اعتیاد به قمار یا اختلال قماربازی

اختلال قماربازی (به انگلیسی: Problem gambling) تمایل به قمار، علی‌رغم پیامدهای منفی یا تمایل به متوlrقف کردن، است. این رفتار ممکن است باعث آسیب به خود یا دیگران شود. قمار پاتولوژیک نوعی اختلال است که با هزینه‌های اجتماعی همراه است.

قمار چیست؟

قمار در برگیرنده یک چیز با ارزش (معمولا پول) در فعالیت یا رویدادی است که عاقبت آن معلوم نیست و به شکل عادت رفتاری و عدم کنترل فرد بر روی بازی برچسب زده و تشخیص گذاری میشود. این ریسک با این امید قبول میشود که بلافاصله با پاداشی همراه باشد. البته گاهی مهارت یا شانس میتواند در آن دخیل باشد؛ هر چند در انتها پول برده شده نیز صرف قمار مجدد یا خرید چیزهایی میشود که تنها برای دیده شدن فرد از جانب سایرین صورت میگیرد. در این صورت شما چه برنده باشید و چه بازنده، در نهایت بازنده محسوب میشوید.

 

DSM-5 این شرایط را با توجه به شباهت‌هایی که با اعتیاد دارد، به عنوان یک بیماری در دسته اختلالات اعتیادی طبقه‌بندی کرده‌است. قمار پاتولوژیک مدتهاست که توسط انجمن روانپزشکان آمریکا مورد توجه قرار گرفته و به جای آنکه یک اعتیاد باشد، یک اختلال کنترل تکانه است. با این حال، داده‌ها حاکی از ارتباط نزدیک تری بین قمار پاتولوژیک و اختلالات مصرف مواد نسبت به قمار پاتولوژیک و اختلال وسواس فکری است. در رفتارهای اعتیادی فرد به دنبال پاداش است و در آن فعال سازی مکانیسم‌های پاداش مغز وجود دارد در حالی که رفتارهای مشخص کننده اختلال وسواس-اجباری توسط سیگنال‌های بیش فعال مکانیسم‌های ترس مغز برانگیخته می‌شوند.

قمار پاتولوژیک یک رفتار اعتیاد آور و همراه با همبودی بالا با مشکلات مصرف الکل است. ویژگی مشترک افرادی که از اعتیاد به قمار رنج می‌برند، تکانشگری است.

 

انواع بازی های رایج در قمار

امروزه انواع رایج قمار شامل بازیهای کازینو، ماشین های اسلات و پوکر اوماها یا پوکر تگزاس هولدم، قمار از طریق اینترنت، لاتاری، مسابقات اسب دوانی و شرط بندی روی تیم های ورزشی از قبیل فوتبال آمریکایی یا بیس بال و بازی انفجار است. انواع دیگر قمار شامل شرط بندی روی مهارت های فردی، پیش بینی های مربوط به املاک و تجارت بازار سهام و یا اعتیاد سرمایه گذاری است.

 

 

 

علائم و نشانه‌ها

قمار پاتولوژیک با بسیاری از مشکلات مالی یا وقت زیاد صرف شده برای قمار مشخص می‌شود که منجر به عواقب نامطلوب برای قماربازان، دیگران یا جامعه می‌شود.دانشگاه پزشکی مریلند قمار پاتولوژیک را «عدم توانایی مقاومت در برابر تکانه‌های قمار، که می‌تواند به پیامدهای شدید شخصی یا اجتماعی منجر شود» تعریف می‌کند.

برای تشخیص، فرد باید در یک دوره ۱۲ ماهه حداقل چهار مورد از علائم زیر را داشته باشد:

• برای رسیدن به هیجان مطلوب نیاز به قمار با افزایش مقادیر پول دارد
• هنگام تلاش برای کاهش یا متوقف کردن قمار بی‌قرار یا تحریک پذیر است
• بارها و بارها تلاش‌های ناموفق برای کنترل، قطع یا متوقف کردن قمار انجام داده‌است
• غالباً با قمار مشغول است (مثلاً داشتن افکار مداوم راجع به تجربیات قمار گذشته، معلولیت یا برنامه‌ریزی برای سرمایه‌گذاری بعدی، فکر کردن به روشهای کسب پول که با آن قمار کند)
• اغلب هنگام احساس پریشانی قمار می‌کند
• بعد از از دست دادن پول قمار، روز دیگری برای جبران شکست مراجعه می‌کند
• دروغ می‌گوید که میزان درگیری با قمار را پنهان کند
• به دلیل قمار رابطه مهم را از دست می‌دهد یا فرصت شغلی-تحصیلی را از دست می‌دهد
• به دیگران برای تأمین پول خسارات ناشی از قمار وابسته است

عواملی که منجر به اعتیاد به قمار می‌شوند

متخصصان کلینیک مایو اظهار داشتند که قماربازی اجباری ممکن است دلایل بیولوژیکی ، ژنتیکی و محیطی داشته باشد ، مانند:

• اختلالات سلامت روان (وجود مشکلات سوء مصرف مواد، اختلالات شخصیتی، حالات عاطفی)
• سن و جنس (معمولاً در جوانان و میانسالان دیده می‌شود، و بیشتر در مردان مشاهده می‌شود)
• تأثیر خانواده یا دوستان
• خصوصیات شخصیتی
• داروهایی با عوارض جانبی نادر (به عنوان مثال، آگونیست‌های دوپامین).

در مطالعات دیگر موارد زیر ذکر شده:

• حوادث آسیب زا
• استرس مرتبط با شغل
• تنهایی
• سایر اعتیادها

در صورت عدم مداخله، قمار پاتولوژیک ممکن است اثرات بسیار جدی و پایداری برای زندگی افراد ایجاد کند.

• مشکلات مربوط به رابطه
• مشکلات مالی، ورشکستگی
• مشکلات حقوقی، حبس
• مشکلات جسمی
• افکار خودکشی

 

چه کسی معتاد به قمار محسوب میشود؟

معتاد به قمار شخصی است که وقت و پول خود را صرف قمار به طریقی میکند که برای وی مضر است. کسی که شدیدا اعتیاد به قمار دارد، به عنوان یک قمار باز اجباری یا پاتولوژیک شناخته میشود.

علامتهای اصلی اعتیاد به قمار

• از دست دادن کنترل نسبت به قمار
• دروغ گویی مکرر
• قرض گرفتن پول
• عدم بینش به مشکل خود
• ترک کردن های چند ماهه و بازگشت دوباره
• عدم کنترل تکانه
• ایجاد مشکلات خانوادگی و زناشویی

انواع از دست دادن کنترل قمار

1. قمار اوج خواهد گرفت، چرا که شخص برای حفظ سطح بخصوصی از هیجان یا کوشش در جهت بردن و در نتیجه پس گرفتن پول خود به قبول ریسک های بزرگتری نیاز دارد.
2. برخی از افراد هنگامی که جلو هستند نمیتوانند قمار کردن را متوقف سازند. اگر آنها پولی ببرند، احساس میکنند که با شرط بندی مجدد میتوانند پول ببرند. اما سرانجام بخت به آنها پشت میکند و معتادان قمار تا آنجا به قمار ادامه میدهند که همه پولشان بر باد می رود.
3. آنها کسانی هستند که میگویند دوباره قمار نخواهند کرد، و بدون توجه به این موضوع که تا چه اندازه سخت تقلا کرده باشند که دوباره قمار نکنند، دوباره خود را در حال قمار کردن می بینند. شخص ممکن است معتاد به قمار یا قمارباز پاتولوژیک باشد اما فقط در رابطه با یک نوع قمار مشکل داشته باشد. برای مثال، برخی از معتادان به قمار ممکن است هر هفته یک بلیط لاتاری بخرند و هرگز در رابطه با آن نوع قمار مشکلی نداشته باشند اما در مورد شرط بندی ورزشی دارای مشکلات عمده ای باشند.

تشخیص اعتیاد به قمار

اگر حداقل چهار مورد از موارد زیر را در طول یک سال گذشته تجربه کرده اید، ممکن است به اختلال قمار بازی مبتلا باشید:

 

• برای رسیدن به هیجان مورد نظر باید با مقادیر فزاینده قمار کنید.
• هنگام تلاش برای کاهش یا توقف قمار، بی قرار یا تحریک پذیر میشوید.
• تلاش های ناموفق مکرر برای کنترل، کاهش یا توقف قمار.
• افکار مکرر در مورد قمار (مانند زنده کردن قمار گذشته یا برنامه ریزی برای قمار آینده).
• اغلب هنگام احساس ناراحتی قمار میکنید.
• دروغ گفتن برای پنهان کردن قمار بازی.
• به خطر انداختن یا از دست دادن یک رابطه نزدیک، شغل، مدرسه یا فرصت شغلی بدلیل قمار.
• اتکا به دیگران برای کمک به مشکلات مالی ناشی از قمار.

افراد مبتلا به اختلال قمار ممکن است دوره هایی داشته باشند که علائم فروکش کند. ممکن است قمار در بین دوره های علائم شدیدتر مشکلی به نظر نرسد. اختلال قمار معمولا در خانواده ها ایجاد میشود. عواملی مانند تروما و نابرابری اجتماعی، به ویژه در زنان، میتوانند از عوامل خطر باشند. علائم میتواند در اوایل نوجوانی یا در اواخر بزرگسالی شروع شوند. مردان بیشتر در سنین پایین تر شروع میکنند. زنان بیشتر احتمال دارد که در مراحل بعدی زندگی خود قمار را شروع کنند.

 

برخی از علائم اعتیاد به قمار چیست؟

• قمار بیشتر از آن طول می کشد که در نظر داشته اید.
• شرط بندی «روی فوتبال» و سپس «تعقیب کردن برد و باخت ها».
• دروغ گفتن به خانواده یا دیگران در باره اینکه تا چه حد قمار میکنید.
• از دست دادن اوقات کار یا تعهدات خانوادگی بدلیل قمار.
• در زمانی که در مورد قمار فکر میکنید، هوش و حواستان از جوانب دیگر زندگی خود منحرف میشود.

به همان صورت که مشکلات مربوط به قمار بیشتر میشود احساس شرم، تقصیر و افسردگی میتواند افزایش یابد.

تفاوت بین اعتیاد به قمار و یک قمارباز تفریحی یا حرفه ای چیست؟

قماربازان تفریحی بخاطر تفریح قمار میکنند و عموما این کار را با دوستان خود انجام میدهند که در خارج از ایران رواج دارد. آنها بیش از چیزی که استطاعت باخت آنرا دارند به خطر نمی اندازند. آنها باخت را به عنوان قسمتی از بازی میپذیرند و باخت های خود را «تعقیب» نمیکنند. قماربازی آنها در امور مربوط به کار یا زندگی خانوادگی شان دخالتی ندارد. هر چند بسیار از آنها پس از مدتی احتمال درگیر شدنشان با اعتیاد قمار بسیار افزایش می یابد. قماربازان حرفه ای به خاطر درآوردن پول قمار میکنند، نه برای هیجان یا احتراز از مشکلات یا گریختن از آنها. آنها دیسیپلین فوق العاده زیادی از خود نشان میدهند و ریسک های غیر لازم را قبول نمیکنند.

آنها معمولا هنگامی که جلو هستند قمار را متوقف می سازند. آنها در تیم های پوکر بین المللی عضو هستند که تحت نظارت بازی کنند. متاسفانه بدلیل ماهیت قمار پس از اخراج آنها از تیم دچار اعتیاد به قمار میشوند. بسیاری از معتادان به قمار ادعا میکنند که قماربازان حرفه ای هستند. اما واقعیت این است که قماربازان حرفه ای مسائل و مشکلاتی ندارند که ناشی از قمار باشد. در پایان ماه یا سال، آنها همیشه جلو هستند. در حالی که معتادان به قمار تقریبا همیشه عقب افتاده اند.

اعتیاد به قمار مانند اعتیاد به الکل و مخدر است

این دست از افراد با اجتناب از واقعیت به بازی قمار، مصرف داروها مواد مصرفی مختلف که باعث اعتیاد به الکل و سایر مواد مصرفی میشود. در اینجا نقش سیستم لیمبیک و پاداش لوب تمپورال بسیار پر رنگ است زیرا هر سه مورد بصورت موقت استرس را کم و ناقل های عصبی پاداش مانند دوپامین را زیاد میکنند.

مشکلات خانوادگی در اثر قمار

در اثر از دست دادن های پول های زیاد، جبران های زیاد از سمت همسر یا خانواده و برگشت دوباره فرد به قمار با دلیل تراشی و منطقی سازی کار خود، شرایط را برای خانواده ها بسیار سخت میکند. آنها نه تماماً به خود بلکه به دیگر افراد اطراف خود نیز آسیب میرسانند و میتوانند زندگی آنها را نابود کنند.

دروغگویی یکی از اولین معضلات افراد درگیر اعتیاد است که با آن همیشه درگیر هستند.

اعتیاد به قمار مانند هر اعتیاد دیگری نیاز به آموزش های لازم برای خانواده فرد را نیز در بر میگیرد تا بتوانند بصورت علمی به فرد کمک کنند نه احساسی.

علت ریسکهای بعدی در قمار

این افراد همیشه درگیر موانعی هستند که خودشان برای خودشان پیش میاورند و خودتخریبی را انتخاب کرده اند. یکی از معضلات مهم در اعتیاد به قمار زمانهایی برای برد است، در واقع افرادی که درگیر اعتیاد به قمار هستند در برخی از موارد برد را تجربه میکنند و همین برد محرکی برای پیش قدم شدن در اقدامات اعتیادگونه و ریسکهای بعدی در قمار است و فرد معتاد به قمار، به مرور ابزارها و دستاورد های مهمتری در زندگی خود را در میدان برد و باخت میگذارد.

ارتباط قمار و مغز

وقتیکه شما به اختلال اعتیاد به قمار مبتلا هستید، ناحیه ای از مغز شما به نام اینسولا ممکن است که بیش از حد فعال شود. این منطقه بیش فعال ممکن است منجر به تحریف فکر شود و باعث شود الگوهایی را بطور تصادفی ببینید و قمار را بعد از اشتباهات نزدیک ادامه دهید. مغز شما ممکن است به عمل قمار همانطور که مغز یک سوءمصرف کننده الکل به الکل واکنش نشان میدهد، پاسخ دهد.

 

 

درمان

با درمان مناسب، اعتیاد به قمار قابل کنترل است. برخلاف کسی که اعتیاد به غذا دارد، شما برای زنده ماندن به هدف اعتیاد خود نیاز ندارید. شما فقط باید یاد بگیرید که چگونه یک رابطه سالم و متعادل با پول ایجاد کنید. برای شما مهم است که قمار را بطور کامل ترک کنید، زیرا حتی قمار گاه به گاه، میتواند منجر به وخیم شدن آن شود. یک برنامه بازیابی میتواند به شما در توسعه کنترل تکانه کمک کند. بطور کلی اعتیاد به قمار با روش هایی مشابه سایر اعتیادها درمان میشود.

بیشتر درمان‌ها برای قمار پاتولوژیک شامل مشاوره، گروه‌های کمک به خود، دارو یا ترکیبی از این موارد است. با این حال، هیچ درمانی به عنوان کارآمدترین در نظر گرفته نمی‌شود و در ایالات متحده، هیچ دارویی برای درمان قمارهای آسیب‌شناسی توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تصویب نشده‌است.

قماربازان ناشناس (GA) یک روش درمانی متداول برای مشکلات قمار است؛ که یک برنامه دوازده مرحله ای است که بر رویکرد پشتیبانی متقابل تأکید می‌کند. در آمریکای شمالی سه مرکز درمانی در بیمارستان وجود دارد.نشان داده شده‌است که یک شکل از مشاوره، درمان شناختی رفتاری (CBT) برای کاهش علائم و تمایلات مربوط به قمار است. این نوع درمان بر شناسایی فرایندهای فکری مربوط به قمار، تغییرات خلقی و تحریف‌های شناختی است که باعث افزایش آسیب‌پذیری فرد در مقابل قمار خارج از کنترل می‌شود. علاوه بر این، رویکردهای CBT مهارت‌هایی مثل پیشگیری از عود، حل مسئله و تقویت فعالیت‌ها و علایق متفاوت با قمار استفاده می‌کند.

در مورد درمانهای رفتاری، برخی تحقیقات اخیر از استفاده از برنامه‌ریزی فعالیت و حساسیت زدایی در درمان قماربازی پاتولوژیک پشتیبانی می‌کنند. به‌طور کلی، تحقیقات تحلیلی رفتاری در این زمینه رو به رشد است^[۹] شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مهارکننده بازجذب انتخابی سروتونین SSRI در درمان قمار پاتولوژیک مؤثر است.

مصاحبه انگیزشی

مصاحبه انگیزشی یکی از درمان‌های قماربازی پاتولوژیک است. هدف اصلی مصاحبه‌کننده انگیزه ارتقاء آمادگی برای تغییر از طریق تفکر و حل احساسات مختلط است. در این روش از مصاحبه تهاجمی، استدلال، برچسب زدن، سرزنش و ترغیب مستقیم فرد خودداری می‌شود و همدلی ارائه می‌شود. تمرکز بر ارتقاء آزادی انتخاب و ترغیب اعتماد به نفس در توانایی تغییر است.

 

برنامه توانبخشی بستری

اگرچه اغلب مورد نیاز نیست، برخی از افراد متوجه میشوند که برای غلبه بر اعتیاد به قمار به ساختاری نیاز دارند که توسط یک برنامه بستری در یک مرکز درمانی ارائه شده است. اگر نتوانید بدون کمک، از سایتها یا سایر مکان های قمار اجتناب کنید، این نوع برنامه ممکن است مفید باشد. شما باید برای مدت معینی، از 30 روز تا یک سال کامل، در مرکز درمانی بمانید.

برنامه توانبخشی سرپایی

برنامه های درمانی سرپایی بیشتر توسط افرادی که به قمار اعتیاد دارند، استفاده میشود. در این نوع برنامه، شما در کلاس های یک مرکز شرکت خواهید کرد. همچنین میتوانید در جلسات گروهی و درمان انفرادی شرکت کنید. شما همچنان در خانه زندگی میکنید و در مدرسه، کار یا سایر فعالیت های روزانه شرکت خواهید کرد.

روان درمانی یا درمان شناختی رفتاری

علاوه بر جلسات مشاوره یا پشتیبانی گروهی، ممکن است به درمان انفرادی نیز نیاز داشته باشید. اعتیاد به قمار میتواند ناشی از مسائل عاطفی یا اجتنابی عمیق تر باشد. برای تغییر الگوهای خود ویرانگر، از جمله اعتیاد به قمار، باید با این مسائل اساسی مقابله کنید. مشاوره به شما مکانی برای باز کردن و رسیدگی به این مشکلات میدهد.

دارو

در برخی موارد، ممکن است به دارو نیاز داشته باشید تا به شما در غلبه بر تمایلات قمار خود کمک کند. اعتیاد شما به قمار ممکن است ناشی از یک وضعیت سلامت روانی باشد، مانند اختلال دوقطبی. در این موارد، باید یاد بگیرید که شرایط زمینه ای را مدیریت کنید تا کنترل بهتری بر تکانه داشته باشید.

تغییر سبک زندگی

کنار آمدن با عواقب مالی قمار گاهی اوقات سخت ترین بخش روند بهبودی است. در ابتدا ممکن است لازم باشد مسئولیت های مالی را به همسر یا دوست مورد اعتماد خود بسپارید. همچنین ممکن است لازم باشد از مکان ها و موقعیت هایی که میتوانند تمایل شما به قمار را تحریک کنند، مانند سایت های قمار یا رویدادهای ورزشی اجتناب کنید.

اعتیاد به قمار مانند هر اعتیاد دیگری قابل درمان است، رفتار درمانی و بخصوص CBT که بهترین رویکرد روان درمانی جهت پایان دادن به قمار است، در مرکز مشاوره اینجا مکث انجام میشود. همچنین روانکاوی کوتاه مدت بدلیل رجوع به گذشته، کودکی و قبول پذیرش و مسئولیت رفتار در هر انسانی باعث میشود فرد مسئولیت رفتار خود را بپذیرد و از خود تخریبی خود را حفظ کند. در همین راستا رفتار درمانی، یعنی جایگزینی رفتارهای مناسب با الگوهای رفتاری نامناسب میتواند تاثیرگذار باشد. گروه درمانی اعتیاد به قمار یکی دیگر از روشهای بسیار کاربردی است. شما میتوانید جهت ثبت نام در گروه درمانی ترک اعتیاد به قمار با مرکز مشاوره اینجا مکث تماس حاصل کنید. لازم به ذکر است که در گروه درمانی، شما میتوانید از نام مستعار خود استفاده کنید.