درمان روان یا سایکوتراپی
درمان بیمار روانی
به همان اندازه که سلامت جسم دارای اهمیت است، سلامت روان نیز مهم بوده و حتما باید از آن مواظبت نموده و به آن توجه شود.در صورت وجود سلامت روان، شخص می تواند به خوبی فکر کرده و احساسات خود را نشان داده و واکنش لازم را داشته باشد.بیماری های روانی از هر ۴ نفر ۱ نفر را درگیر کرده و مشکلاتی چون افسردگی، استرس و اضطراب، اختلال دو قطبی و بیماری اسکیزوفرنی را در افراد ایجاد می نماید.داشتن تجربه مشکل روانی برای فرد آزاد دهنده بوده و باعث میشود فرد احساس ضعف پیدا کند.
نشانه های بیمار روانی
از نشانه های بیماری های روانی می توان موارد زیر را بیان نمود:
- کم بودن انرژی و داشتن اختلال در خواب
- داشتن ذهنی آشفته و عدم تمرکز
- حس گناه شدید داشتن
- غمگین و ناراحت بودن
- دوری از دوستان و اطرافیان و کناره گیری کردن
- دور شدن از واقعیت و هذیان گفتن
- داشتن ترس و نگرانی زیادی
- درک نکردن واقعیت ها و ارتباط برقرار نکردن به دیگران
- داشتن خشم زیادی
- وجود تغییراتی در عادت های غذایی و یا تغییر در میل جنسی
- فکر کردن به خودکشی
- مصرف زیاد از حد از الکل و مواد مخدر
انواع بیماری های روحی و روانی
بیماری های روانی دارای انواع مختلف به قرار زیر هستند:
- اضطراب
- اختلال افسردگی
- فوبیا و ترس
- مشکلات روحی و روانی خوردن
- جنون جوانی
- وسواس فکری
- اختلال شخصیت
- اختلال دو قطبی
- خودآزاری
- روان پریشی
علائم بیماری روانی
بیماری های روانی می توانند علائم متنوعی داشته باشند که بسته به نوع بیماری و شدت آن متفاوت است.
برخی از رایج ترین علائم بیماری های روانی عبارتند از:
تغییرات در خلق و خو:
افراد مبتلا به بیماری های روانی ممکن است دچار نوسانات خلقی شدید شوند.
این تغییرات می توانند شامل افسردگی، اضطراب، یا حتی احساس بی معنی بودن یا ناامیدی باشند.
اختلالات خواب:
بسیاری از افراد مبتلا به بیماری های روانی دچار بی خوابی یا خواب بیش از حد می شوند که می تواند کیفیت زندگی آن ها را تحت تأثیر قرار دهد.
افزایش یا کاهش اشتها:
تغییرات ناگهانی در اشتها، مانند پرخوری یا بی اشتهایی، ممکن است نشانه ای از اضطراب، افسردگی یا اختلالات روانی دیگر باشد.
اختلالات تفکر:
در برخی از بیماری ها، فرد ممکن است دچار اختلال در تمرکز، تصمیم گیری یا تفکر منطقی شود.
این مورد معمولاً در اختلالات روان پریشی یا افسردگی شدید مشاهده می شود.
حالات جسمی:
بسیاری از افراد مبتلا به بیماری های روانی دچار علائم جسمی مانند دردهای غیرقابل توضیح، سردرد یا مشکلات گوارشی می شوند.
رفتارهای غیر عادی:
در برخی موارد، تغییرات ناگهانی در رفتار یا واکنش های غیرعادی ممکن است نشانه‌ای از بیماری روانی باشد.
این علائم می توانند با شدت های مختلف بروز کنند و نیاز به توجه پزشکی دارند.
علت بروز بیماری روانی
بیماری های روانی به دلایل مختلفی می توانند بروز کنند که معمولاً شامل ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و بیولوژیکی است.
در اینجا به برخی از مهم ترین علل اشاره می شود:
عوامل ژنتیکی:
تحقیقات نشان می دهد که برخی از بیماری های روانی مانند افسردگی، اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی می توانند در خانواده ها ارثی باشند.
افرادی که اعضای خانواده شان سابقه بیماری روانی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این اختلالات قرار دارند.
عوامل بیولوژیکی:
تغییرات در شیمی مغز و فعالیت نورون ها می تواند عامل اصلی بروز بیماری های روانی باشد.
عدم تعادل در انتقال دهنده های عصبی مانند سروتونین و دوپامین می تواند موجب اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب شود.
عوامل محیطی:
استرس های محیطی مانند مشکلات مالی، فشارهای شغلی، روابط ناپایدار یا تجربه آسیب های روانی نظیر سوءاستفاده و فقدان می توانند نقش مهمی در بروز بیماری های روانی ایفا کنند.
فشارهای اجتماعی و فرهنگی نیز می توانند عامل تشدید این مشکلات باشند.
تروما و تجربه های منفی:
حوادث سخت و تجربیات منفی دوران کودکی یا بزرگسالی، از جمله سوء استفاده، بلایای طبیعی یا مرگ عزیزان، می توانند به بروز اختلالات روانی کمک کنند.
ترکیب این عوامل می تواند در نهایت باعث بروز بیماری های روانی شود.
عواملی که ریسک ابتلا به بیماری روانی را بیشتر می کند
برخی عوامل موجب بیشتر شدن احتمال ابتلا به بیماری های روانی میشود از جمله:
- وجود مشکل پزشکی مداوم و مزمن چون داشتن دیابت آسیب مغزی که ناشی از وارد شدن ضربه به مغز است
- داشتن سابقه وجود بیماری روانی در خویشاوندان و اقدام درجه یک
- قرار گرفتن در موقعیت هایی که استرس زا هستند مثل وجود مشکلات مالی و یا طلاق گرفتن
- استفاده از الکل و مواد مخدر به صورت تفریحی
- مورد بی توجهی قرار گرفتن در دوران کودکی
- داشتن تجربیاتی که آسیب زا هستند مثل وقوع جنگ
- مورد سوءاستفاده قرار گرفتن در کودکی
- داشتن سابقه بیماری روانی
پیشگیری از بیماری های روانی
پیشگیری از بیماری های روانی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا با اتخاذ راهکارهای مناسب می توان از بروز بسیاری از این اختلالات جلوگیری کرد یا حداقل شدت آن ها را کاهش داد.
یکی از مهم ترین روش ها برای پیشگیری، مراقبت از سلامت روان و ارتقاء آگاهی های عمومی در خصوص مشکلات روانی است.
آموزش مردم درباره علائم بیماری های روانی و تشویق به مشاوره قبل از بروز مشکلات، می تواند نقش مؤثری در پیشگیری ایفا کند.
افزایش آگاهی عمومی همچنین می تواند به کاهش igma و موانع موجود برای مراجعه به روان‌پزشک یا روانشناس کمک کند.
حمایت اجتماعی نیز عاملی مؤثر در پیشگیری از بیماری های روانی است.
داشتن شبکه های اجتماعی قوی و حمایت کننده از افراد می تواند تأثیر زیادی در کاهش استرس و اضطراب داشته باشد.
در این راستا، روابط خانوادگی سالم، دوستان حمایت گر و تعاملات اجتماعی مثبت می توانند از خطر ابتلا به بیماری های روانی جلوگیری کنند.
از سوی دیگر، مشارکت در فعالیت های اجتماعی و تفریحی نیز می تواند به تقویت سلامت روان کمک کند.
توجه به سبک زندگی سالم، شامل ورزش منظم، تغذیه مناسب و خواب کافی، از دیگر عوامل پیشگیری کننده از بیماری های روانی است.
ورزش منظم می تواند به کاهش اضطراب و افسردگی کمک کرده و سیستم عصبی را تقویت کند.
تغذیه مناسب و خواب کافی به تعادل شیمیایی مغز کمک کرده و می تواند از بروز بسیاری از اختلالات روانی جلوگیری کند.
پیروی از یک سبک زندگی سالم می تواند فرد را در برابر استرس های زندگی مقاوم تر کند.
روش های درمانی برای بیماری روانی
بهترین راهکار درمانی این بیماری ها پیشگیری از وقوع آنها است.
از آنجا که بیماری های روانی باعث درد و رنج بیمار میشود باید در جهت درمان آنها اقداماتی را انجام داد.
از جمله راهکار های درمانی اختلالات روانی می توان موارد زیر را عنوان نمود:
استفاده از دارو درمانی
دارو درمانی را روشی درمان زیستی دانسته و برای کم کردن علائم اختلالاتی چون اختلال دو قطبی و یا جنون به کار گرفته میشود.
استفاده از دارو به تنهایی بیماری های روانی را درمان نمی کند و تنها جهت کاهش علائم موجود به کار گرفته میشود و باعث اثربخشی دیگر راهکار های درمانی میشود.
دارو ها را متناسب با نوع بیماری و شدتی که دارند تجویز می کنند و دارای انواع مختلف هستند.
برای درمان اختلال اضطراب از داروهای ضد اضطراب جهت کم کردن تنش و استرس موجود استفاده می کنند اما استفاده طولانی مدت از آنها توصیه نمیشود.
داروهای ضد افسردگی را جهت کم کردن علائم ناشی از افسردگی چون کم بودن مقدار انرژی، داشتن ضعف، ناراحتی و … در کنار مشاوره های افسردگی مورد استفاده قرار می دهند و استفاده از آنها هیچ گونه وابستگی را برای فرد به همراه ندارد.
قرص های خواب آور و آرامبخش برای افرادی که دچار اختلال خواب هستند و یا اضطراب شدید دارد مناسب است و چنان چه فرد دارای نوسانات خلقی است و اختلال دوقطبی دارد می تواند برای تثبیت کردن خلق و خوی خود از قرص های تثبیت کننده خلق و خو چون لیتیوم استفاده نماید.
انجام روان درمانی
دیگر راهکار های درمانی برای بیماری روانی استفاده از روان درمانی است. در روان درمانی بیمار شروع به گفت و گو و صحبت با روان شناس کرده و از مشکلاتی که دارد با کی صحبت می کند. از طریق استفاده از روان درمانی عملکرد فرد بهبود یافته و علائم موجود کنترل می‌شوند.
مدت جلسات توسط روانشناس مشخص شده و در ابتدا برای تحت فشار قرار نگرفتن بیمار از جلسات کوتاه استفاده میشود.
در کنار جلسات روان درمانی پزشک دارو را هم برای بیمار تجویز می کند تا نتیجه بهتر برای درمان حاصل گردد.
داشتن درمانگر خوب از موضوعاتی است که پیش از شروع جلسات روانشناسی باید به آن توجه شود و در طی جلسات باید با تمام صداقت و راست گویی پیش بروید تا نتیجه مورد انتظار از این جلسات حاصل گردد.
روان درمانی به فرد در موارد زیر کمک می کند:
- مقابله کردن با مشکل خاصی که فرد دارد.
- کنار آمدن فرد با تجربیات و خاطراتی که برای وی آزار دهنده بوده است
- بهبود بخشیدن به روابط خود
- انتخاب کردن راه و روش های بهتر و مفید تر برای زندگی روزمره
انجام درمان شناختی رفتاری و یا CBT
از طریق درمان شناختی رفتاری اقدام به شناسایی ارتباطی که میان افکار و احساسات فرد و رفتاری که از خود نشان می دهد می کنند و آموزش می دهند که چگونه رفتار های منفی مدیریت شوند.
با توجه به شواهد موجود استفاده از درمان شناختی رفتاری برای درمان انواع بیماری های روانی مناسب است ولی این امکان وجود دارد که بعضی از افراد نیز آن را مفید و مناسب ندانسته و پاسخگوی نیاز های آنها نباشد.
استفاده از الکتروشوک و یا ECT
الکتروشوک جزو درمان های موثر در بعضی بیماری های روانی است که شدید هستند و در مواردی که روان درمانی و دارو درمانی موثر نیستند و فرد وضعیت ناخوشایندی دارد و باید سریعا درمان شود به کار گرفته میشود.
شوک درمانی دوره درمان دارد و معمولا برای دوبار در هفته و در مدت زمانی ۳ الی ۸ هفتگی به کار گرفته میشود.
این روش درمانی را تحت بیهوشی انجام می دهند و با انجام آن مغز با شوک الکتریکی کوتاهی مواجه میشود که تشنج کمتر از ۲ دقیقه ای را به همراه دارد و به دلیل این تشنج از داروی شل کننده عضلات نیز برای بیمار استفاده می گردد.
شوک درمانی را برای افسردگی های شدید، اختلال دو قطبی در مرحله شیدایی و یا ترکیب شیدایی و افسردگی و اختلال کاتاتونی (به دلیل آن بیمار از غذا خوردن، صحبت نمودن و یا هر گونه حرکتی دوری می کند) مورد استفاده قرار می دهند.
استفاده از تحریک مغناطیسی مغز و یا TDCS
از روش های تحریک مغز است که از روی جمجمه انجام میشود و روشی غیر تهاجمي می باشد که از طریق آن قسمت های مختلف مغز با استفاده از جریان الکتریکی ضعیفی که بین ۱ الی ۲ میلی آمپر است تحریک می گردد و برای درمان اختلالات افسردگی و اضطراب مفید می باشد.
استفاده از هنر و درمان
از هنر هایی چون موسیقی، رقصیدن، نقاشی کردن و یا نمایش دادن می توان به عنوان راهی برای درک کردن و بیان کردن احساسات و مشکلات در شرایطی که صحبت کردن در مورد آنها سخت است، استفاده نمود.
استفاده از درمان های مکمل و جایگزین
برای مدیریت کردن استرس و علائم ناشی از بیماری های روانی گاهی اوقات از درمان های مکمل و جایگزین استفاده میشود، این درمان ها شامل، یوگا، رایحه درمانی، داشتن مدیتیشن، انجام هیپنوتیزم، استفاده از طب سوزنی و دارو های گیاهی است.
البته این راهکار درمانی اندازه دیگر راهکار ها قوی نبوده اما تاثیر خوب آن را به راحتی می توانید مشاهده کنید.
عوارض بیماری روانی
بیماری های روانی می توانند تأثیرات زیادی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشند.
یکی از عوارض عمده بیماری های روانی کاهش عملکرد اجتماعی و شغلی است.
افراد مبتلا به اختلالات روانی ممکن است در انجام وظایف روزمره خود دچار مشکل شوند و این امر می تواند روابط اجتماعی و حرفه ای آن ها را تحت تأثیر قرار دهد.
از دست دادن توانایی در تعامل مؤثر با دیگران یا عدم توانایی در حفظ شغل، می تواند منجر به انزوا، کاهش اعتماد به نفس و احساس ناامیدی گردد.
عوارض دیگر بیماری های روانی ممکن است مشکلات جسمی باشند.
بسیاری از اختلالات روانی می توانند باعث بروز مشکلات جسمی مانند اختلالات خواب، سردردهای مزمن، مشکلات گوارشی یا دردهای غیرقابل توضیح شوند.
برخی بیماری های روانی مانند افسردگی و اضطراب می توانند منجر به تغییرات در الگوهای غذایی و کاهش یا افزایش وزن شوند که به نوبه خود می تواند مشکلات بهداشتی دیگری ایجاد کند.
در نهایت، بیماری های روانی ممکن است خطرات خودکشی را افزایش دهند.
در صورتی که درمان مناسب انجام نشود، برخی از افراد مبتلا به اختلالات شدید روانی ممکن است به افکار خودکشی دچار شوند.
افسردگی شدید، اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی از جمله بیماری هایی هستند که در صورت عدم درمان می توانند خطر ابتلا به خودکشی را افزایش دهند.
به همین دلیل، تشخیص زودهنگام و درمان به موقع این اختلالات از اهمیت بالایی برخوردار است.
Write your comment