک کرده و به تنظیم حرکات روده کمک کند.
6. غذاهای مفید برای تهوع
برای کاهش تهوع، خوردن وعدههای کوچک و سبک توصیه میشود. این کار به آرامش معده و کاهش احساس تهوع کمک میکند. غذا برای کاهش تهوع عبارتاند از:
- بیسکویتهای ساده و نان تست: این مواد غذایی به دلیل ساده بودن و هضم آسان، به کاهش تهوع و آرامش معده کمک میکنند. این غذاها همچنین به تنظیم قند خون کمک مینمایند.
- زنجبیل: زنجبیل دارای خواص ضدتهوع است و به آرامش معده و کاهش احساس تهوع کمک میکند. مصرف چای زنجبیل یا قطعات کوچک زنجبیل میتواند مفید باشد.
7. غذای برای یبوست
برای بهبود یبوست، افزایش مصرف فیبر و مایعات ضروری است. فیبر به بهبود حرکت روده و کاهش یبوست در سالمندان کمک میکند. غذای مقوی برای بیمار مبتلا به یبوست شامل موارد زیر است:
- سبزیجات برگدار: سبزیجاتی مانند کلم و اسفناج که حاوی فیبر بالا هستند به بهبود حرکت روده و کاهش یبوست کمک میکنند. این سبزیجات همچنین به تامین ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز بدن کمک میکنند.
- غلات کامل: غذاهایی با فیبر بالا مانند جو دوسر، برنج قهوهای و بلغور، به بهبود حرکات روده و کاهش یبوست کمک میکنند.
- میوههای پرفیبر: میوههایی مانند توتها، سیب و گلابی که حاوی فیبر بالا هستند به تسهیل حرکات روده و کاهش یبوست کمک میکنند. این میوهها همچنین موجب تامین ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز بدن میشوند.
8. غذا برای کاهش وزن
برای کاهش وزن، مصرف غذاهای کمکالری اما مغذی ضروری است تا انرژی و سلامت حفظ شود. انتخاب غذاهای سالم و مغذی میتواند به کاهش وزن پایدار کمک کند. غذاهایی که به کاهش وزن کمک میکنند شامل موارد زیر هستند:
- سبزیجات غیرنشاستهای: سبزیجاتی مانند کرفس، کلم و فلفل دلمهای که کم کالری و غنی از ویتامینها و مواد معدنی هستند، به کاهش وزن کمک میکنند.
- ماهی و سینه مرغ: منابع پروتئین کمچرب که به حفظ عضلات، کاهش وزن، حفظ حس سیری و جلوگیری از پرخوری کمک میکنند.
- دانهها و آجیلها: برای تامین انرژی و چربیهای سالم، در مقادیر معقول مصرف میشوند. این مواد غذایی همچنین به تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن کمک میکنند.
9. غذای مناسب افزایش وزن
برای افزایش وزن، تمرکز بر غذاهای پرکالری و افزایش تعداد وعدههای غذایی مهم است. انتخاب غذاهای مغذی و پرکالری میتواند به افزایش وزن سالم کمک کند. غذاهایی که به افزایش وزن کمک میکنند شامل موارد زیر هستند:
- آجیل و دانهها: بادام، گردو و دانه چیا حاوی کالری و چربیهای سالم هستند که به افزایش وزن، تامین پروتئین و مواد مغذی مورد نیاز بدن کمک میکنند.
- پنیر و کره: منابع کالری بالا و چربی هستند که به افزایش وزن کمک میکنند. پنیر همچنین حاوی کلسیم و پروتئین است.
- غذاهای با چربی سالم: مانند آووکادو و روغن زیتون که به افزایش کالری دریافتی، بهبود سلامت و تامین ویتامینهای ضروری کمک میکنند.
10.جبران کمبود مواد غذایی
برای جبران کمبود مواد غذایی، مصرف غذاهای متنوع و غنی از ویتامینها و مواد معدنی مهم است. انتخاب غذاهای مختلف میتواند به تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن کمک کند. این غذاها شامل موارد زیر است:
- سبزیجات و میوههای تازه: برای دریافت ویتامینها و مواد معدنی ضروری، مصرف انواع سبزیجات و میوهها به تامین ویتامینهای مورد نیاز بدن کمک میکند.
- منابع پروتئینی مختلف: مانند گوشت، ماهی، تخممرغ و حبوبات برای تامین پروتئین و مواد مغذی مورد نیاز بدن، ضروری هستند.
- غلات کامل و مغزها: برای تامین انرژی و مواد مغذی ضروری، مصرف غلات کامل مانند برنج قهوهای و مغزها مانند بادام و گردو به تامین ویتامینها، مواد معدنی و چربیهای سالم کمک میکند.
تغذیه بیماران سرطانی
طبعا شیمی درمانی عوارض خطرناکی بر بدن دارد، تغذیه مناسب می تواند باعث شود این عوارض به حداقل برسند.
- توصیه می شود تعداد وعده های غذایی خود را در طول روز افزایش داده و در هر وعده، مقدار کمتری غذا میل نمایید. بهتر است در روز به جای 3 وعده از 6 الی 8 وعده استفاده کنید. این کار باعث جلوگیری از ایجاد حالت تهوع و افزایش اشتها خواهد شد.
- از غذاهایی که سریع تر هضم می شوند، استفاده کنید. بهتر است قبل از میل نمودن، غذاها را با مخلوط کن و یا گوشت کوب کاملا له کنید. این کار باعث جلوگیری از ایجاد زخم دهان و هضم آسان تر غذا می شود.
- نوشیدن مایعات باعث جلوگیری از خشکی در بدن می شود. بهتر است بیمار از آبمیوه های طبیعی و سوپ و سایر نوشیدنی ها از جمله دمنوش زنجفیل استفاده کند.
- جهت کاهش حالت تهوع بیمار توصیه می شود، غذاها را با روغن زیتون وادویه جات و لیموترش و… طعم دار کند.
- بهتر است که همراه غذا هیچ گونه نوشیدنی مصرف نشود، بلکه بهتر است در صورت تمایل، نوشیدنی بعد از غذا میل شود تا بیمار بتواند مقدار بیشتری از غذا را میل کند.
- غذا را آهسته میل نمایید و به خوبی بجوید تا کاملا هضم شود.
- هنگامی که بیمار میل به غذا خوردن دارد، توصیه می شود از نشاسته جات مفید مثل سیب زمینی، برنج، نان و… استفاده نماید.
- پیشنهاد می کنیم که بیمار در وضعیت و مکان مورد علاقه اش غذا را میل کند، در جمع خانواده یا با دوستان
- توصیه می شود که از غذاهایی که حاوی پروتئین به میزان زیاد هستند، استفاده نمایید.
- از مصرف غذاهای بسیار داغ یا بسیار سرد خودداری کنید. غذای مناسب باید همدمای اتاق باشد.
- سعی کنید که غذای خود را در آشپزخانه میل نکنید. بهتر است از بوهایی که باعث ایجاد حالت تهوع می شوند، دوری کنید. بلکه بهتر است شخصی غیر از خود بیمار غذا را طبخ نماید.
- تنوع را در غذای خود ایجاد کنید تا باعث تکراری بودن غذا نشود.
- در صورتی که بیمار از خشکی دهان و سختی بلع رنج می برد، سعی کند از غذاهای خشکی که به سقف دهان می چسبند، استفاده نکند. بلکه بهتر است از غذاهای مرطوب و آبدار استفاده شود.
- در صورتی که بیمار از خشکی دهان رنج می برد، می تواند از لیموترش یا سایر خوراکی هایی که لعاب را افزایش می دهند، استفاده کند.
- به جای گوشت قرمز از گوشت سفید و حبوبات مثل عدس استفاده کنید.
- ظاهر زیبای غذا کمک فراوانی به بازیابی اشتهای بیمار می کند، سعی کنید همیشه غذا را تزئین کنید و به ظاهر آن اهمیت دهید.
- از مصرف داروها با معده خالی جدا خودداری کنید.
خوردن چه غذاهایی کمک می کند که بیمار مبتلا به سرطان و تحت درمان دچار کاهش وزن نشود؟
- سوپ های غلیظ و مقوی
- شیر- پنیر-پودینگ و انواع اسموتی و میلک شیک
- مرغ- تخم مرغ- ماهی- گوشت قرمز
- ماست-ماست یخ زده-بستنی
- کره بادام زمینی- میوه خشک-انواع مغزها و آجیل ها
چگونه می توان مطمئن شد که بیمار مبتلا به سرطان تغذیه مناسبی دارد؟
- ۵ تا ۶ وعده غذایی کوچک میل کنید به جای آنکه سه وعده بزرگ غذا بخورید.
- هرگاه در بین وعده های غذایی احساس ضعف و گرسنگی می کنید یک میان وعده سالم مصرف کنید.
- برای دریافت مقدار کافی کالری، کره- روغن- شیرخشک- پروپروتونین و خامه میل کنید.
- به جای آنکه همراه غذا مایعات بخورید در میان وعده مایعات بخورید تا توسط مایعات سیر نشوید و غذای کافی بخورید.
- غذاهای خوشبو میل کنید و غذاهایتان را با فلفل و ادویه جات مزه دار کنید.
- همراه با دوستان و خانواده تان غذا بخورید
- اگر خودتان قادر به آشپزی نیستید حتماً از کسی بخواهید که این کار را برایتان انجام دهد.
- مدت کوتاهی ( در حدود یک ساعت ) قبل از غذا پیاده روی کنید تا برای خوردن اشتهای بیشتری داشته باشید.
- از پزشکتان راجع به مصرف مکمل خوراکی راهنمایی بگیرید یا به یک مشاور تغذیه مراجعه کنید.
نکات مهم در خوردن غذا برای تغذیه بیماران سرطانی
- اگر دهانتان خشک می شود، آب و مایعات بیشتر بنوشید و به جای غذاهای سفت، غذاهای نرم و آبکی میل کنید.
می توانید چیپس یخ با آب نبات بدون قند هم میل کنید. - اگر دچار زخم دهان هستید غذاهای نرم بخورید یا غذایتان را به تکه های کوچک تقسیم کنید و از خوردن فلفل و ادویه جات تند پرهیز کنید.
- اگر تهوع دارید غذاهای خشک نظیر کراکر-برنج یا تست بخورید و غذاهای چرب و فلفلی نخورید.
- اگر مشکل یبوست دارید سعی کنید مایعات بیشتر بنوشید همچنین می توانید غذاهای پر فیبر بخورید
- اگر بدلیل درمان دچار اسهال شده اید حجم کافی مایعات بخورید تا دچار کمبود مایعات نشوید و از خوردن سبزیجات، میوه و غذاهای پر فیبر چرب بپرهیزید.
چه زمانی بدلیل مشکلات تغذیه ای باید با پزشک خود تماس بگیرید؟
- وقتی بدلیل تهوع شدید نمی توانید غذا یا مایعات بخورید.
- وجود درد شدید شکم
- وقتی گیج و یا ضعیف هستید.
- وقتی تب دارید.
آیا دارویی هست که اشتهای بیمار سرطانی را زیاد کند؟
بله برخی داروها نظیر داروهای هورمونی و استروئیدها به صلاحدید پزشک و برای مدت کوتاهی تجویز می شوند چون این داروها در درازمدت خود عوارضی را ایجاد می کنند.
یکی از مشکلات بیماران مبتلا به سرطان کنترل درد است. اگر بیمار مبتلا به سرطان درد دارد مهم است که بتواند برای پزشکش میزان درد را با عددهای بین ۱۰-۱ توصیف کند و میزان دارویی که درد را تخفیف می دهد.و مدت زمانی که طول می کشد تا دردش ساکت شود، همه را ثبت کند.
نکات تغذیهای مفید برای مبتلایان به ام اس
تغذیه در ام اس میتواند نقش به سزایی داشته باشد. استفاده از غذاهای مفید و پرهیز از غذاهای مضر در روند بهبودی بیماری تاثیرگذار است. بنابراین پیروی از رژیم غذایی مناسب به بیماران ام اس توصیه میشود.
فاکتورهای غذایی میتواند روی این بیماری تاثیر داشته باشد. درک درست از نقش رژیم غذایی ممکن است به فرد مبتلا کمک کند تا کیفیت زندگی خود را بهبود بخشد.
بررسیها نشان میدهد سلامت روده میتواند نقش مهمی در کنترل بسیاری از انواع بیماریها داشته باشد. فلور روده (جمعیت میکروبی روده) سیستم نسبتا پیچیدهای از میکرو ارگانیسمهاست که در رودهها زندگی میکنند و در انسان عمدتا باکتری هستند.
این باکتریها مسئول تجزیه مواد خوراکی و مغذی هستند و نقش کلیدی در هضم و سلامت سیستم ایمنی بازی میکنند. فقدان فلور روده سالم ممکن است در بروز انواع اختلالهای ایمنی نقش داشته باشد.
از آنجایی که ام اس اختلال سیستم ایمنی است ضرورت دارد تا فرد مبتلا رژیم غذایی را انتخاب کند که از سیستمهای ایمنی حفاظت نماید و انتخاب رژیم غذایی بهبود دهنده فلور روده میتواند این شرایط را بوجود آورد.
غذاهای مفید برای ام اس
برخی از این توصیههای مرتبط با تغذیه و غذاهای مفید برای ام اس به شرح زیر است:
پروبیوتیکها
محققان معتقدند تنظیم فلور روده با استفاده از پروبیوتیکها ممکن است برای مبتلایان به ام اس مفید باشد. همچنین پروبیوتیکها با ارتقای سطح باکتریهای مفید روده به تقویت سیستم ایمنی کمک میکنند.
فیبر
فیبر در خوراکیهای گیاهی همچون میوهها، سبزیجات، آجیل و حبوبات موجود است. این خوراکیها سلامت بدن را از راه تامین غذای باکتریهای روده، عادیسازی حرکت روده و حفظ سلامت قلب تامین میکند.
ویتامین D
ویتامین D برای تمامی افراد ضرورت دارد اما برای مبتلایان به ام اس به طور مخصوص سودآور است. این ویتامین ممکن است رشد و تمایز سلولهای مختلف را تنظیم کند. همچنین شواهدی وجود دارد که ویتامین D خاصیت حفاظتی برای مبتلایان به ام اس دارد.
بیشتر نیاز بدن به ویتامین D از راه قرار گرفتن در معرض نور خورشید تامین میشود.
بیوتین
بیوتین نوعی ویتامین B است که ویتامین H هم خوانده میشود. این ترکیب به طور معمول در خوراکیهایی همچون تخممرغ، مخمر، جگر و قلوه پیدا میشود. نتایج مطالعات اخیر نشان میدهد مصرف مکملهای حاوی بیوتین به حفظ سلامت مبتلایان به ام اس کمک میکند.
اسیدهای چرب اشباع نشده
شواهد مختلفی در مورد تاثیر احتمالی رژیمهای غذایی حاوی اسیدهای چرب اشباع نشده در مبتلایان به بیماری ام اس وجود دارد، اما مشخص است این ماده به سلامت بدن و کنترل التهاب کمک میکند.
همچنین به گفته متخصصان، مبتلایان به بیماری ام اس باید از مصرف چربیهای اشباع شده، خوراکیهای فرآوری شده و سدیم پرهیز کنند.
نکات بیشتر در مورد تغذیه مفید برای بیماران ام اسی
غذاهایی که بیماران ام اس باید بخورند و نکات ضروری در مورد تغذیه ام اسی ها شامل موارد زیر است:
- سبزیجات
- سبزیجات برگدار مانند اسفناج، کلم پیچ
- سبزیجات صلیبی: کلم بروکلی، کلم و گل کلم
- سبزیجات ریشه دار مانند هویج، سیب زمینی
- کدو، کدو تنبل و کدو
- لوبیا سبز و نخود فرنگی
- پیاز، سیر، فلفل، زنجبیل و گیاهان تازه
- میوهها
- میوه باغ مانند سیب و گلابی، آلو، زردآلو، هلو و شلیل
- مرکبات مانند پرتقال، گریپ فروت، لیمو
- توتهایی مانند توت سیاه، تمشک، توت فرنگی، انگور فرنگی، بلوبری
- خربزه، هندوانه و طالبی
- میوههای گرمسیری مانند موز، انبه، کیوی، آناناس و انار
- گوجه فرنگی، زیتون و فلفل
- نکته: نارگیل به دلیل محتوای بالای چربی اشباع شده در رژیم غذایی ام اس موجود نیست.
- دانهها
- ماکارونی
- برنج
- جو دوسر
- جو
- غلات
- نکته: برخی افراد گلوتن را از رژیم غذایی خود حذف میکنند. گرچه گلوتن برای افراد مبتلا به ام اس مشکل ساز نیست، اگر در شما نیز بیماری سلیاک تشخیص داده شده است باید از آن اجتناب کنید.
- لوبیا و حبوبات
- از جمله: لوبیای سیاه، ماش، لوبیا چیتی، لوبیای سویا، نخود و عدس
- نکته: بادام زمینی به دلیل محتوای چربی اشباع بالاتر و این که معمولاً در روغن بو داده می شود، به عنوان یک مغز زمینی تعریف میشود و توصیه نمیشود.
- ماهی و غذای دریایی
- ماهیهای روغنی مانند ماهی آزاد، ساردین، ماهی قزل آلا، شاه ماهی
- ماهیهای سفید، گل ماهی، کفال، مرغ ماهی
- صدف مانند میگو، خرچنگ دریایی، صدف
- نکته: از ماهیهای روغنی باید به میزان متوسط استفاده کرد، تقریبا سه وعده در هفته هدف داشته باشید.
- گزینههای لبنی / جایگزینهای شیر
- شیر سویا، ماست، بستنی و غیره
- شیر جو دوسر
- شیر بادام
- سفیده تخم مرغ
- نکته: سفیده را میتوان خورد اما از زرده تخم مرغ به دلیل محتوای چربی اشباع شده باید خودداری شود.
- دانهها و آجیلها
- بادام، مغز بادام هندی، گردو، پسته
- بذرها
- دانه کدو تنبل، دانه چیا، کنجد
- کرههای آجیل مانند بادام، کره مغز بادام هندی
- نکته: آجیل و کره مغزها باید در حد متوسط مصرف شوند.
غذاهایی که بیمار ام اس نباید بخورد چیست؟
غذاهایی که بیمار ام اس نباید بخورند و نکات ضروری شامل موارد زیر است:
- لبنیات
- شیر، خامه، کره، بستنی، پنیر، ماست، پودر آب پنیر
- غذاهای پخته شده مضر
- دونات، کیک، کلوچه، شیرینی، شیرینی پخته شده تجاری
- میان وعده و شیرینی
- چیپس، کراکر، شکلات، میان وعده، پاپ کورن روغنی
- چربیهای ناسالم
- سس مایونز ، گوشت خوک، روغن نارگیل، روغن نخل، روغنهای گیاهی بدون نام
- گوشت
- تمام گوشت حیوانات خشکی، از جمله گوشتهای درمان شده، فرآوری شده یا کنسرو شده
- غذاهای سرخ شده
- هر نوع غذایی که در روغن سرخ شود، از جمله: پیراشکی، سیب زمینی سرخ کرده، ماهی یا مرغ کوبیده یا خرد شده، کوفته
- انواع غذاهای فست فودی
- همبرگر، مرغ سوخاری، سیب زمینی سرخ کرده، هات داگ و بال مرغ
- زرده تخم مرغ
رژیم غذایی خاص برای بیماران ام اس
برخی از مبتلایان به این بیماری رژیمهای غذایی خاصی را دنبال میکنند. هرچند لازم است افراد در این شرایط توجه داشته باشند که باید تمامی مواد مغذی مورد نیاز روزانه خود را دریافت کنند.
از جمله رژیمهای غذایی که میتواند به بیماران مبتلا به ام اس کمک کند، رژیم غذایی فاقد گلوتن، رژیم غذایی سرخپوستی (عدم مصرف خوراکیهای فرآوری شده)، رژیم غذایی سوانک یا Swank (محدود کردن مصرف چربیهای اشباع شده و اشباع نشده در روز) است.
به گزارش مدیکال نیوز تودی، به هرحال نتایج مطالعات نشان میدهد مبتلایان به بیماری ام اس باید از مصرف خوراکیهای فرآوری شده و چربیهای اشباع شده خودداری کنند. علاوه بر اینها تغییر سبک زندگی و ورزش کردن نقش مهمی در بهبود حال این بیماران دارد.
تغذیه بیماران تنفسی و ریوی
از بیماریهای تنفسی و ریوی که ممکن است هرکدام از ما به دلایلی به آنها مبتلا شویم میتوان به آسم، بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)، آمفیزم ریوی، برونشیت حاد و مزمن، سیستیک فیبروزیس، ذاتالریه، توبرکلوزیس یا سل، سرطان ریه، سندرم دیسترس حاد تنفسی (ARDS) و غیره اشاره کرد. از نظر پزشکی، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و متنوع و در عین حال تناسب اندام برای همه افراد ضروری است، اما برای کسانی که با بیماریهای تنفسی و ریوی زندگی میکنند اهمیت بیشتری دارد. زیرا غذاها و مایعات حاوی مواد مغذی اساسی برای جلوگیری از عفونت مجدد و حفظ سلامت ریهها هستند و با کنترل علائم تا حد امکان احساس قدرت به بیمار میدهند. اصولا تغذیه بیماران تنفسی شامل چندین گروه اصلی غذایی است که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
گروههای اصلی غذایی برای بیماران تنفسی و ریوی
به گفته رئیس بنیاد ریه انگلستان، مواد غذایی ضروری وجود دارد که شما باید به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل و سالم مصرف کنید تا بتوانید روند بهبود سلامت ریه خود را سرعت ببخشید. از این گروههای اصلی تغذیه بیماران تنفسی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- میوهها و سبزیجات. این گروه غذایی که حاوی ویتامینها و مواد معدنی هستند، از سیستم ایمنی بدن شما پشتیبانی و به شما در مقابله با عفونتهای تنفسی و ریوی کمک میکنند. شما باید هر روز حداقل پنج نوع میوه و سبزیجات با رنگهای مختلف مصرف کنید تا بدن شما بتواند ویتامینها و مواد معدنی زیادی دریافت کند.
- کربوهیدراتهای پیچیده. اصولا مصرف متعادل کربوهیدراتها به بدن شما برای تنفس بهتر و انجام کارهای روزمره انرژی میدهد. بهتر است انواع پرفیبر و سبوسدار آنها مانند سیبزمینی با پوست، ماکارونی قهوهای، برنج یا نان سبوسدار، خرما، عدس و لوبیا را انتخاب کنید. زیرا باعث میشوند شما برای مدت طولانیتری احساس سیری کنید، از قلب شما محافظت کرده و حرکت رودههای شما را بیشتر میکنند. در واقع علاوه بر فیبر موجود در میوهها و سبزیجات، باید مقداری فیبر از غلات سبوسدار مانند گندم و جو دوسر نیز دریافت کنید. زیرا هرگونه فشار ناشی از مشکلات گوارشی مثل یبوست میتواند روند تنفس را برای شما سختتر کند. از طرفی کاهش مصرف کربوهیدرات منجر به تولید دیاکسیدکربن بیشتر میشود که برای بیماران تنفسی به نوعی سم است.
- پروتئین. مصرف منظم مواد غذایی حاوی پروتئین مانند انواع گوشت، تخم مرغ و محصولات لبنی، به تقویت عضلات از جمله ماهیچههای قفسه سینه و شکم کمک میکند و باعث میشود که راحتتر نفس بکشید. بخصوص در هنگام انجام تمرینات توانبخشی ریوی که به قدرت بیشتری نیاز دارید. پروتئین برای تقویت سیستم ایمنی بدن نیز مهم است. حتی اگر گیاهخوار یا وگان هستید، برای اطمینان از دریافت پروتئین کافی انواع حبوبات، آجیل و توفو بخورید.
- محصولات لبنی. این گروه غذایی منبع خوبی از پروتئینها، ویتامینها و مواد معدنی مانند کلسیم و ویتامین D برای حفظ سلامت استخوانها هستند. درصورتیکه به دلیل مشکلات تنفسی باید طبق نظر پزشک انواع استروئید مصرف کنید، برای کاهش خطر شکنندگی یا پوکی استخوان حتما مصرف روزانه شیر و ماست خود را افزایش دهید. از منابع غیرلبنی کلسیم میتوان به سبزیجات، پرتقال، بادام و لوبیا اشاره کرد. ویتامین D میتواند به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی کمک کند، درحالیکه طبق آزمایشهای پزشکی متاسفانه اکثر بیماران تنفسی و ریوی با کمبود آن مواجه هستند. از منابع غنی ویتامین D میتوان به ماهیهای روغنی، تخم مرغ، گوشت، غلات غنیشده، شیر و آب پرتقال اشاره کرد.
- روغن ها. انواع روغن گیاهی و حیوانی حاوی طیف وسیعی از ویتامینها مانند ویتامینهای A و E هستند که برای مبارزه با عفونتها بخصوص عفونتهای مزمن تنفسی اهمیت دارند. اما باید به میزان کم مصرف شوند تا باعث افزایش وزن نشوند. نمونههایی مثل روغن زیتون، روغن نارگیل و روغن کانولا عالی هستند.
اخیرا مشخص شده است که پتاسیم برای عملکرد ریه حیاتی است، بنابراین کمبود پتاسیم میتواند باعث مشکلات تنفسی شود. سعی کنید مواد غذایی مانند آووکادو، گوجه فرنگی، موز، پرتقال، سیب، مارچوبه و چغندر که حاوی مقادیر زیادی پتاسیم هستند بیشتر مصرف کنید.
مواد غذایی مضر برای بیماران تنفسی و ریوی
طبق تحقیقات انجامشده، مصرف زیاد نمک، بعضی میوهها مانند خربزه، زردآلو، هلو و انگور، بعضی سبزیجات مانند پیاز و کلم، شکلات به دلیل داشتن کافئین زیاد و غذاهای سرخکردنی باعث تشدید علائم بیماریهای تنفسی و ریوی میشود.
بیماران تنفسی باید چه مقدار آب و مایعات در روز مصرف کنند؟
نوشیدن مقدار زیاد مایعات بسیار مهم است. زیرا با جلوگیری از کمآبی مانع از تغلیظ مخاط بدن میشود. اگر مخاط در مجاری تنفسی و ریهها تجمع پیدا کند، به احتمال زیاد به عفونت مجدد منجر خواهد شد. پس حداقل ۶ تا ۸ لیوان مایعات در روز بنوشید که میتواند شامل آب، چای، شیر یا آبمیوه باشد. رنگ ادرار شاخص خوبی برای بررسی میزان کمآبی بدن است؛ باید زرد کم رنگ باشد!
تغذیه و رژیم درمانی در بیماران همودیالیز کلیوی
کلیه یکی از مهمترین اندام های بدن است که وظیفه دفع مواد زاید دارای ازت، تنظیم حجم مایعات بدن و ساخت و پرداخت بعضی از مواد اساسی بدن از جمله ویتامین ها را بر عهده دارد. دیابت، فشار خون بالا، عفونت های دستگاه ادراری، سنگ های کلیوی،گلودردهای چرکی درمان نشده به ویژه در اطفال، آسیب های خارجی و افراد با سابقه فامیلی در معرض بیماری نارسائی کلیه ها هستند. پیروی از یک رژیم غذایی صحیح، یکی از مهمترین بخش های اقدامات درمانی در این از بیماران است. | |||||||||||||||||||||||||
رژیم غذایی مناسب ویژگیهای زیر را دارد: | |||||||||||||||||||||||||
1. دریافت انرژی کافی 2. دریافت پروتئین 3. سدیم 4. فسفر 5. کلسیم | |||||||||||||||||||||||||
6. پتاسیم
| |||||||||||||||||||||||||
7. مایعات | |||||||||||||||||||||||||
تغذیه در بیماران نارسایی قلبی
یکی از مسایل مهمی است که می تواند در کنترل علایم بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، نقش بسزایی داشته باشد.
- میزان مجاز مصرف نمک در طی روز، حدود یک ششم قاشق چای خوری میباشد.
- برای بهبود طعم غذاها می توان از آبلیموی طبیعی که فاقد نمک است، استفاده کرد.
- بیمار باید از مصرف مواد غذایی که حاوی نمک فراوان است، اجتناب کند. این مواد عبارتند از : خیارشور، ترشی حاوی نمک، غذاهای دودی یا نمک سود شده، رب، سس گوجه فرنگی، غذاهای کنسرو شده، چیپس و پفک، انواع آجیل شور، سوسیس و کالباس، زیتون پرورده، دوغ و هر فراورده حاوی نمک.
- پنیر مصرقی باید کم نمک باشد. جهت مصرف پنیر در صبحانه لازم است که پنیر از شب قبل از مصرف در آب گذاشته شود تا نمک آن گرفته شود و قبل از مصرف نیز باید با آب شسته شود.
- بیماران مبتلا به نارسایی قلبی باید جدا از مصرف سیگار پرهیز نمایند.
- بیماران باید از مصرف چربی گوشت ها، پوست مرغ، پوست ماهی، لبنیات پرچرب از جمله ماست موسیر، سس های سفید، کله و پاچه، دل و قلوه، جگر، مغز، زرده تخممرغ ، میگو، کره، خامه، شیرینیهای خامهای و چیپس پرهیز نمایند.
متخصص قلب و عروق | تغذیه در بیماران نارسایی قلبی
- بخش عمده گوشت مصرفی ااین بیماران باید از نوع گوشت سفید مثل مرغ و ماهی باشد.
- بهتر است که این بیماران، از مصرف غذاهای سرخ شده در روغن بویژه روغن جامد و حیوانی و همچنین از غذاهای پرچرب و آماده از جمله پیتزا پرهیز نمایند و ترجیحا غذاها به صورت بخارپز، آب پز یا کبابی باشد.
- بیماران اید از مصرف روغن ها و چربی های جامد پرهیز نمایند.
- بهتر است که بیماران جهت پخت و پز از روغن های گیاهی مایع استفاده نمایند و بهترین روغن در این زمینه روغن کانولا می باشد.
- این بیماران باید همراه با غذا به میزان کافی از گروه سبزی ها استفاده نمایند.
- بیماران مبتلا به نارسایی قلبی شدید، ممکن است که همزمان دچار نارسایی کلیه شوند. بنابراین در این افراد، قدرت پالایش کلیه ها کاهش یافته و غلظت مواد زائد در خون فرد بالا میرود. در این موارد لازم است که رژیم غذایی این بیماران مشابه با بیماران کلیوی تنظیم شود.
- در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، مصرف میوه در میان وعده ها توصیه می شود.
- میزان مصرف مایعات در روز حداکثر باید ۸-۶ لیوان باشد.
- مصرف الکل در این بیماران ممنوع است، زیرا از عوامل ایجاد و تشدید تشدید نارسایی قلبی و آریتمی می باشد.
تغذیه بیماران اعصاب و روان
سخن پایانی
در هنگام بیماری، تغذیه مناسب میتواند نقش کلیدی در فرآیند بهبود و تسریع روند درمان ایفا کند. برای مثال انتخاب بهترین غذا برای سرماخوردگی، روند بهبودی را تسریع میبخشد. برای داشتن سالمترین رژیم غذایی در این دوره، مصرف غذاهای مغذی و متنوع شامل میوهها، سبزیجات، پروتئینهای کمچرب و غلات کامل بسیار مهم است. همچنین، حفظ هیدراسیون با نوشیدن آب و مایعات کافی و اجتناب از غذاهای سنگین و چرب که میتوانند سیستم گوارش را تحت فشار قرار دهند، توصیه میشود.