مرفین چیست ؟
تقریبا 10 تا 15 در صد از ترشحات گیاه خشخاش را مرفین تشکیل می‌دهند. این ماده روی دستگاه عصبی مرکزی اثر میگذارد و باعث کاهش احساس درد میشود. این ماده بسیار اعتیادآور است و بدن مصرف کننده خیلی سریع به این دارو وابستگی روانی و جسمانی پیدا می‌کند.
انواع مورفین:
اگر مرفین را در آزمایشگاه‌های مجهز از تریاک استخراج کنند معمولاً به‌صورت پودری سفیدرنگ است، ولی معمولاً این ماده را به‌صورت قرص و یا محلول بی‌رنگ در آب مقطر و گرد در اختیار معتادان قرار می‌دهند، ولی گاهی خود معتادان و مصرف کنندگان به‌صورت تجربی و غیر آزمایشگاهی اقدام به استخراج مرفین می‌کنند که رنگ آن آجری مایل به قرمز میشود، به‌طورکلی فراورده‌های دارویی مرفین در سه فرم خوراکی (قرص و کپسول)، تزریقی (وریدی، زیرپوستی و عضلانی) و شیاف وجود دارند البته مصرف آن از طریق استنشاق نیز امکان دارد.
موارد مصرف پزشکی مورفین:
مرفین از داروهای محبوب پزشکان برای دردهای شدید و حاد است و در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی نیز قرار دارد.
مرفین در موارد زیر تجویز میشود:
دردهای بیماران قلبی
درد ناشی از بیماری خونی سلول‌های داسی شکل
دردهای مزمن و شدید
سنگ کلیه
کمر درد شدید
دردهای شدید ریفلاکس معده
ضدسرفه در سرفه های شدید
ضددرد برای بیماران بستری
داروی کمکی به همراه داروهای بی‌هوشی
درد ناشی از جراحی و پس از جراحی
درد ناشی از جراحت
سرطان
ضداسهال در اسهال های مزمن (از جمله اسهال بیماران مبتلا به ایدز)
اثر ضد درد مورفین:
مرفین نیز مانند دیگر مشتقات تریاک یک ماده ضد درد ویژه است. شخصی که مرفین مصرف کرده هنوز درد را احساس می‌کند و در حقیقت تحریک میشود حتی این امکان وجود دارد که میزان درد کاهش نیابد اما واکنش‌های بعد از احساس درد از بین می‌رود یعنی فرد این‌چنین اظهار می‌کند که درد وجود دارد ولی او احساس راحتی می‌کند، این‌گونه می‌توان نتیجه گرفت که مرفین باعث از بین رفتن تحریکات پوستی، شنوایی، بینایی، لامسه و ارتعاشات نمی‌شود بلکه روی واکنش‌های عاطفی (مثل زمانی که سوزنی در دست فرو می‌رود و چهره فرد واکنش عاطفی خاصی به خود می‌گیرد) درد اثر میگذارد و تغییرشان می‌دهد. تأثیر مرفین روی دردهای مبهم بیشتر از دردهای غیرمبهم است به عنوان مثال این مخدر دردهای دستگاه گوارش یا مجاری ادرار را نیز کاهش می‌دهد.
اثرات مرفین بر سلسله اعصاب مرکزی
مغز اندامی پیچیده است که فعالیت‌های انسان را کنترل و او را قادر به زیستن می‌کند، ورود مرفین به مغز و دستگاه اعصاب مرکزی فعالیت این اندام پیچیده را دچار تغییرات گسترده و گوناگونی می‌کند، اگر این مصرف دائم و تغییرات مداوم و پی در پی داشته باشد، مغز دچار بدکاری مرفین میشود.
اثر مرفین بر دستگاه عصبی مرکزی پیچیده و متفاوت است، تاثیر این ماده اعتیاد آور بر روی برخی از نقاط تحریک کننده مغز عبارت است از:
تهوع
استفراغ
تنگ شدن مردمک چشم
انقباض عضلات روده‌ها
این ماده روی برخی نقاط نیز اثر متوقف کننده دارد که عبارتند از:
آرام بخشی
خواب آلودگی
تسکین درد
اثر ضد استفراغ دیرس
پایین آمدن درجه حرارت بدن
اثر فرونشانندگی بر دستگاه تنفس
تاثیر مرفین بر مرکز کنترل کننده اندازه مردمک چشم
مردمک چشم را اعصاب مرکزی کنترل می‌کند به این صورت که در روشنایی تنگ، و در تاریکی گشاد میشود، به این ترتیب موجودات زنده می‌توانند در شرایط مختلف بینایی خوبی داشته باشند. مرفین با تاثیر در اعصاب مرکزی باعث تنگ شدن مردمک بعد از مصرف میشود.
تاثیر روی دستگاه قلب و عروق:
مصرف مرفین فشار خون را در عروق مغزی و همین‌طور باعث گشادی و افزایش فشار مایع مغزی میشود به همین دلیل از این دارو و مشتقات آن در بیماران قلبی و ریوی باید با احتیاط استفاده شود زیرا این تغییرات حتی اندک نیز می‌تواند موجب مرگ شود.
دستگاه گوارش:
مرفین کار دستگاه گوارش را کند و مختل می‌کند، ترشحات و حرکات معده کم شده و محتویات باتأخیر از معده خارج می‌شوند، ترشح لوزالمعده و صفرا به داخل روده باریک نیز کم میشود. به این ترتیب با تأخیر در تخلیه روده باریک، جذب زیاد آب باعث سو هضم غذا و یبوست میشود.
اثر مرفین بر سایر اندام‌ها
مرفین باعث احساس تکرار ادرار از یک سو و اشکال در دفع ادرار از سوی دیگر میشود؛ این ماده باعث گشاد شدن پوست ، تعریق و خارش میشود. تأثیر مرفین بر هورمون‌های جنسی انسان به گونه‌ای است که امکان عقیم شدن مصرف کننده نیز وجود دارد.
تاثیرات روانی مورفین:
از مهم‌ترین تاثیرات روانی مرفین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عدم هوشیاری
تغییر در درک از خود و محیط
عدم تمرکز
چرت زدن
اختلال در فکر کردن
خیره شدن
تنبلی و عدم تحرک
آیا مرفین اعتیاد آور است؟
خاصیت آرام بخشی، احساس سرخوشی و شادابی که بعد از مصرف مرفین به شخص دست می‌دهد احتمال اعتیاد را در افرادی که از این مخدر استفاده می‌کنند افزایش می‌دهد، حتی اگر از مرفین به عنوان دارو نیز استفاده شود همچنان احتمال اعتیاد به آن پابرجاست زیرا فرد بعد از درمان نیز برای رسیدن به همان تأثیرات اقدام به مصرف مرفین بدون تجویز پزشک می‌کند، مصرف خودسرانه این مسکن قوی می‌تواند خطرات زیادی به همراه داشته باشد مانند اعتیاد و یا حتی در مواردی مصرف خودسرانه و اشتباه این دارو منجر به اوردوز مصرف کننده شود، بنابراین مصرف کنندگان باید هرچه سریع‌تر برای درمان اعتیاد به مرفین اقدام کنند
پیشگیری از اعتیاد به مرفین
اگر دچار دردهای جسمی شدیدی هستید و پزشک برای تسکین دردتان مرفین تجویز کرده است حتما در مصرف آن احتیاط کنید. از پزشک بخواهید که دیگر گزینه‌های دارویی را نیز بررسی کند، اگر لازم است که مرفین مصرف کنید حتما طبق دستور پزشک عمل کنید به دوز مصرفی و زمان مصرف توجه کنید و به هیچ وجه مصرف را بیشتر از بازه زمانی تجویز شده ادامه ندهید و در صورت بروز هرگونه علائم و عوارض ناخوشایند حتما مسئله را با پزشک خود درمیان بگذارید.
سخن پایانی:
مصرف مرفین که از مشتقات تریاک میباشد، عوارض جسمانی و روانی جبران ناپذیری بر روی فرد مصرف کننده میگذارد، به همین جهت توصیه میکنیم از مصرف آن خودداری کنید و تنها در شرایط ضروری آن را تحت نظر پزشک با دوز مصرفی مشخصی مصرف نماییند.
