- توضیحات
- نوشته شده توسط مدیر سایت
- دسته: اعتیاد به دخانیات
سیگار برقی یا سیگار الکترونیکی یا ویپ، وسیلهای است الکترونیکی که مصرف نیکوتین را به وسیله بخار کردن مایع الکترونیکی (e-liquid) توسط المنت حرارتی (Coil) شبیهسازی میکند.
این کار توسط تولید بخار از مادهای به نام سالت نیکوتین یا ای لیکوئید یا ای جویس (به انگلیسی E juice) صورت میگیرد. برخی از آنها به گونهای طراحی شدهاند تا بو، طعم، مزه و احساس کشیدن سیگار واقعی را به مصرفکننده بدهند اما زیانهای سیگار واقعی را نداشته یا این زیانها به حداقل برسد. سیگارهای الکترونیکی به دو دسته ویپ و پاد سیستم تقسیم میشوند که ویپها اغلب برای مصرفکنندگان تفریحی، و پاد سیستمها اغلب برای ترک سیگار استفاده میشوند. در مورد مضرات احتمالی استفاده از سیگارهای الکترونیکی نمیتوان با اطمینان نظر داد.اگرچه این دستگاهها احتمالاً در مقایسه با سیگارهای معمولی سالمتر هستند، نتایج تأثیرات بلند مدت استفاده از آنها بر روی بدن انسان بهطور قطع موجود نیست. شواهد اولیه نشان میدهد استفاده از این دستگاهها میتواند به ترک سیگار کمک کند، هرچند بهتر بودن کارایی این دستگاهها در مقایسه با سایر روشهای ترک سیگار هنوز به اثبات نرسیدهاست. فواید این دستگاهها در کاهش معضلات ناشی از مصرف دخانیات هنوز روشن نیست، اما ممکن است در کاهش مرگ و میر و بیماریهای ناشی از مصرف دخانیات مؤثر باشند.
آزمایشهای انجام گرفته تاکنون هیچ عوارض خطرناکی برای استفادهکنندگان نشان ندادهاند.عوارض خفیفتری که تاکنون ثبت شده شامل التهاب و حس ناخوشایند در گلو و دهان، سرفه، سرگیجه و تهوع میباشد. افراد غیر سیگاری در صورت استفاده از این دستگاهها در معرض اعتیاد به نیکوتین قرار میگیرند.
سیگار الکترونیکی اولینبار در سال ۲۰۰۳ و در کشور چین تولید شد اما امروزه در نقاط مختلف جهان فروخته میشود و میلیونها مصرفکننده دارد. در کشورهای مختلف، قوانین متفاوتی در مورد فروش و استفاده از سیگارهای الکترونیکی وضع شدهاست. ارزش تولید جهانی این محصول در سال ۲۰۱۳ میلادی به مرز ۳ میلیارد دلار رسید. در حال حاضر، برخی از شرکتهای بزرگ تولید سیگار در جهان که در سالهای اخیر با کاهش قابل توجه در فروش مواجه بودهاند، به سرمایهگذاری در تحقیق و تولید سیگار برقی روی آوردهاند.
مطالعهٔ جدیدی در آمریکا نشان دادهاست که در سال ۲۰۱۶، حدود ۱۱ میلیون از بالغان آمریکایی مصرفکنندهٔ متداول سیگار الکترونیکی بودند.
مزیتها و خطرهای احتمالی سیگارهای الکترونیکی، موضوع مورد بحث محققها و سازمانهای فعال در زمینهٔ بهداشت و سلامتی است. بعضی دانشمندان، از جمله مسئولان اداره مواد غذائی و داروئی ایالات متحده آمریکا هشدار دادهاند که در مورد ایمن بودن این محصول، هنوز سؤالهای فراوانی بیپاسخ ماندهاست.[۲۰] طبق آزمایشهای انجامشده هیچکدام از ۴۰۰۰ مادهٔ شیمیایی مضر موجود در کاغذ، فیلتر و توتون سیگارهای معمولی در سیگارهای الکترونیکی وجود ندارد اما این سیگارها حاوی مواد شیمیایی مضر دیگری هستند که میتوانند به اندازهٔ سیگارهای معمولی به مصرفکننده آسیب بزنند. محققان میگویند بیست درصد نوجوانان (۱۳تا ۱۹ سال) بریتانیایی سیگار الکترونیکی (برقی) را امتحان کرده یا آن را خریدهاند. سازندگان سیگار برقی مدعی هستند که این نوع سیگار باعث تشویق نوجوانان به استفاده از آن نمیشود، اما نتیجه این تحقیق که در دانشگاه جان مورز لیورپول انجام شده این ادعا را زیر سؤال میبرد. سیگار الکترونیکی فاقد بسیاری از مواد مضر و سرطانزای دود سیگار معمولی است، اما دربارهٔ آن اختلاف نظر زیادی وجود دارد. پژوهشها موید آن است که مصرفکنندگان سیگارهای الکترونیکی در قیاس با سایرین، شانس کمتری برای ترک سیگار دارند. تحقیق در دانشگاه کالیفرنیا نشان میدهد افرادی که از سیگار الکترونیکی استفاده میکنند، ۲۸ درصد کمتر از افرادی که از این نوع سیگار استفاده نمیکنند، شانس ترک سیگار دارند. نوع دیگری از این دستگاه وجود دارد با نام اختصاری veipe ویپ که قویتر و پیشرفتهتر از سیگارهای الکترونیکی معمولی است.
ای لیکوئید
ایلیکوئید، لیکوئید یا مایع الکترونیکی (به انگلیسی E-liquid) بهطور کلی به مایعی گفته میشود که جهت مصرف در سیگارهای الکترونیکی یا ویپ ساخته شدهاست. جویسها معمولاً با درصدهای مختلف نیکوتین (به میلیگرم) ساخته میشوند که با 0mg آغاز شده و حداکثر 60mg میباشند. حجم آنها نیز از 10ml آغاز میشود و معمولاً 30ml بزرگترین بستهبندی آنها بهشمار میرود. به جویسهایی که نیکوتین بالاتر از 10mg داشته باشند؛ سالت نیکوتین گفته میشود و مصرف آنها تنها با دستگاههایی که با قدرت پایین (پاد سیستمها) عمل میکنند مجاز است؛ زیرا؛ استفاده از آنها در ویپها، به دلیل بخار شدن با حجم بالا، مسمومیت نیکوتین را در پی دارد.
مضرات و فواید سیگار الکترونیکی
متاسفانه باید بگوییم که در جوامع امروزی تعداد افرادی که به سیگار اعتیاد دارند، روز به روز در حال افزایش است. این در حالی است که بیشتر افراد میدانند مصرف سیگار ممکن است چه خطراتی برای آنها به دنبال داشته باشد. برخی از افراد نیز به دنبال ترک سیگار هستند و نمیدانند چه راهکاری را برای ترک مصرف این دخانیات امتحان کنند. سیگار الکترونیکی / ویپ وسیلهای است که برخی از افراد تصور میکنند با استفاده از آن میتوان به ترک سیگار پرداخت. به همین دلیل نیز به مصرف آن روی میآورند. سوالات بسیاری در این باره وجود دارد و جوانان دوست دارند بدانند که آیا ویپ خطرناک است؟ این نوع سیگار چه مزایا و معایبی دارد؟ آیا با استفاده از آن میتوان ترک کرد یا نه؟
ویپ چیست؟
ویپ یا سیگار الکترونیکی، دستگاهی شبیه به سیگار است که به جای دود، بخار تولید میکند. این بخار از طریق گرم کردن مایعی به نام جویس ایجاد میشود که میتواند حاوی نیکوتین، طعمدهندهها و مواد شیمیایی دیگر باشد. این نوع سیگار برای اولین بار در سال 2003 در چین اختراع شد و از آن زمان به طور فزایندهای در سراسر جهان محبوب شده است.
دود و بوی کمتر سیگارهای الکترونیکی در سالیان اخیر باعث شده است تا بسیاری از افراد تصور کنند، مصرف این سیگار به جای سیگارهای سنتی میتواند در ترک به آنها کمک کند. به همین دلیل نیز گاهی از این سیگار در بازار به عنوان وسیلهای برای ترک اعتیاد به سیگارهای سنتی نیز یاد میشود.
فواید ویپ نسبت به سیگار
سیگار و ویپ هر دو نیکوتین را به بدن میرسانند، اما نحوه عملکرد آنها متفاوت است. سیگار با سوزاندن تنباکو دود تولید میکند، در حالی که ویپ با گرم کردن مایعی به نام جویس بخار تولید میکند. دود سیگار حاوی 7000 ماده شیمیایی است که بسیاری از آنها مضر و سرطانزا هستند. بخار ویپ مواد شیمیایی کمتری دارد، اما هنوز هم میتواند مضر باشد. سیگارهای الکترونیکی از تنوع و رنگبندی بالایی برخوردارند و بوی بد کمتری ایجاد میکنند. تنوع طعم این نوع سیگار باعث میشود تا دست فرد در انتخاب کاملا باز باشد.
اگر چه تصور میشود، سیگارهای الکترونیکی نسبت به سیگارهای سنتی معایب کمتری دارند و کمتر به بدن آسیب وارد میکنند اما این دلیل خوبی برای استفاده و اعتیاد به وایپ نیست.
مضرات استفاده از سیگار الکترونیکی
استفاده از سیگارهای الکترونیکی دارای یک سری مضرات است که نمیتوان از آن غافل شد. از مهمترین معایب استفاده از وایپ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مسمومیت با نیکوتین، به ویژه در کودکان
- آسیب به دندان و پوسیدگی دندان
- خطرات برای زنان باردار و جنین
- افزایش ضربان قلب و فشار خون
- خطر حمله قلبی و سکته مغزی
- اعتیاد به نیکوتین و ترک دشوار
- آسیب به مغز در حال رشد در افراد جوان
- مشکلات حافظه و تمرکز
- بیماریهای تنفسی مانند برونشیت، آسم و COPD
- آسیب به ریهها و التهاب و سرفه
مضرات استفاده از سیگار سنتی
استفاده از سیگار سنتی معایب بسیار زیادی برای سلامت و تندرستی دارد و میتواند آسیبهای جبران ناپذیری به فرد وارد کند. از مهمترین معایب استفاده از سیگار سنتی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش ریسک ابتلا به سرطان
- افزایش ریسک چربی خون، قند خون و فشار خون
- افزایش ریسک سقط جنین و زایمان زودرس
- امکان اثرگذاری بر روی سلامت جنین
- کاهش عملکرد مغز
- آسیب به سیستم گوارش
- آسیب به قلب و عروق
- اختلالات حافظه
- افزایش ریسک ابتلا به سرطان و بیماریهای روانی
- افزایش ریسک عفونت دهان و دندان
ترک سیگار و الکترو اسموک
برخی از افراد به اشتباه تصور میکنند که با استفاده از سیگارهای الکترونیکی میتوان مصرف سیگارهای سنتی را ترک کرد.
در این باره باید بگوییم که تحقیقات نشان داده است، این روش اصلا گزینه مناسبی برای ترک سیگار نیست. چرا که ممکن است موجب ایجاد وابستگی دوگانه شود. علاوه بر این الکترو اسموک خود دارای عوارضی برای بدن است که نمیتوان از آن غافل شد. بنابراین بهتر است برای ترک سیگار حتما از پزشکانی که در این زمینه فعالیت دارند، کمک بگیرید تا بهترین برنامه برای ترک شما در نظر گرفته شود.
سخن پایانی
در این مطلب به بررسی مضرات و فواید سیگار الکترونیکی / ویپ پرداختیم و گفتیم که استفاده از این نوع سیگار میتواند چه خطراتی برای فرد به دنبال داشته باشد. اگر قصد ترک سیگار را دارید، بهتر است به جای رفتن سراغ سیگارهای الکترونیکی از یک رژیم غذایی مناسب برخوردار شوید تا گذر از این دوره سخت برای شما آسانتر شود.
ما در غفاری دایت با کمک متخصصانی توانا و خبره در تلاشیم تا به شما کمک کنیم در دوران بیماری، افزایش و کاهش وزن و همچنین ترک اعتیاد بهترین رژیم غذایی را داشته باشید تا به سلامت بدن خود کمک بیشتری کرده باشید.
استدلال
سیگار الکترونیکی حاوی هیچیک از مواد زیانباری نیست که از سوختن توتون و کاغذ سیگارهای معمولی تولید میشود اما میتواند میل به سیگار کشیدن را تسکین دهد. به این ترتیب، سیگار برقی «وسیله واسطه» برای کنار گذاشتن کامل مصرف دخانیات توصیف شدهاست. پژوهشگران بسیاری نیز از کشورهای مختلف جهان در نامهای به سازمان بهداشت جهانی، وابسته به سازمان ملل متحد، از این سازمان خواستند از قرار دادن سیگار برقی در طبقهبندی دخانیات زیانبار مانند سیگار خودداری ورزد و خواستار آزادی استفاده از سیگار برقی شدهاند. به عقیده آنان طبقهبندی سیگار الکترونیک در زمره دخانیات زیانبار باعث خواهد شد تا فرصتی مناسب برای کاهش موارد بیماری و مرگ در اثر استعمال دخانیات از دست برود. سیگار برقی «بخشی از راه حل» مسئله مصرف دخانیات است و نباید آن را «بخشی از مسئله» تلقی کرد.
مخالفان
در مقابل، مخالفان سیگار برقی دلایلی را در توصیه به وضع محدودیت علیه این محصول مطرح کردهاند. به گفته آنان، هنوز پژوهشهای کافی برای تشخیص زیان احتمالی این محصول صورت نگرفته و تا آن زمان، باید سیگار برقی را یک خطر بهداشتی بالقوه تلقی کرد. آنان همچنین با این نظر که سیگار برقی «واسطه» ترک دخانیات است مخالفت کرده و گفتهاند که سیگار برقی خود میتواند اعتیادآور باشد. برخی از مخالفان سیگار برقی افزودهاند که دسترسی افراد غیرسیگاری، به خصوص نوجوانان به این محصول و عادت به استنشاق بخار آن باعث شود که مصرفکنندگان به تدریج به استعمال «کالای واقعی» یعنی سیگار کشانده شوند و تمامی تلاشها برای مبارزه با دخانیات را خنثی کنند. در برابر این هشدار، برخی از تولیدکنندگان سیگار برقی محصولاتی را عرضه کردهاند که شباهت چندانی به سیگارهای معمولی ندارد.ماه گذشته محققان آمریکایی به این نتیجه رسیدند که سیگار الکترونیکی در موشها باعث آسیب به ریه شده و احتمال عفونت ریوی را در آنها افزایش دادهاست. نتیجه یک مطالعه دیگر نیز نشان میدهد که سیگارهای الکترونیکی ریهها را مسموم میکنند، اثربخشی سیستم ایمنی بدن را کاهش میدهند و موجب تحریک فعالیت باکتریها میشوند که در نتیجه، بهطور بالقوه ابرمیکروبها را کشنده تر میکنند.
- توضیحات
- نوشته شده توسط مدیر سایت
- دسته: اعتیاد به دخانیات
پیپ یا پایپ (به انگلیسی: pipe) وسیلهای برای دودکردن (تدخین) توتون است.
توتون مورد استفاده در پپپ ها صرفاً مخصوص پیپ ساخته میشود. این وسیله شامل یک کاسه حفره دار برای قراردادن تنباکو، و یک دستگیره چوبی نازک است که درانتها به یک دهان گیر از جنس پلاستیک یا کائوچو ختم میشود. پیپ ها در محدوده وسیعی از جمله پیپهای ماشین ساز ساده تا پیپهای دست ساز و دارای ارزش هنری و گران قیمت (برای کلکسیونرها) ساخته میشوند.
نامگذاری
واژه پیپ در زبان فارسی از زبان انگلیسی مشتق شده است. تلفظ اصلی واژه بنابر آوانگاری آن، پایپ است که به معنای لوله میباشد. در حالی که سبیل[۱] و شَطَب و دمی برابر فارسی آن است. پیپ در فارسی همان وسیلهای برای استعمال توتون است اما پایپ وسیلهای برای استعمال متآمفتامین است.
پیشینه
پیپ کشی یکی از قدیمی ترین سنتهای شناخته شده کشیدن تنباکو است. انواع این وسیله احتمالا در میان بومیان آمریکا رایج بوده و پس از کشف آمریکا و آوردن توتون به جهان قدیم انواع آن در جاهای دیگر جهان نیز رایج شده است. پیپ اصالتاً از اروپا وارد ایران شده است و در ایران چپق تقریباً معادل آن در نظر گرفته می شود با این تفاوت که معمولا دسته چوبی و کاسه گلی دارد و نوع دیگری از توتون در آن استفاده میشود.
بر طبق روایات غیر قابل یقین این وسیله نخستین بار در اوایل سده شانزدهم میلادی به وسیله شخصی به نام «سید محمد امین قوچانی» از اروپا وارد ایران شد و در ایران به شکل چپق ایرانی رواج یافت. روایت دیگر وارد شدن پیپ اروپایی توسط پرتغالیها در سال ۹۱۳ هجری قمری و متحول شدن آن به چپق در ایران است که شکل دسته چوبی و دسته سفالی و با اندازههای مختلف طول دسته (لوله دود) رواجدارد.
انواع پیپ
برخی از سازندگان و برند های تولید پیپ دارای تولیدات با طراحی های متمایز و صاحب سبک هستند و طراحیهای منحصر بفرد خودشان را در شمار محدود عرضه میکنند و قیمت این پیپهای منحصربفرد معمولاً بالا است، ولی هنگام تولید پیپ به صورت انبوه غالباً از اصول یکسانی پیروی میشود.
مدلهای استاندارد بر پایه تیپ میتواند اسموکهای متفاوتی داشته باشد و بر همین اساس اسموکرها معمولا پیپهای زیادی میخرند تا آنرا امتحان کنند.
برخی مدلها طراحیهای خیلی سختی دارند و برخی برندها آن را تولید میکنند و برخی دیگر عمومیتر هستند.
جنس پیپ
برای ساختن پیپ از مواد متنوعی استفاده میشود. پیپ مرغوب معمولاً از چوب برایر ساخته میشود و شکلهای متنوعی دارد. قسمت بدنه و کاسه پیپ معمولاً از جنس چوب ریشه برایر؛ مرشام؛ چوب ذرت (کورن) و حتی سفالی است و در ساخت پیپ کمتر از چوبهای متراکم آلبالو؛ زیتون؛ چوب افرا؛ چوب کهور و بلوط؛ استفاده میشود. آهن و شیشه از مواد غیر متداول در ساخت پیپ هستند.
قسمت کاسه پیپ (جام) گاهی خراطی و گاهی با فلز و سنگ و نگینهای جواهر تزئین میشوند.
دسته پیپ باید یک مجرای بلند با قطر مناسب داشته باشد تا دود تنباکوی پیپ به صورت مناسب از آن گذر کند. همچنین مجرای پیپ ها با قطرهای مختلفی (۲میلیمتر، ۴ میلیمتر، ۶ میلیمتر، ۹ میلیمتر) و به صورت بدون فیلتر و یا فیلتردار ساخته میشوند.
قسمت دهانگیر پیپ معمولاً از مواد قالب پذیر نظیر کائوچو و یا پلاستیک نرم ساخته میشود.
در بعضی موارد دسته پیپ از جنس بامبو، نی، یا چوب ساخته میشود. در پیپهای گران قیمت دهانگیر پیپ از جنس کهربا و یا سنگهای جواهر ساخته میشود.
در کتاب (( پیپ ))، (اثر آلفرد دانهیل The Pipe Book by Alfred Dunhill) به این مبحث پرداختهاست.
اشاره کلی آن به این قسم است که در هر نقطهای از جهان با توجه به وجود منابع طبیعی اجناس مختلفی برای ساخت استفاده شده است:
چوبی
پیپ چوبی رایج ترین نوع است. تقریباً همه افراد هنگام به یادآوری پیپ، وسیلهای چوبی را به خاطر میآورند. این محصول معمولا از انواع مختلفی از ریشههای فراوری شده و غالبا از چوب خلنگ (برایر) ساخته میشود و ممکن است قیمت هر بلوک فراوری شده برایر به صدها دلار هم برسد. برایر، چوبی مناسب برای ساخت پیپ است. مهمترین مشخصه این چوب مقاومت در برابر آتش و مشخصه دیگر آن جذب رطوبت بالاست. سن برخی از برایرها هنگام فراوری مشخص شده اند و برخی برندها مانند بربیا، دانهیل، کستلو و… انتخاب دقیقی از برایرها و کیفیت آنها را دارند. هر قدر از قسمتهای بالاتری از ریشه ساخته شوند کیفیت محصول ساخته شده نازلتر خواهد بود و فینیش پیپ هم نازلتر است.
متاسفانه مدتی است افرادی سودجو ادعا کردند که چوب کیکم , جایگزینی مناسب برای چوب برایر است.
فلزی یا متال
این پیپ ها دارای لوله فلزی برای هدایت دود و معمولاً محفظه چوبی برای ریختن و آتش زدن توتون هستند. از آنجایی که درجه حرارت فلز در جای خنک کمتر از درجه حرارت محیط است استفاده از آن در مناطق کوهستانی و خنک و اماکنی که سرد هستند توصیه میشود. دقیقاً به همین دلیل اکثر محفظههای توتون این مدل ها به صورت دایره تراشیده میشوند و توتون در آنها به سرعت میسوزد.
اگر آن را در مناطق گرم و یا زیر آفتاب استفاده کنید نه تنها لذت کمتر را دارد بلکه ممکن است حتی ناراحت کننده هم باشد.
مرشام
این پیپ ها از جنس سنگ مرشام میباشند که گونهای از سنگهای سیلیکاتی است. خاصیت این پیپ جذب رطوبت بوده و هنگام استفاده، رطوبت خود را به توتون میدهد. برای هر بار استفاده کردن از آن میبایستی حداقل ۲ ساعت از آخرین استفاده گذشته باشد.
ذرت یا (کورن کوب)
این پیپ از ذرت ساخته میشود و مورد علاقه مارک تواین، روزولت، ژنرال مک آرتور و بسیاری از اسموکرهای دیگر بوده است. در کارتون پاپای (ملوان زبل) شخصیت اصلی کارتون از کورن استفاده میکند. بزرگترین تولید کننده آن شرکت میسوری مرشام بوده ارزان قیمت ترین پیپ دنیاست. اسموک آن تقریباً نزدیک و شبیه به مرشام است و دلیل آن مقدار رطوبتی است که ذرت میتواند جذب کند.
برخلاف تصور، عمومی پایداری و قدرت آن بسیار خوب است و میتواند اسموک جالبی داشته باشد.
کالاباشی
این پیپ ترکیبی از چوب (معمولاً ماهاگونی) و مرشام است. بدنه چوب و آتشگاه مرشام. یک نوع بی نظیر از سلیقه انسانی!
سرامیکی
پیپهای سرامیکی بیشتر بدلیل اینکه قبه آن زیاد داغ میشود استفاده از آن برای پیپ کشهای ماهر سخت و دردسر ساز است ولی یک پیپ سرامیکی خوب یک دود خالص و بدون طعم اضافه را در زمان کشیدن پیپ ارائه میدهد.
مصنوعی
پیپهای متنوعی از جنسهای (گرافیت، رزین، باکلیت، و حتی ترکیب چوب و نایلون و دیگر مواد مصنوعی )در رنگ ها و شکلهای مختلف ساخته میشوند که رایجترین آنها از روکشی پلاستیکی و آتشگاهی فلزی ساخته میشوند که اغلب از کیفیت پایینی برخوردار هستند و مورد تایید پیپ کشهای ماهر نمیباشد.
تنباکوی پیپ
توتون پیپ در شکل ها و اندازه ها و عطرهای مختلف عرضه میشود. بیشتر توتونهای پیپ از توتونهای سیگار ملایمتر و درشتتر و مطلوبتر هستند چون تنباکوهای خیلی ریز در پیپ، مانع جریان هوا شده و به اصلاح موجب عدم کام گرفتن صحیح از پیپ میشوند و همچنین توتونهای خشک نیز به سرعت میسوزند.
توتون پیپ برای اینکه خشک نشود باید در یک محفظه بسته مثل قوطی فلزی یا شیشهای درب دار نگهداری شود.
برخی توتون ها به نوارهای باریک بلند بریده میشوند. بعضی توتون ها در یک قالب تخت پرس میشوند و سپس قطعه قطعه میشوند در روشهای حرفهایتر بستهبندی توتونهای پیپ به صورت نوارهای بلندی دورهم محکم پیچیده میشوند و سپس به صورت صفحه صفحه بریده میشوند در این روش عطر توتون ماندگاری بیشتر را دار میباشد.
توتون Flake را بین انگشتان و کف دست میمالند تا خردتر شود و به راحتی در پیپ جا بگیرد و بعضی ها هم آن را به قطعات کوچکتر میبرند.
روش پر کردن پیپ
پرکردن کاسه پیپ یکباره انجام نمیشود بلکه در چند مرحله انجام میشود:
پر کردن پیپ روشهای مختلفی دارد. یکی از این روش ها این است که کاسه پیپ را بسته به مقدار توتونی که میخواهند بکشند را از توتون پر میکنند. در هر مرحله مقداری توتون در کاسه پیپ ریخته و با انگشت شست توتون را به سمت کف کاسه فشرده میکنند و پیپ را به دهان گرفته و به آن پک میزنند و امتحان میکنند که پیپ خوب کام میدهد و هوا براحتی در آن جریان پیدا میکند.
حال اگر میزان فشردگی توتون زیاد بود میتوان از توتون درون کاسه مقداری برداشت و کم کرد و یا اینکه با ابزار سوزنی شکل پیپ در توتون فشرده شده کمی سوراخ باز کرده تا هوا برای پُک زدن بهتر جریان پیدا کند.
پس از روشن کردن توتون اگر نیاز به فشرده کردن توتون بود با ابزار کوبهای پیپ این کار را انجام میشود.
یکی دیگر از روشهای پر کردن پیپ و فشرده سازی توتون روش سه مرحلهای است که بدین صورت است:
مرحله نخست: مخزن کاسه پیپ را پر از توتون کرده و روی آن را با قدرت فشرده میکنیم تا در ۳/۱ از کاسه پیپ جا شود.
مرحله دوم: دوباره کاسه پیپ را پر از توتون کرده و به صورت ملایم فشرده میکنیم تا ۳/۲ پیپ پر شود.
مرحله سوم: دوباره کاسه پیپ را پر کرده و به آرامی و ملایمت فشار میدهند تا پیپ کاملاً پر شود. در این روش توتون موجود در کاسه پیپ سه لایه میشود که لایه پاین فشردگی زیاد و لایههای بالاتر فشردگی کمتری دارد و توتون به صورت مناسبی میسوزد. در این روش معمولاً توتون زیادی در پیپ جا میگیرد. در نتیجه زمان طولانی میتوان پیپ را کشید.
یک روش دیگر که به «روش فرانک» نامیده میشود به این صورت است که خورده توتون ها را به آرامی از بالای کاسه پیپ رها کرده و داخل کاسه پیپ ریخته تا کاملاً پر شود و سپس یکباره توتون را فشرده مینمایند و اگر نیاز به توتون بیشتر بود دوباره یک مرحله دیگر انجام میشود.
برای کشیدن دود توتون آن را در کاسه پیپ میریزند و آتش میزنند. با پک زدن به انتهای دسته پیپ دود به داخل دهان میرود و نباید آن را به داخل ریهها داد.
- توضیحات
- نوشته شده توسط مدیر سایت
- دسته: اعتیاد به دخانیات
سیگار چیست ؟
سیگار یک رول باریک از تنباکوی برش خورده است که در کاغذ محصور شده است و برای دود کردن استفاده میشود. سیگارها معمولاً از تنباکوی ریز بریده شده در کاغذ ساخته میشود. وقتی انتهای سیگار روشن میشود، دود از انتهای مخالف آن استنشاق میشود. همچنین سیگار معمولی حدود ۱۰۰ میلی گرم تنباکو دارد. تنباکو حاوی نیکوتین، یک ماده اعتیاد آور است.
هنگامی که یک سیگار کشیده میشود، نیکوتین از طریق ریهها وارد جریان خون میشود. نیکوتین باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون و سطح آدرنالین میشود. همچنین باعث ایجاد احساس آرامش و لذت میشود.سیگار کشیدن یک عادت مضر است که میتواند منجر به بیماریهای جدی از جمله سرطان، بیماری قلبی و بیماری ریوی شود. سیگار کشیدن همچنین خطر ابتلا به سکته مغزی، دیابت و برخی سرطانها را افزایش میدهد.
انواع سیگار :
تاریخچه سیگار
تنباکو برای اهداف مذهبی، در مراسمها توسط بومیان قاره آمریکا به روشهای مختلف و برای اهداف مختلف مورد استفاده قرار میگرفت. بومیها دریافتند که میتوانند برگهای این گیاه را بخورند. سرخپوستها آن را با لولهها دود کرده و حتی تنقیه میکردند. هنگامی که کریستف کلمب در قاره آمریکا پیاده شد، او و همراهانش شاهد سیگارکشیدن مردم سرخپوست تائینو و آراواک بودند. آنها برگهای تنباکو را به کلمب دادند. خدمتکاران کلمب این تجربه را امتحان کردند، برایشان خوشایند بود و در نهایت تنباکو را به خانه بردند.
اگرچه در ابتدا برخی افراد مشاهدهٔ بیرون رفتن دود از دهان و سوراخ بینی مردم برایشان غیرعادی بود اما سیگارکشیدن به سرعت محبوب شد و در طول سالهای ۱۵۰۰ تا ۱۶۰۰ آغاز به گسترش در اروپا کرد. اروپاییها در میانههای سدهٔ ۱۵ میلادی کاشت تنباکو را در آمریکای مرکزی آغاز کرده بودند. تا سال ۱۶۱۲، اولین فرآوردهٔ تجاری توتون در ویرجینیا به دست جان راولف رشد کرد. در سال ۱۹۰۲، جیمز بیوکنن دوک شرکت دخانیات «بریتانیا-آمریکا» را بنیاد نهاد که در آنسوی اقیانوس، رقیب سرشناسی به نام «دخانیات سلطنتی» داشت. در این زمان دوک برای نخستین بار ماشین سیگار را ساخت که فرآوردههای آن در سراسر دنیا پخش میشد و جهانیسازی سیگار به دست وی بنیانگذاری شد. به این ترتیب ماشین سیگار اختراع شد تا به تولید سیگار کمک کند و تولید را افزایش دهد. فرآوردههای تنباکو در آن زمان به مراتب موفق بودند، زیرا رشد اقتصادی به خود گرفتند. تا سال ۱۹۱۳، با وجود مبارزات ضد سیگار، سیگاری به همگان شناسانده شد. بِرند این سیگار محبوب کمل (Camel) بود و به دست آر.جِی رینالدز توزیع شد.
در اواخر دههٔ ۱۹۳۰ همبستگی میان سرطان و سیگار بررسی شد و گزارشهای بسیاری در مورد این موضوع منتشر شد. با این نگرانیها، پویشهای تندرو بازاریابی موجب افزایش شمار افراد سیگاری شد، به ویژه زنانی که به سیگارکشیدن همراه با آرایش کردن علاقه پیدا کردند. این افزایش در میان اوایل دهه ۱۹۳۰ و اواخر دهه ۱۹۷۰ صورت گرفت. در هنگام جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم حتی سربازان جیرههای سیگار میگرفتند. با این حال در سال ۱۹۶۴، جراحی عمومی در ایالات متحده با گزارشی اعلام کرد که سیگار کشیدن موجب شده تا سرطان ریه در مردان گسترش یابد و در نتیجه به پیامدهای منفی سیگار توجه بیشتری شد. در سالیان اخیر شرکتهای ساخت دخانیات و سیگار تلاش کردهاند تا در شیوههای تبلیغاتی خود مسئولیتپذیری بیشتری داشته باشند. همچنین قوانینی ایجاد شدهاند تا اطمینان کسب شود که افراد زیر سن معینی به سیگار دسترسی نداشته باشند و کوششهایی برای ایجاد سیگارهایی با نیکوتین کمتر و ساخت سیگارهای الکترونیکی انجام گرفتهاست. امروزه با وجود آگاهیهای گسترده دربارهٔ آسیبهای مرتبط با سیگارکشیدن، هنوز در جهان افراد بسیاری روزانه از سیگار استفاده میکنند.
اثرات سیگار بر سلامت انسان
قرار گرفتن در معرض دود سیگار باعث افزایش گیرنده ACE2 در دستگاه تنفسی میشود. ACE2 نقطه ورود برخی از انواع کروناویروسها به سلول بدن است. نوع انسانی این آنزیم را به اختصار hACE2 مینامند.
نیکوتین ماده شیمیایی روانگردان (psychoactive) اصلی و اعتیادآور موجود در سیگار است.نیکوتین به دلیل شباهتش به استیل کولین، جایگزین این ناقل در فضای سیناپسی میشود و سبب میشود تا پس از مدتی، گیرندههای شیمیایی به استیل کولین پاسخ ندهند و در واقع فرد برای انتقال پیامهای عصبیاش به نیکوتین وابسته میشود که با افزایش مصرف، این وابستگی افزایش مییابد. مصرف نیکوتین بزرگترین عامل منفرد قابل پیشگیری مرگ و میر در سطح جهان است.[۱۰] نیکوتین به وسیله سیگار کشیدن به درون ریهها وارد میشود و در عرض مدت ۷ ثانیه به مغز میرسد. سیگار کشیدن بیشتر از همه منجر به بیماریهای قلبی، کبدی و ریوی است. مصرف سیگار ریسک فاکتور اصلی برای بیماریهایی همچون سکته قلبی، سکته مغزی، بیماریهای مزمن انسدادی ریه، شامل آمفیزم و برونشیت مزمن و سرطان (به خصوص سرطان ریه، سرطان حنجره و سرطان پانکراس) است، همچنین سیگارکشیدن میتواند منجر به بیماریهای عروق محیطی و پرفشاری خون شود. شروع زود هنگام سیگار کشیدن در طول زندگی و کشیدن سیگار با درجه قطران بالاتر ریسک بروز این بیماریها را افزایش میدهد. سازمان بهداشت جهانی تخمین زده که مصرف سیگار منجر به ۵٫۴ میلیون مرگ در سال ۲۰۰۴ شدهاست.[۱۲] و ۱۰۰ میلیون مرگ در طی دوران مصرفش در سده بیستم.[۱۳] که این میزان خیلی بیشتر از مجموع تلفات ایدز، سل، تصادفات رانندگی و خودکشیها است.[۱۴]
سالانه ۱۵ هزار سیگاری در استرالیا جان خود را از دست میدهند و این مسئله مبلغی بالغ بر ۳۰ میلیارد دلار استرالیا (معادل ۱۹ میلیارد پوند) برای دولت هزینه دربردارد.[۱۵] پژوهشهای بسیاری در دنیا انجام شده که بر مضر بودن مصرف سیگار دلالت میکنند. با این وجود، شرکتهای تولید سیگار این پژوهشها را بیاساس، اثبات نشده و کماهمیت میخوانند و به تبلیغ گسترده سیگار در کشورهای مختلف جهان ادامه میدهند. در بیشتر کشورهای جهان، به جز مناطق آزاد، از سیگار مالیات سنگینی دریافت میشود (تا چند برابر قیمت اولیه) و سعی میشود این پول خرج بهبود سلامت مردم آن کشور شود. پژوهشهای زیادی نیز سیگار را از عوامل اصلی سرطان میدانند؛ به عنوان مثال در مطالعات گسترده مشخص شده که علت اصلی و عمده سرطان ریه سیگار است.
- سیگار کشیدن موجب فرسایش مغز میشود و به عبارت دیگر بر حافظه، یادگیری و منطق افراد تأثیر منفی میگذارد و سبب کاهش قابلیتهای شناختی میشود.
از سوی دیگر پژوهشها نشان میدهند که احتمال سیگار کشیدن در افرادی که در حال تجربه اولین دوره بیماریهای روانی هستند سه برابر بیشتر از افراد سالم است؛ این موضوع نشان میدهد که سیگار احتمالاً در ابتلا به اختلالات روانی نیز نقش دارد.
رابطه سیگار و سرطان
استعمال دخانیات سالانه عامل ۲۲ درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از سرطان (حدود ۱٫۷ میلیون نفر) در جهان است که تقریباً یک میلیون نفر از این قربانیان بر اثر ابتلا به سرطان ریه ناشی از مصرف سیگار میمیرند. تنباکو حاوی حدود ۶۰۰ ماده است که بسیاری از آنها نیز در سیگار و قلیان یافت میشود. به گفته انجمن ریه آمریکا، هنگامی که این مواد شروع به سوختن میکند، بیش از ۷۰۰۰ مواد شیمیایی تولید میشود. بسیاری از این مواد شیمیایی سمّی هستند و دستکم ۶۹ مورد از آنها با سرطان ارتباط دارند.
مدتها تصور میشد که وجود قیر و دیگر مواد شیمیایی در تنباکو، دلیل اصلی بروز سرطان در افراد سیگاری میباشد اما امروزه ثابت شدهاست که نیکوتین نیز خاصیت سرطانزایی دارد. به این دلیل که این ماده جلوی عملکرد طبیعی بدن به منظور دفع کردن سلولهای آسیب دیده را که ممکن است در آینده سرطانی شوند میگیرد، مصرف نیکوتین سرطانزا است. با این حال، دانشمندان در تحقیقات خود کشف کردهاند که مکانیسم سرطان زایی در نیکوتین پیچیدهتر از این است. اما نکته جالبی وجود دارد، پیرترین فرد گینس یعنی ژان کالمان تا ۱۱۷ سالگی روزی دو نخ سیگار میکشیده. و به گفته خودش کمتر روزی بوده که بیش از دونخ سیگار کشیده باشد.
ترک سیگار
پس از چند ساعت از شروع ترک سیگار بدن شما شروع به بهبود از تأثیرات نیکوتین میکند، فشارخون، ضربان قلب و دمای بدن شما شروع به کاهش کرده و به سطح سالمتری برمیگردند، ظرفیت ریه شما افزایش یافته، نای شما آرام میشود و با این تغییرات به خون اجازه دریافت میزان بیشتری اکسیژن از ریه داده میشود.ترک سیگار اقدامی مبارزه طلبانه است، میزان سختی ترک سیگار به عواملی که در زیر بیان میشود بستگی دارد:
- تعداد سیگاری که شما روزانه مصرف میکنید.
- تعداد افراد سیگاری در ارتباط با شما
- دلیل سیگار کشیدن شما
برای ترک کردن سیگار و شروع زندگی سالم راههای گوناگونی وجود دارد که از میان آن میتوان به رفتار درمانی، درمان با جایگزینهای نیکوتینی و درمان دارویی اشاره کرد که ترکیب روش رفتار درمانی به همراه مصرف دارو بهترین و مؤثرترین روش برای ترک سیگار است. بعضی از انواع داروها همچون بوپروپیون و چمپیکس برای ترک سیگار استفاده میشوند که در میان تمامی داروها، چمپیکس (وارنیکلین) جز دسته داروهایی است که منحصراً برای ترک سیگار استفاده میشود. این دارو دریافتکنندههای نیکوتینی را مسدود میکند و مانع چسبیدن نیکوتین به آنها میشود و این باعث میشود که میل به سیگار کم شود. اتصال این دارو به عنوان یک آگونیست نسبی غیر نیکوتینی به گیرندههای استیل کولین منجر به تحریک نسبی و آزاد شدن دوپامین در بخش پاداش دهنده دستگاه عصبی مرکزی میشود و اتصال نیکوتین ناشی از سیگار را به صورت رقابتی مهار میکند. در نتیجه وارنیکلین باعث سرکوب علایم قطع نیکوتین و کاهش میل به سیگار کشیدن میشود. مطالعات انجام شده بر روی وارنیکلین نشان میدهد که حدود ۴۴ درصد سیگاریها پس از مصرف روزانه دو قرص وارنیکلین برای ۱۲ هفته، سیگار را ترک میکنند. این رقم برای کسانی که دارو نما و بوپروپیون استفاده کردهاند به ترتیب ۱۸ و ۳۰ درصد بودهاست.
تغییرات بدن انسان پس از ترک سیگار
۲۰ دقیقه پس از آخرین مصرف سیگار، تعداد ضربان قلب و فشار خون کاهش پیدا میکند. ۱۲ ساعت پس از آخرین مصرف سیگار، سطح مونوکسید کربن خون به حد طبیعی بازمیگردد و اکسیژن موجود در خون تا سطح نرمال بالا میرود. ۴۸ ساعت بعد از آخرین مصرف سیگار، حس چشایی و بویایی به سطح معمول بازمیگردد. ۲ هفته تا ۳ ماه بعد از قطع مصرف سیگار، جریان خون بهتر میشود و فعالیت ریوی بهبود مییابد. ۱ تا ۹ ماه بعد از قطع مصرف سیگار، ریهها شروع به بازسازی خود میکنند. مژکها نیز خودشان را احیا میکنند و سرفه و تنگی نفس کاهش مییابد. مژکها (ساختارهای مو مانند که خلط و ترشحات را از ریه خارج میکنند) فعالیت طبیعی پیدا میکنند و خروج خلط و پاکسازی ریه بهتر و در نتیجه احتمال عفونت کمتر میشود. ۱ سال پس از قطع مصرف سیگار، خطر بیماریهای کرونری قلبی به نصف کاهش مییابد. از ۵ تا ۱۵ سال پس از قطع مصرف، احتمال بروز سکته مغزی یک فرد سابقاً سیگاری برابر با افراد غیر سیگاری میشود. ۱۰ سال پس از قطع مصرف سیگار، امکان مرگ ناشی از سرطان ریه در یک فرد ترک کرده، برابر با
نصف یک فرد سیگاری است. ۱۵ سال پس از قطع مصرف سیگار توسط یک فرد سیگاری سابق، خطر بیماریهای کرونری قلبی مشابه غیر سیگاریها است.
- توضیحات
- نوشته شده توسط مدیر سایت
- دسته: اعتیاد به دخانیات
قَلیان، نام یک ابزار تدخین تنباکو است که با عبور دود از آب برای خنک کردن و تصفیه دود تنباکو، آن را به ریه فرو میبرند.این ابزار در خاورمیانه، آسیای مرکزی و شمال آفریقا متداول است. بنابر شواهد موجود، قلیان از ایران به سایر نقاط جهان ازجمله هند و مصر راه یافت.در کشورهای عربی، به نام «شیشه و نارجیلة» و در کشورهای انگلیسی زبان به نام Hubble bubble و یا Hookah معروف است و در شبه قاره به «حقّه» معروف است. بررسی ۵۴۲ مطالعهٔ علمی در زمینهٔ قلیان نشان میدهد که کشیدن یک سر قلیان در مقایسه با یک عدد سیگار، حدوداً ۱۲ برابر بیشتر دود، ۵ برابر بیشتر قیر، ۲ برابر بیشتر نیکوتین و ۲ برابر بیشتر منواکسید کربن وارد بدن میکند و به ازای هر ۴۵ دقیقه تا یک ساعت کشیدن قلیان، به اندازه ۵ بسته سیگار، دود وارد بدن انسان میکند.
قلیان وسیله ای برای دود کردن تنباکوی گرم شده و مخصوص است. دود قلیان می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی و گردش خون و ریوی را افزایش دهد. قلیان را نرگیل، لوله آب یا حباب هابل نیز می نامند.
قلیان و افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و گردش خون
قلیان می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی و گردش خون را افزایش دهد زیرا معمولاً حاوی مواد شیمیایی مضر است. گاهی اوقات، آن ها همان مواد شیمیایی مورد استفاده در تنباکوی سیگار هستند که بسیار مضر هستند.
قلیان حاوی مواد زیر است
- نیکوتین
- قیر
- مونوکسید کربن
- فلزات سنگین مانند آرسنیک و سرب
این مواد شیمیایی می توانند دیواره رگ های شما را چسبناک کنند، بنابراین مواد چرب می توانند به آن ها بچسبند. اگر شریان هایی که خون را به قلب شما حمل می کنند آسیب ببینند و مسدود شوند، می تواند منجر به حمله قلبی شود. اگر این اتفاق در شریانهایی که خون را به مغز شما میرسانند رخ دهد، میتواند منجر به سکته شود. در نتیجه، افرادی که قلیان میکشند، میتوانند در خطر ابتلا به همان بیماریهای کشیدن سیگار باشند. حتی اگر از قلیان بدون تنباکو استفاده میکنید، دود آن همچنان سطوح مضری از سموم تولید میکند که میتواند به همان اندازه برای شما مضر باشد یا حتی مضرتر از دود قلیان مبتنی بر تنباکو باشد.
آیا قلیان از سیگار بی خطرتر است؟
خیر، کشیدن قلیان بی خطرتر از کشیدن سیگار نیست. بسیاری از مردم فکر می کنند که کشیدن دود تنباکو از طریق آب باعث می شود قلیان کمتر از سیگار مضر باشد، اما این درست نیست. در یک جلسه قلیان (که معمولاً بیست تا هشتاد دقیقه طول میکشد)، یک قلیانکش میتواند به اندازه یک سیگاری که بیش از صد نخ سیگار مصرف میکند، دود را استنشاق کند. مانند سیگار کشیدن، سموم ناشی از قلیان بر پایه تنباکو، افراد سیگاری را در معرض خطر ابتلا به انواع بیماری قرار می دهد.
بیماری های ناشی از مصرف قلیان
- بیماری های قلبی و گردش خون
- سرطان ها
- اعتیاد به نیکوتین
- عفونت ها و شرایط تنفسی
آیا قلیان اعتیاد آور است
بله، قلیان اعتیاد آور است. قلیان معمولاً حاوی نیکوتین است. نیکوتین ماده ای اعتیادآور است. نیکوتین همان ماده شیمیایی مورد استفاده در سیگار است که سیگار را نیز اعتیاد آور می کند. نیکوتین یک ماده شیمیایی است که باعث می شود مغز شما احساس لذت را ایجاد کند، اما اثرات آن خیلی دوام نمی آورد. هنگامی که اثرات خوشایند از بین می رود، احساس می کنید که باید دوباره سیگار بکشید تا دوباره احساس لذت را تحریک کنید. هر چه بیشتر سیگار بکشید، به نیکوتین بیشتری نیاز دارید تا احساس خوبی داشته باشید، که به این ترتیب اعتیاد به نیکوتین می تواند اتفاق بیفتد.
اجزاء قلیان
قلیان به صورت سنّتی از چندین جز تشکیل شده که در دانشنامه ایرانیها چنین ذکر شدهاست:
- بادگیر
- سرقلیان: محل قرارگیری تنباکو و زغال از جنس سفال
- میانه: از جنس چوب یا فلز
- میلاب یا شکاری
- نی پیچ یا شلنگ
- کوزه: از جنس فلز، سفال یا شیشه
- تنباکو
هنگام مکش مصرفکننده از شیلنگ قلیان، با کم شدن فشار هوای بالای ظرف آب، دود حاصل از سوختن تنباکو به داخل آب کشیده میشود و به سمت شلنگ قلیان میرود. این مکانیزم به نوعی مکانیک سیالات است.
تاریخچه
بنا به نوشتهٔ سیریل الگود، «اولین بار ابوالفتح گیلانی (متوفی ۱۵۸۸) پزشک ایرانیِ دربار اکبر اول، سلطان مراغه بود که دودِ تنباکو را از یک ظرف آب عبور داد تا آن را خالصتر و سرد نماید و از این طریق قلیان که در شبه قاره به حقّه معروف است را ابداع نمود»، اما از سوی دیگر، یک رباعی از اهلی شیرازی (درگذشته در ۱۵۳۵) به استفاده از قلیان اشاره میکند. از این رو، پیشینهٔ استفاده از قلیان را میتوان حدّاقل به دوران شاه طهماسب یکم صفوی بازگرداند و روایت ابوالفتح گیلانی را میتوان شاهدی بر معرفی قلیان در شبه قاره هند دانست که در ایران استفاده میشدهاست. در سفرنامه تاورنیه که در زمان سلطنت شاه صفی، شاه عباس دوم و شاه سلیمان مجموعاً ۹ بار به ایران سفر کرد، چنین آمدهاست: «ایرانیان چنان به تنباکو معتادند که ممکن نیست از آن چشم بپوشند. معمولاً نخستین وسیله پذیرایی در هر خانهای قلیان و چای است.»
پیشینه
بنا بر دانشنامه ایرانیکا، تاریخ دقیق اولین استفاده از قلیان مشخص نیست. اولین تصویر از قلیانی را که هنرمندان ایرانی کشیدهاند، احتمالاً تصویر نشمی کماندار کار رضا عباسی، نقاش مشهور دربار شاه عباس بزرگ است که تا اواخر نیمه اول قرن یازدهم هجری میزیستهاست.
سیاحان اروپایی که به ایران سفر کردهاند از جمله تاورنیه که در دوران صفویه به ایران آمد به قلیان و کشیدن تنباکو در ایران اشاره کردهاند. از جمله وی نوشتهاست که «ایرانیان تنباکو را با دستگاهی کاملاً اختصاصی میکشند. در کوزه گلی دهان گشادی به قطر سه انگشت، تنه قلیانی از چوب یا نقره که سوراخی در وسط دارد قرار میدهند، و بر سر آن مقدار تنباکوی نمدار با کمی آتش میگذارند، و در زیر قلیان سوراخ ممتدی است که، در حالی که نفس را بالا میکشند، دود تنباکو با شدت از امتداد سوراخ پایین آمده و داخل آب که به رنگهای مختلف می آمیزد داخل میشود. این کوزه مرتباً تا نصفه آب دارد. دود که در آب است به سطح میآید و هنگامیکه نفس را بالا میکشند، از نی قلیان دود به دهان وارد میشود. به واسطه آبی که به قلیان میریزند دود تنباکو تصفیه میشود و کمتر ضرر میرساند. والا با این همه قلیان که میکشند، مقاومت برای آنها غیرممکن است. ایرانیان زن و مرد، به طوری از جوانی عادت به کشیدن تنباکو کردهاند، که کاسبی که باید روزی پنج شاهی خرج کند، سه شاهی آن را به مصرف تنباکو میرسانند. میگویند اگر تنباکو نمیداشتیم چطور ممکن بود کیف و دماغ داشته باشیم.»
اولئاریوس نیز که در سال ۱۰۴۶ در ایران بوده مینویسد «چندین گونه ظرف قلیان در ایران ساخته میشد: شیشهای، کوزهای، از جوز هندی (نارگیله) و کدوئی که تا نیمه آب میشد و گاهی در آن عطر میریختند».
شاردن، دیگر سیاح دوران صفوی، در سفرنامه خود مینویسد که شاه عباس بسیار کوشید تا از استعمال قلیان در بین مردم جلوگیری کند. برای این کار، روزی، در مجلس رسمی دستور داد که به جای تنباکو قلیان مهمانان را با پهن چاق کنند، و سپس در حالی که آنان مشغول کشیدن قلیان خود بودند گفت که، این تنباکو را که وزیر همدان برای من فرستادهاست و ادعا میکند که بهترین تنباکوی دنیاست، چگونه است؟ آنان همگی از این تنباکو تعریف کردند. آنگاه شاه خطاب به آنان گفت «مرده شوی چیزی را ببرد که نمیتوان آن را از پهن تشخیص داد». سرانجام کار، مخالفت شاه عباس بزرگ با تنباکو به تحریم آن منجر شد، و هنگامی که در گرجستان متوجه این موضوع شد که سربازانِ او پول خود را صرف کشیدن تنباکو و توتون میکنند آن را غدقن کرد، و تجّاری را که توتون و تنباکو به اردوگاه آورده بودند با تنباکوی خود یک جا سوختند، و سربازانی نیز که مرتکب کشیدن توتون و تنباکو میشدند، بینی و لبانشان را میبریدند.
قلیان در دوران قاجار بخشی از ضرورتهای زندگی بود. اشراف و بزرگان در خانههای خود انواع قلیان نگه داری میکردند که بعضیهایشان جواهرکاری شده بودند. واقعهٔ قیام تنباکو در دوران قاجار در نتیجهٔ فتوایی بود که میرزا حسن شیرازی مبنی بر تحریم مصرف و فروش تنباکو اعلام کرد.
انواع تنباکو
در ایران، انواع تنباکو مانند تنباکوی بنیاد، لنگه ای،گزیری،جاسکی،خوانسار، برازجان، کاشان، بوشهر و غیره دیده میشود که بیشتر آنها به نام شهرهایی است که تنباکو در آنجا کشت میشود. همچنین در دهههای اخیر تنباکو با طعمهای میوهای نیز به بازار عرضه میشود که به صورت صنعتی تولید میشوند. طبق بررسیهای به عمل آمده قلیان اگر با تنباکوهای میوهای (توتونهایی که به روش شیمیایی به عمل آمده و دود آن بوی میوه میدهد) به عمل آمده باشد خطرناک و ضرر آن از ضرر سیگار بیشتر است. چون دودی که وارد ریه میشود دودی است که محصول مواد شیمیایی میباشد.
تنباکوی میوهای
تنباکوی میوهای نیز چند سالی است که به دست اعراب تولید شدهاند و با انواع اسانس و طعمهای گونا گون در دسترس همگان است؛ حتی در کشورهای دیگر. البته، به گفته پزشکان این نوع تنباکو از بدترین نوع برگ توتون تهیه شده که در کارخانهها معمولاً دور ریز تولیدات آنها است، ولی به واسطه مواد شیمیایی معطر و بستهبندیهای پُر زرق و برق آنها را با نام تنباکوی میوهای در ایران و نام عربی معسل در کشورهای عربی به فروش میرسانند. استعمال قلیان میوهای در برخی شهرها و کشورهای اروپایی و آمریکایی همه گیر شده و خیلی از جوانان قلیان میوهای را به عنوان تفریح انتخاب کرده و ساعتی را در کافی شاپ یا (Hookah Lounge) برای سرو قلیان اختصاص میدهند.
کاربرد قلیان در طب سنتی
یکی از روشهای درمانی که کاربرد زیادی در طبّ جامع ایران داشتهاست، هدایت دارو به موضعی است که درد و بیماری در آن جا ریشه دواندهاست. از جمله وسایلی که میتوان از طریق آن چنین شیوه درمانی را پیادهسازی کرد، قلیان و چُپُق بودهاست؛ مثلاً، برای از بین بردن عفونت که باید مرزنگوش به آن ناحیه برسد، آن را به شکل تنباکو خیس میکنند. فردی که طبیعت ریه اش به گرمی و خشکی میخورد، مرزنگوش را با قلیان میکشید. هم چنین، عرقیات گیاهان دارویی مانند نعنا، اکالیپتوس یا بادرنجبویه را میتوان گرم کرد و در جام ریخت. از قطعات شنگرف در حقه برای درمان عفونت ریوی و عفونت سینوزیت میتوان بهره برد. بهترین گیاه برای این زنیان رومی هست
اثرات قلیان بر بدن
مصرف قلیان با تنباکوی میوه ای بر خلاف قلیان با تنباکوی طبیعی و سنتی، برای سلامتی انسان بسیار مضر است به طوریکه عوارض یک کام قلیان با مصرف چندین نخ سیگار برابری میکند. قلیان با تنباکوی میوه ای دارای ماده ای به نام گلیسیرین است و دود حاصل از سوختن تنباکو و گلیسیرین، آسیبهای فراوانی را به ریه افراد وارد میکند. تنباکوی میوه ای دارای هزاران ماده شیمیایی خطرناک و سرطان زا است.
ترک قلیان