کاربردهای درمانی تریاک

زشکان و دندانپزشکان شبه‌افیونی‌ها را برای تسکین دادن دردهای حاد یا مزمن ناشی از بیماری، جراحی یا جراحت‌ها تجویز می‌کنند. در پزشکی ایرانی از زمان‌های قدیم تریاک به عنوان دارو حضور داشته رازی و ابن سینا و دیگران آن را برای درمان توصیه کرده‌اند.

امروزه بسیاری داروهای شبه‌افیونی به‌طور مصنوعی ساخته می‌شوند از جمله اکسی‌کدون، مپریدین، هیدروکدون و هیدرومورفین. داروهای شبه‌افیونی همچنین برای تخفیف سرفه متوسط تا شدید و اسهال نیز به کار می‌روند. شبه‌افیونی‌هایی مانند متادون و بوپرونورفین برای معالجه اعتیاد به شبه‌افیونی‌های دیگر مانند هروئین کاربرد دارند.

 

 

سوءمصرف تریاک و اعتیاد به آن

مصرف طولانی‌مدت و مداوم تریاک باعث افزایش نیاز بدن و وابستگی فیزیکی به این ماده و به‌وجود آمدن تحمل دارویی و اعتیاد می‌شود. معتادان به تریاک در ایران، روزانه به‌طور میانگین ۸ گرم تریاک مصرف می‌کنند. برخی از داروهای شبه‌افیونی قانونی تجویز شده مانند کدئین، هیدرومورفون، اکسی‌کدون نیز مورد سوءمصرف قرار می‌گیرند. بر اساس یک تحقیق که در سال ۱۹۹۹ انجام شده ایران بیش از هر کشور دیگری با گرفتاری‌های ناشی از مصرف تریاک غیرقانونی روبروست. بر اساس این تحقیق ۲٫۸ درصد از جمعیت ۱۵ تا ۶۴ سال ایران دچار این مشکل هستند.

 

قانون تریاک و  جرم شناسی آن

پیش از سال ۱۲۸۹خورشیدی  قانونی برای تریاک وجود نداشت و این ماده مخدر یکی از کالاهای صادراتی رسمی کشور بود . وزیر مالیه مرتضی‌قلی خان صنیع‌الدوله لایحه ای با عنوان «تحدید تریاک» به مجلس فرستاد که در ۲۱ اسفند ۱۲۸۹ به تصویب مجلس شورای ملی رسید که برای تریاک مالیات تعیین (مثقالی سیصد دینار) و مصرف شیره تریاک را ممنوع و مصرف‌کنندگان تریاک را ملزم می‌کرد پس از مصرف، سوخته تریاک را به وزارت مالیه تحویل دهند و برای هر مثقال سه شاهی حق‌الزحمه دریافت کنند. دولت از این سوخته برای کسانی که قادر به ترک شیره نبودند، استفاده می‌کرد.

قانون تحدید تریاک در جهت از میان بردن کامل و تدریجی مصرف تریاک در ایران مقرر کرد که از دو سال بعد، مالیات تریاک هرساله یکصد و پنجاه دینار افزایش یابد و پس از هفت سال، مصرف شیره به صورت کامل ممنوع و مصرف تریاک تنها به عنوان دارو مجاز شود. با این حال، تولید تریاک در ایران به منظور صادرات ادامه می‌یافت و حتی تشویق می‌شد چون این قانون، تریاک صادراتی را از مالیات معاف کرد. با وجود این تولید و مصرف تریاک در داخل ایران افزایش یافت.

به گفته عبدالله یاسایی نماینده سمنان و دامغان، در سیستان و خراسان «اغلب عائله‌ها از زن و مرد و اطفال مبتلا هستند به استعمال افیون. ای بسا عائله‌ها که در نتیجه استعمال افیون از هستی ساقط شده‌اند و در تنگنای فقر و وفاقه افتاده، بی‌چاره و پریشان شده، به حدی که مشغول تکدی شده‌اند». رواج شیره‌خانه‌ها در ایران نیز در سالهای پایانی دوره قاجار از خراسان و سیستان آغاز شد و به تهران رسید. در سالهای پایانی دوره قاجار، ایران از تأمین کننده‌های عمده تریاک جهان بود و سالیانه هفت و نیم میلیون تومان از این راه درآمد داشت.

 

روش‌های مصرف تریاک

خوردن و تدخین (دود کردن) دو روش مصرف معمول تریاک هستند. تزریق تریاک بسیار خطرناک است چون بخش‌های نامحلول در آب زیادی دارد و می‌تواند باعث ایست قلبی شود. پیش از خوردن تریاک معمولاً آن را حرارت داده و می‌پزند یا در آب حل کرده و فقط بخش محلول در آب را می‌خورند. چون مرفین و بیشتر آلکالوئیدهای مؤثر تریاک محلول در آب هستند. در قرن نوزدهم، چای خشخاش یک نوشیدنی معمول دارویی بود، اما در قرن بیست و یکم این عادت معمولاً به معتادان تریاک محدود می‌شود.

حرارت دادن به تریاک به منظور ایجاد دود می‌تواند محتویات این دارو را کاهش دهد. تریاک به مراتب ضعیف‌تر از برخی مواد تولید شده حاصل از آن مانند مرفین و هروئین است. این میزان بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ برابر تخمین زده می‌شود. علاوه بر این، در حالی‌که کل دُز هروئین مصرفی ممکن است ظرف چند ثانیه جذب شود، مقداری تریاک به اندازه یک پیپِ پُر، در مدت زمانی بسیار طولانی‌تر کشیده می‌شود و به آهستگی تأثیرات خوش خود را به مصرف‌کننده می‌چشاند. تدخین تریاک، روش‌های مختلفی دارد که استفاده از وافور و ابزارهای چپق‌مانند دیگر و همچنین استفاده از سیخ و سنجاق روش‌های رایج هستند. شاعر انگلیسی، سمیوئل تیلور کولریج و همچنین تامس د کوئینسی، به دلایل پزشکی مصرف تریاک را آغاز کردند. این دو نفر گزارش‌هایی کلاسیک از ایجاد توهم و الهام خلاق تحت تأثیر تریاک ارائه کردند.

گاهی برای افزایش علاقه مصرف‌کنندگان دود تریاک به فعالیت‌های جنسی، به تریاک، آرسنیک اضافه می‌کنند. گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد این عمل در میان مصرف‌کنندگان این ترکیب مسمومیت ناشی آرسنیک ایجاد کرده‌است.

 

 

 

 

 

متادون :

متادون (Methadone) همانند تریاک، شیره و سوخته یک آگونیست خالص اپیوئید است. تفاوت اصلی متادون با آن‌ها، اثر طولانی مدتش است. به خاطر این اثر طولانی، بیمارانی که دچار مسمومیت با متادون شده‌اند ممکن است تا ۷۲ ساعت نیاز به درمان داشته باشند.از متادون به عنوان درمان جایگزین در افراد معتاد به اپیوئید و نیز به عنوان ضد درد برای دردهای مزمن استفاده می‌شود.علاوه بر این مسمومیت با متادون باعث طولانی شدن QT (با اثر مهاری بر کانال پتاسیم) می‌شود.

 

 تریاک خام (Raw or Crude opium):شیره طبیعی و غلیظ‌‌ شده تریاک

تریاک خام به تریاکی می‌گویند که از شیره خود به خود غلیظ شده گرزهای خشخاش و بدون توجه به میزان آن، جز برای بسته بندی و ارسال دست‌کاری دیگری نشده باشد. تریاک پرورده محصولی است که از تریاک خام با یک رشته عملیات مخصوص حل کردن، جوشاندن، بو دادن و تخمیر به منظور تبدیل آن به عصاره برای مصرف غیر طبی تهیه می‌شود.

خوردن تریاک خام و عوارض مصرف آن

مصرف تریاک خام  معمولا بین کسانی رایج است که از یک درد جسمی رنج می برند که امانشان را بریده و می خواهند هرچه سریع تر برای مدت کوتاهی از درد رها شوند و یا افرادی که برای دراز مدت از روش تدخین استفاده کرده اند و دیگر استفاده از تریاک به این روش ( دود کردن) اثر سابق را روی آن ها نمی گذارد.

در حالی که سمی بودن داروهایی با مواد افیونی و عوارض جانبی مصرف طولانی مدت مواد مخدر در طی مراقبت های پزشکی به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته است، اطلاعات کمی در مورد اثرات مصرف تریاک خام در دست است. خصوصیات اثرات آلکالوئید دشوار است و تریاک خام حاوی تعداد زیادی آلکالوئید است. در خوردن بیش از حد تریاک خام، آلکالوئیدها و مشتقات آن به نام مواد افیونی باعث گرفتگی دستگاه تنفسی و سیستم عصبی مرکزی می شوند و ممکن است منجر به مرگ شود. مسمومیت با تریاک خام منجر به آسیب به ماهیچه ی قلب یا همان میوکارد می شود و باعث رنج بیمار برای مدت مدیدی می گردد.

استفاده از تریاک خام ممکن است عوارض ناخواسته ای ایجاد کند. اگرچه همه این عوارض جانبی ممکن است رخ ندهند، در صورت بروز آن ها ممکن است به مراقبت پزشکی احتیاج داشته باشید. در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی زیر، فوراً با پزشک خود مشورت کنید:

• عوارضی که زمان وقوع آن ها مشخص نیست: مشکل در روده برای دفع، کهیر یا جوش، حالت تهوع.
• نشانه های بحرانی و خطرناک: اضطراب شدید، تاری دید، آبی شدن لب و ناخن ها، درد قفسه سینه، لرز، عرق سرد، گیجی، سرفه ی خلط دار، انزوای شدید، تنفس دشوار و یا با صدای بلند، غش کردن و در نهایت به کما رفتن.
• برخی از عوارض جانبی که معمولاً نیازی به مراقبت پزشکی ندارند مانند: خارش پوست، قرمزی پوست و بثورات پوستی.

 

۲- سوخته تریاک (Opium dross): ماده قیری (قطران) است که پس از تدخین تریاک خام باقی می‌ماند.

 پس از دود کردن (تدخین) تریاک با بافور، ماده قهوه‌ای رنگ به‌جا می‌ماند که به آن تریاک سوخته می‌گویند. این ماده را در آب حل کرده و شربت بنفش آن را برای مواردی مانند تریاک برای درد سیاتیک استفاده می‌کنند که البته این شربت هم مخدر است.

سوخته تریاک در واقع بقایای چسبیده به وافور و یا مصرف تریاک به صورت سیخ و سنگ است. رنگ آن قهوه‌ای مایل به سیاه و شبیه قیری است که با شن مخلوط شده است.

این یک روش مصرف تریاک است و مصرف آن بیشتر خوراکی بوده و معمولاً آن را در آب حل می‌کنند و شربت آن را می‌خورند. به ندرت افرادی پیدا می‌شود که سوخته را بدون حل کردن در آب بخورند.

 

سوخته تریاک بخشی از تریاک است که زمان به‌ کار گیری وافور به صورت نیمه مذاب داخل حلقه وافور جمع‌ آوری می‌شود. ماده‌ای است به رنگ قهوه‌ای تیره و دارای ذرات براق مانند قیر.

از ترکیب آن با تریاک در نسبت مشخص شیره تریاک می‌سازند.

نحوه مصرف سوخته تریاک :

سوخته را معمولاً به صورت محلول در مایعات (مانند چای) می‌نوشند و یا به تنهایی می‌بلعند.

 

 

۳- شیره تریاک (Opium sap): جوشانده تریاک سوخته (با یا بدون تریاک خام) است.

 

شیره بسیار شبیه تریاک بوده و از صاف کرده جوشانده سوخته تریاک و یا به ندرت از جوشانده تریاک به دست می‌آید. میزان مرفین موجود در شیره بیشتر از تریاک است.

رنگ شیره قهوه‌ای مایل به سیاه و کمی نرم‌تر از تریاک است. معمولاً آن را به صورت خوراکی مصرف کرده و یا با تریاک مخلوط و دود می‌کنند. البته به ندرت آن را به صورت دود کردن استفاده می‌کنند.

 

 

شیره تریاک در واقع یک نوع فرم قوی‌تر از تریاک است که از تجزیه و تحلیل سوخته تریاک به دست می‌آید. این ماده به عنوان نسخه تقویت‌شده‌تری از تریاک شناخته می‌شود. استفاده از شیره تریاک می‌تواند به افراد به سرعت اعتیادآور شود و به علت ترکیبات مخدر فراوان در آن، آثار مخرب بیشتری نسبت به تریاک داشته باشد.

شیره تریاک که از جوشاندن سوخته تریاک و تریاک به نسبت 3 به 1 تهیه می شود تاثیر بیشتر و سنگین تری از تریاک دارد و به همین دلیل ترک اعتیاد آن بسیار سخت تر است. دلیل این که شیره تریاک اثر بیشتری از تریاک دارد این است که، وقتی سوخته و تریاک را در آب حل می کنند و آن را از صافی می گذرانند، کدئین و مرفین که به راحتی در آب حل می شوند از صافی گذشته و بعد از جوشاندن آب ماده به دست آمده که سیاه رنگ است شیره تریاک است.  شیره تریاک دارای اثر قوی تری است، ولی اثر گذاری آن دوام زیادی ندارد و پس از گذشت مدت کمتری فرد به حالت خماری دست پیدا می کند.

 

نحوه مصرف شیره تریاک

شیره تریاک را به روش های زیر مصرف می کنند:

تدخین و کشیدن: که به آن سیخ و سنگ و سنجاق و نگاری هم گفته می شود، نگاری یک ابزار برای کشیدن شیره است که به چپق شباهت دارد.

خوراکی: که به دو صورت قرص مانند یا حبه ای و روش دوم خوردن آن حل کردن آن در مایعات است.

عوارض مصرف شیره تریاک به روش خوراکی

مصرف شیره هم مانند مصرف تریاک در فرد مصرف کننده وابستگی و اعتیاد ایجاد می کند و به دنبال آن باعث می شود که سلامتی فرد مصرف کننده به خطر بیافتد.
کسی که شیره را به روش خوراکی مصرف می کند. او کم کم به شدت لاغر می شود و مجاری تنفسی، کبد و دندان های او خراب می شود و میل جنسی او کاهش می یابد. همچنین ممکن است که باعث تشنج و خفگی در زمان خواب شود.
بعضی از افراد معتقدند که تریاک و شیره تریاک برای کاهش قند خون افراد دیابتی موثر هستند ولی این یک تصور اشتباه است، شیره تر یاک و تریاک نه تنها به کاهش قند خون شما کمک نمی کنند، بلکه باعث می شوند که لوزالمعده شما دیگر انسولین ترشح نکند و از طرفی مصرف شیره و تریاک باعث تنگ شدن عروق قلبی می شود و به این صورت خطر سکته قلبی در فرد مصرف کننده افزایش پیدا می کند.

خوردن تریاک یکی از روش های مصرف سنگین تریاک به حساب می آید. و تقریبا مصرف خوراکی شیره تریاک را یک مرحله بعد از استفاده به روش کشیدنی یا تدخینی می دانند. بیشتر افرادی که شیره تریاک یا تریاک را به روش خوراکی استفاده می کنند می خواهند که مصرف خود را از خانواده پنهان کنند.

یکی از آسیب های شدید مصرف شیره تریاک به روش خوراکی این است که دستگاه گوارشی فرد در این روش به شدت آسیب می بیند. از طرفی احتمال مسمومیت در این روش مصرفی بسیار بالاتر از روش تدخینی یا کشیدنی است، چون در بعضی از موارد برای سنگین تر شدن و جلای ظاهری شیره از سرب در آن استفاده می کنند و این باعث می شود که احتمال مسمومیت بالاتر برود.

خوردن شیره تریاک از گذشته تا به امروز یکی از راه های مصرف آسان این ماده مخدر بوده است. روش مصرف خوراکی به دلیل اینکه باعث می شود حالت نئشگی قوی تر در فرد بوجود بیاید، خطراک زیادی را به همراه خواهد داشت. اعتیاد به تریاک به تنهایی عاملی خطرناک است و موجب کاهش طول عمر انسان می شود اما مصرف آن به صورت خوراکی این احتمال را بیش از پیش بالا می برد. شیره تریاک اضطراب را کاهش می دهد و باعث آرامش و ریلکسی می شود؛ همچنین حالت سرخوشی و بهبود روحیه را در فرد ایجاد می کنند. از این روست که شیره تریاک جز مواد مخدر اعتیاد آور به حساب می آید. در صورت وجود علائمی مانند مشکلات سیستم عصبی مرکزی، مشکلات تنفسی و بزرگ شدن قرنیه چشم ها باید به مسمومیت شیره تریاک شک کرد. از مهم‌ترین عوارض خوردن شیره تریاک می توان به تاثیرات آن روی مغز و نخاع اشاره کرد. در بعضی از تحقیقات پزشکی ثابت شده است که بین اعتیاد به شیره تریاک و بیماری عروق قلبی و سکته قلبی یک رابطه مستقیم وجود دارد. از دیگر عوارض خوردن شیره تریاک تشنج، سیاه شدن صورت، مشکلات کبدی، سر درد های شدید، حالت تهوع و ... را می توان نام برد.

عوارض مصرف شیره تریاک به روش کشیدنی یا تدخینی

عوارض، اثرات و ترک اعتیاد شیره تریک تا حد زیادی مانند تریاک است، تنها تفاوت آن این است که شیره تریاک قوی تر و به همین ترتیب وابستگی به آن بیشتر و در نتیجه ترک اعتیاد آن سخت تر می باشد.
عوارض مصرف شیره تریاک به روش تدخینی یا همان دود کردن و کشیدن عبارتند از:

• مشکلات مغزی مانند بی خوابی های شبانه و خواب آلودگی همیشگی
• کم شدن علایق و انگیزه
• کاهش مسئولیت پذیری
• بی توجهی به تحصیلات و شغل و خانواده
• ناشناخته ماندن بیماری های خطرناک به دلیل مسکن بودن شیره تریاک
• ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
• بهم ریختن سیستم جنسی (کاهش میل جنسی، کاهش قدرت و توان جنسی بهم خوردن دوران قاعدگی در زنان)
• از دست رفتن زیبایی و تیره شدن پوست، خارش شدیدُ تیره شدن لب ها و کهیر
• عفونت ریه، ناراحتی های تنفسی و تنگی نفس
• تهوع استفراغ، کم کار شدن روده های کوچک و بزرگ، یبوست مزمن، بی اشتها شدن، کم شدن وزن و تغذیه نامناسب.

 

عوارض مصرف شیره تریاک همراه با چای

مصرف شیره تریاک با چای یا دیگر نوشیدنی‌ها می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی داشته باشد. در ادامه به برخی از عوارض مصرف تریاک با چای و اثرات منفی آن بر سلامت برخورد خواهیم کرد:

• افزایش فشار خون: شیره تریاک می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود. مصرف همزمان با چای که حاوی کافئین است، می‌تواند این افزایش را تشدید کند و افرادی که فشار خون بالایی دارند را در معرض خطر قرار دهد.

• اختلالات قلبی: شیره تریاک می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب شود و اختلالات ریتمی قلبی را ایجاد کند. ترکیب مصرف تریاک با کافئین ممکن است این اثرات را تشدید کند و به افراد با مشکلات قلبی مشکوک شود.

•  

  اضطراب و افسردگی: مصرف شیره تریاک ممکن است اضطراب و افسردگی را تشدید کند و افراد را در معرض خطر اختلالات روانی قرار دهد. مصرف همزمان با چای که حاوی کافئین است، ممکن است این اثرات را تشدید کند.
• اختلالات خواب: شیره تریاک می‌تواند باعث اختلال در الگوی خواب شود و به افراد مشکل در خواب را تجربه کنند. این مشکلات خواب می‌توانند به مشکلات جسمی و روانی بیشتر منجر شوند.

 

پادزهر شیره تریاک

استفاده بیش از حد انواع مواد مخدر باعث بوجود آمدن مسمومیت در فرد مصرف کننده می شود. از آنجایی که مسمومیت توسط هر نوع ماده مخدری خطرات زیادی در پیش رو دارد در صورت مشاهده موارد مسمومیت حتما فرد را به نزدیکترین اورژانس برسانید.
موارد مسمومیت خفیف شامل: دل درد های شدید، لرزش بیش از حد بدن، استفراغ، سردرد، رنگ پریدگی و ...
علائم مسمومیت شدید شامل: طعم فلزی در دهان فرد، ضعف عضلانی، یبوست طولانی مدت، تشنج، کما و حتی مرگ.
دلیل مسمومیت ناشی از مصرف شیره تریاک وجود سرب در این ماده است بهترین پادزهر برای دفع سرب از بدن سبزی و میوه هایی است که دارای ویتامین C هستند. البته این موارد بیشتر در مسمومیت های خفیف جوابگو هستند و در مواردی که میزان استفاده بالا بوده و علائم شدید در فرد مشاهده می شود پادزهر شیره تریاک دارویی به نام نالوکسان است که فقط با تجویز پزشک و تحت نظر کادر درمانی امکان تهیه و استفاده از آن وجود دارد. همانطور که گفتیم ترک اعتیاد شیره تریاک بسیار شبیه به ترک اعتیاد تریاک است.

 

علائم مسمومیت با شیره تریاک

 

در خیلی از مواقع مسمومیت هایی که در اثر مصرف مواد مخدر از جمله تریاک و شیره تریاک به وجود می آید به علت وجود سرب در این مواد است که عموما با دردهای ناحیه شکمی خود را نشان می دهد. اغلب افرادی که دچار این نوع از مسمومیت شده اند عموما با دردهای شدید شکم رو به رو شده اند. که به احتمال زیاد مواد مخدر آلوده بوده و فرد دچار مسمومیت شده است. و اما مسمومیت های خفیف را با علائمی همچون لرزش، اختلالات خواب و عدم تمرکر، استفراغ، رنگ پریدگی، خستگی، خواب آلودگی و ... می توان تشخیص داد. در موارد شدیدتر هم فرد مسموم دچار فلج غضلانی و یا تشنج می شود. برای اینکه سرب را از سیستم بدن خارج کنیم و جلوی خطرات احتمالی را بگیریم می توان بیان کرد که استفاده از سبزی ها و میوه ها می تواند مفید واقع شود و همچنین مصرف ویتامین C می تواند سیستم بدن را پاک سازی کند. ویتامین C می تواند به پاکسازی ریه و دفع سرب از ریه کمک کند اگر که مصرف شیره تریاک بصورت استنشاقی باشد امکان دارد سرب موجود در آن ریه را درگیر کرده باشد و در این صورت ویتاین C به پاکسازی ریه بسیار کمک می کند. همچنین مصرف شیر و لبنیات به دفع سریع سم از بدن کمک می کند. 

 

 

 

خواص شیره تریاک

خیلی از افراد با این اشتباه که با مصرف یکی دو بار شیره تریاک به آن معتاد نخواهند شد ریسک استفاده را می پذیرند این در صورتی است که احساس شادی که این ماده در ابتدای زمان مصرف ایجاد می کند به صورتی است که فرد دوباره به آن روی خواهد آورد و عوارض اعتیاد به تریاک به قدری زیاد است که اگر خواصی هم برای مصرف آن مشاهده می کنید به مشکلات جسمی و روحی بعد از مصرف نمی ارزد.
بسیاری از مردان با تصور غلط اینکه مصرف شیره تریاک در افزایش میل جنسی آن ها تاثیر گذار است به صورت تفریحی شروع به استفاده از این ماده مخدر می کنند اما نکته ای که این افراد به آن توجه نمی کنند میزان اعتیاد آوری این ماده است. درست است که استفاده کوتاه مدت این ماده باعث بالا بردن مدت زمان نعوظ می شود اما در طولانی مدت شیره تریاک نه تنها نیروی جنسی را افزایش نخواهد داد بلکه به قدری باعث کاهش انرژی در فرد می شود که رمق برقراری رابطه جنسی را به طور کامل از او خواهد گرفت. برخی از افراد با فکر اشتباه درباره خواص شیره تریاک برای مردان به سمت استعمال این ماده مخدر می روند و متاسفانه به دام اعتیاد گرفتار می شوند برای ترک اعتیاد شیره تریاک با کارشناسان ترک اعتیاد نگین تماس بگیرید.

همانطور که در بخش بالا گفتیم بعضی از افراد این تصور غلط را دارند که شیره تریاک برای آن ها فوایدی دارد. از جمله خواص کاذبی که برای شیره تریاک در نظر گرفته می شود، می توان به: درمان مشکلات جنسی، فشار خون، سرماخوردگی، درمان بیماری های مسری، کاهش درد های مزمن و ... اشاره کرد.

قابل ذکر است که این خواص به هیچ وجه در علم پزشکی به اثبات نرسیده اند و تمام نتیجه باورهای غلط افراد است. درست است که تریاک و شیره تریاک به دلیل خاصیت افیونی بودن باعث کاهش درد در افراد می شوند اما از آنجایی که جز دسته مواد مخدر های بسیار اعتیاد آور هستند، استفاده از آن ها به هیچ وجه پیشنهاد نمی شود. اگر شما نیز از درد های مزمن رنج می برید بهتر است برای کاهش این درد ها داروهایی که تحت نظر پزشک متخصص تجویز می شود را استفاده کنید. خاصیت درمان شیره تریاک برای رفع مشکلات جنسی در قسمت بالا به طور کامل توضیح داده شد.

خواص شیره تریاک برای ریه

طبق تحقیقات انجام شده شیره تریاک هیچ خواصی برای بدن و ریه ندارد. آزمایشات انجام شده بر روی افرادی که تریاک استفاده می کرده اند نشان داده است که ریه آن ها آسیبی نداشته و بر همین اساس نتیجه این تحقیق نشان می دهد که مصرف شیره تریاک خواصی برای ریه ندارد. بنابراین در صورتی که شنیده اید یا جایی خوانده اید که شیره تریاک برای ریه دارای خاصیت است و یا می تواند مشکلات ریوی را برطرف کند؛ اطلاعات غلط به شما داده اند. نه تنها مشکلات ریه شما با مصرف شیره تریاک برطرف نمی شود بلکه دچار اعتیاد نیز می شوید و این دردسر را به سادگی نمی توان رفع و رجوع کرد. توجه داشته باشید که قبل از تحقیق هیچ گاه به توصیه های کلامی و اشتباه کسی اعتماد نکنید. 

 

 

 

طبع شیره تریاک

 

آیا شیره تریاک گرم است یا سرد؟ فردی که از شیره تریاک استفاده می کند برای اینکه بتواند کمی از علائم آن را از بین ببرد (بریدن آثار استفاده شیره تریاک) باید به مصرف ماده ای از طبع مخالف بپردازد. با توجه نظرسنجی هایی که صورت گرفته است بسیاری از افراد مصرف کننده شیره تریاک معتقدند برخلاف خود تریاک که طبعی سرد دارد، شیره تریاک دارای طبع گرمی است به همین دلیل آن ها برای از بین بردن آثار مصرف بیش از حد، موادی با طبع سرد مثل هندوانه، ماست و خیار، ترشی و ... استفاده می کنند. به گفته همین افراد از جمله عوارض مصرف بیش از حد مواد افیونی می توان به یبوست شدید اشاره کرد. معتادان به شیره تریاک برای رفع این مشکل به ملین ها روی آورده و به همین دلیل در سنین پایین دچار بیماری هایی مانند بواسیر خواهند شد.

 

طرز تهیه شیره تریاک

شیره تریاک از ترکیب کردن تریاک و تریاک سوخته بدست می آید. ساقی ها در شیره کش خانه ها با جوشاندن و صاف کردن تریاک و سوخته تریاک به تولید ماده ای می پردازند که شما آن را با نمام شیره تریاک می شناسید. درصد مرغوبیت این مواد در هر تولید متفاوت است، اما بهترین و مرغوب ترین نوع آن از ترکیب 3 به 1 سوخته تریاک و تریاک بدست می آید (به ازاء هر یک واحد تریاک سه واحد سوخته تریاک). سپس این مخلوط در آب داغ حل می شود و به آن حرارت می دهند. در مرحله بعد ماده بدست آمده را از صافی عبور می دهند باز به آن حرارت می دهند تا سفت بشود. شیره تریاک ترکیبات محلول در آب تریاک را در خود جای داده است پس موادی مثل پاپاورین و نوسکاپین به دلیل اینکه محلول در آب نیستند در شیره تریاک وجود ندارند.
شیره تریاک نسبت به خود تریاک مورفین بیشتری دارد به همین دلیل علائم مصرف آن قوی تر بوده و سریع تر باعث اعتیاد و ضرر های جسمی در فرد می شود.

 

 

 

 

۴- تنتور تریاک (Opium tincture):

 

 

۵- عصاره تریاک (Opium extract): با خیساندن تریاک خام در آب تهیه می‌شود.

 

 

۶- شربت تریاک (Opium syrup): از ترکیب شربت شکر و ۲.۵ درصد عصاره تریاک تهیه می‌شود

 

7- تریاک پزشکی

 

 8- کوکنار

خشخاش را جوشانده و آب آن را به منظور کیف و نشئه می‌نوشند در گذشته به مکان‌هایی که در آن کوکنار می‌خوردند، کوکنار خانه می‌گفتند.

 

 

 

مشتقات تریاک

تریاک دارای ترکیبات ناشناخته‌ و زیادی است که تا به حال در حدود ۲۵ نوع از آن استخراج و شناخته شده که به نسبت‌های زیاد و کم در آن موجود است.

 بعضی از این آلکالوئیدها عبارت‌اند از مورفین، نارکوتین، پاپاورین، کدئین، تبائین و نارسنین که مهم‌ترین آن‌ها مورفین است و اثرات مخرب تریاک از آن ناشی می‌شود.

 

 

علائم و عوارض مصرف تریاک در کوتاه مدت و بلند مدت

از آنجایی که ترک تریاک کاری بسیار سخت، طاقت‌فرسا و دردناک است، برای ترک داشتن انگیزه قوی لازم و ضروری به نظر می‌رسد. شاید دانستن عوارض مصرف تریاک بتواند بخشی از این انگیزه را در فرد به وجود آورد.

تریاک قدیمی‌ترین و مشهورترین مخدری است که بسیار اعتیاد آور بوده و اغلب از عوارض مصرف تریاک بی‌خبر هستند. تریاک ماده شیمیایی است که منجر به حس نئشگی، عوارض جانبی و اعتیاد بسیار سریع می‌شود.

این ماده از گیاهی به نام خشخاش گرفته شده که قبل از رسیده شدن جوانه، سطح آن را برش داده و شیره زرد – قهوه‌ای با طعم تلخ از آن استخراج کرده و سپس آن را خشک می‌کنند.

شیره‌ای که از این گیاه ترشح می‌شود، حاوی آلکالوئیدهایی مثل مورفین، کدئین، تِبائین و پاپاوِرین است. سایر مشتقات سنتزی و نیمه سنتزی تریاک عبارت‌اند از فِنتانیل، مِتادون، اکسی‌کدون و هیدروکدون می‌باشند.

تمامی این موارد مصارف پزشکی داشته و تا حدی که دکتر تجویز کرده باشد مشکلی وجود نخواهد داشت. اما در صورت مصرف خارج از نسخه و سوءمصرف آن عوارض زیادی برای بدن ایجاد می‌شود. از جمله رایج‌ترین عوارض اعتیاد به تریاک می‌توان به بروز افسردگی، کژکاری جنسی، کاهش انگیزه و انرژی اشاره کرد. اما عوارض آن به این موارد ختم نمی‌شود.

علائم اعتیاد به تریاک

مصرف طولانی‌مدت و مداوم تریاک باعث ایجاد تغییرات شدید در ترکیب شیمیایی مغز، افزایش نیاز بدن و ایجاد وابستگی به این ماده و به‌ وجود آمدن تحمل دارویی و اعتیاد می‌شود. به طور کلی کسی که تریاک مصرف می‌کند، عمدتاً علائم و تغییرات رفتاری بارزی در او به وجود خواهد آمد.

دفعه اول مصرف تریاک حالتی مثل تهوع و استفراغ در فرد ایجاد می‌کند. با مصرف تریاک مردمک‌های فرد گشاد شده، نبض و ضربان قلب پایین می‌آید.

همچنین بر اثر مصرف این ماده تنفس فرد آهسته شده، فرد احساس گرمی، لذت و آرامش کرده و معمولاً خواب عمیقی خواهد داشت. البته بسته به میزان و شکل مصرف ممکن است در فرد علائم متعددی دیده شود.

علائم اعتیاد به تریاک به مدت زمان استفاده از آن، نوع مصرف و همچنین متابولیسم بدن فرد بستگی داشته و در افراد مختلف متفاوت است. هرچه طول دوره مصرف تریاک بیشتر باشد بدن نسبت به قطع مصرف واکنش شدیدتری نشان خواهد داد؛ برخی علائم اعتیاد به تریاک عبارت‌اند از:

• کاهش وزن
• خشکی دهان
• خرابی دندان‌ها
• مشکلات تنفسی
• تهوع و استفراغ
• کاهش فشار خون
• کاهش احساس درد
• گشاد شدن مردمک‌ها
• بی‌اشتهایی و سوء تغذیه
• کاهش علایق و انگیزه‌ها
• بی‌حالی و عدم تعادل بدنی
• تغییرات رفتاری یا روانی
• سنگینی دست و پا و رخوت
• رنگ پوست متمایل به قهوه‌ای
• افت عملکرد شغلی و اجتماعی
• آسیب‌های ریوی، کبدی و کلیوی
• خارش پوست، تیرگی لب‌ها، کهیر
• کاهش فعالیت روده‌ها و یبوست مزمن
• انقباض عضلات صاف حلب و مجاری
• به‌ هم خوردن دوره‌های قاعدگی در زنان
• احساس گرما، گرگرفتگی و خارش بینی
• ایست تنفسی و مرگ به دنبال مصرف زیاد
• کاهش میل جنسی و اختلال نعوظ در مردان

عوارض مصرف تریاک

تریاک ماده‌ای به شدت اعتیادآور بوده و عوارض مصرف آن ظرف مدت کوتاهی خودش را نشان می‌دهد و مصرف کننده برای به دست آوردن تعادل و حس سرخوشی، نیازمند به تکرار مصرف است.

ترکیبات موجود در تریاک (مرفین، کدئین) در مغز، رفتاری مشابه با اندورفین دارد، به شکلی که با مسدود کردن گیرنده‌های درد باعث احساس کاذب شادی و آرمش در مصرف کننده می‌شوند.

در نتیجه تمایل به مصرف تریاک روز به روز شدت پیدا می‌کند، تا جایی که فرد برای تهیه این مخدر، دست به هر کاری می‌زند!

شیره تریاک عوارض بسیار قوی‌تری نسبت به تریاک خام دارد. چرا که ترکیبات ضد درد مانند مرفین و کدئین به آسانی در آب حل شده و شدت آن بیشتر می‌شود.

عوارض کشیدن شیره تریاک با لوازمی مانند، سیخ و وافور یا نگاری (شبیه چپق یا وافور) حدود ۳۰ دقیقه بعد از مصرف آشکار می‌شود که شامل:

• سرخوشی و بی‌دردی توأم با رفتارهای غیراخلاقی
• توهم و اختلالات فکری (نشئگی)

با ادامه استعمال تریاک عوارض جسمی و روحی ناشی از اعتیاد افزایش پیدا می‌کند، به گونه‌ای که فرد دیگر قادر به پنهان کردن اعتیاد خود نیست. در ادامه با عوارض مصرف تریاک در کوتاه مدت و بلند مدت بیشتر آشنا می‌شویم.

عوارض مصرف تریاک در کوتاه مدت

مواد افیونی مثل تریاک دارای آثار مصرف کوتاه مدتی هستند که تا پس از ۸ ساعت باقی می‌مانند، برخی از این عوارض کوتاه مدت مصرف تریاک شامل:

• تهوع
• استفراغ
• خشکی دهان
• کاهش فشار خون
• کاهش احساس درد
• تغییرات رفتاری یا روانی
• افت عملکرد شغلی و اجتماعی
• انقباض مردمک (تنگ شدن مردمک)
• احساس گرما، گرگرفتگی و خارش بینی
• انقباض عضلات صاف حلب و مجاری
• احساس کرختی در بدن به ویژه دست و پا و رخوت

عوارض مصرف تریاک در بلند مدت

اولین و مهم‌ترین عارضه مصرف طولانی مدت مصرف تریاک، ایجاد وابستگی و اعتیاد به آن است. چنانچه بیمار، مدت زمان طولانی تریاک مصرف کند، عوارض و نشانه‌های نامطلوب حاصل از اعتیاد با شدت بیشتری ظاهر خواهند شد. از عوارض دیگری که در اثر مصرف این مخدر در فرد ایجاد می‌شود، عبارت‌اند از:

• کهیر
• خارش
• لاغری شدید
• تیرگی لب‌ها
• تیره شدن رنگ پوست
• کاهش علایق و انگیزه‌ها
• بی‌حسی و عدم تعادل بدنی
• تغییر ساعت خواب و بیداری
• مصرف زیاد مواد و ایست قلبی
• آسیب‌های ریوی، کبدی و کلیوی
• کاهش فعالیت روده‌ها و یبوست مزمن
• بی‌اشتهایی و سوء تغذیه و کاهش وزن
• به‌ هم خوردن دوره‌های قاعدگی در زنان
• ایست تنفسی و مرگ به دنبال مصرف زیاد
• کاهش میل جنسی و اختلال نعوظ در مردان
• کاهش بازدهی سلول‌های مغزی به دلیل افت جریان خون
• بی‌خوابی هنگام شب و خواب آلودگی و چرت زدن در طول روز
• ظاهر آشفته و عدم توجه به بهداشت فردی (زمینه‌ساز بیماری‌های مختلف)
• تضعیف دفاع بدن در مقابل بیماری‌ها و احتمال ابتلا به عفونت‌های ویروسی مثل ایدز، هپاتیت، عفونت‌های پوستی و آبسه

عوارض ترک یکباره تریاک

همان‌طور که می‌دانید فرایند ترک اعتیاد شامل سم‌زدایی مواد مخدر (پاک شدن فیزیکی) و روان‌درمانی است. سم‌زدایی اولین قدم برای رهایی از مواد مخدر است.

اما اگر به روشی غیراصولی انجام شود، ممکن است به قیمت زندگی بیمار تمام شود. عوارض ترک یکباره تریاک گاهی با بیماری آنفولانزا اشتباه گرفته می‌شود.

مصرف مداوم تریاک نحوه کارکرد گیرنده‌های مغز را تغییر می‌دهد. این تغییر به شکلی است که مغز برای انجام فعالیت‌های عادی روزانه نیاز به این ماده خواهد داشت.

با ترک ناگهانی و نرسیدن این مواد به مغز، عملکرد عادی آن مختل می‌شود. با بروز اختلال در عملکرد مغز علائم ترک به صورت تهوع، اضطراب و کلافگی خود را نشان می‌دهد. این موضوع دلیل اصلی ایجاد عوارض ترک یکباره تریاک است.

به طور کلی اسهال و استفراغ و درد عضلانی شدید از نشانه‌های ترک مواد مخدر است. در صورت ورود استفراغ به ریه ممکن است در ریه‌ها التهاب و عفونت ایجاد شود.

اسهال و استفراغ باعث کاهش آب بدن و بر هم خوردن تعادل الکترولیتی شده که به دنبال آن تغییر ضربان قلب و ایست قلبی رخ می‌دهد. در این وضعیت حتماً باید آبی که از بدن خارج شده، با نوشیدن مایعات کافی جایگزین شود.

از علائم دیگر ترک ناگهانی تریاک گرفتگی عضلات و درد مفاصل است. ضروری است که بدانید ترک تریاک و مشتقات آن بدون کمک پزشک امکان‌پذیر نیست.

کارآمدترین برنامه ترک اعتیاد باید ضمن پاک‌سازی فیزیکی، شامل آموزش راه‌کارهای مناسب برای توانمندسازی روحی بیمار به ‌منظور پیشگیری از مصرف مجدد مواد مخدر باشد

 

 

 

علائم ظاهری فرد معتاد به تریاک

کسانی که از ماده مخدر تریاک استفاده می‌کنند، در ظاهرشان علائم و نشانه‌هایی ایجاد می‌شود که خانواده و اطرافیان با دیدن این علائم می‌توانند به اعتیاد به تریاک را در شخص تشخیص دهند.

با تشخیص این علائم و اقدام درست و سریع خانواده‌ها مانند مراجعه به مرکز ترک اعتیاد می‌توانند از پیشرفت اعتیاد و بروز علائم و عوارض آن در فرد جلوگیری کنند. برخی علائم ظاهری اعتیاد به تریاک عبارت‌اند از:

• بی‌حالی
• حالت تهوع
• کاهش وزن
• خرابی دندان‌ها
• مشکلات تنفسی
• تیره شدن لب‌ها
• استفراغ و یبوست
• گشاد شدن مردمک‌ها
• رنگ پوست مایل به قهوه‌ای
• خواب آلودگی در طول روز و بی‌خوابی در شب
• به هم خوردن چرخۀ قاعدگی در زنان و کاهش میل جنسی

علائم ترک تریاک

وابستگی یا همان اعتیاد به تریاک به دلیل مصرف مکرر ایجاد می‌شود و مکانیزم آن سازگاری بدن با مخدر است که بعد از ایجاد این سازگاری با قطع مصرف ناگهانی، علائم محرومیت و ترک در فرد مصرف کننده ایجاد خواهد شد.

به طور کلی، ترک کردن تریاک پیامدهای سخت و شدیدی را به همراه دارد که تحمل آن برای فرد می‌تواند بسیار سخت و طاقت فرسا باشد.

نشانه‌ها و اختلالاتی که بعد از ترک بروز می‌کند با اصطلاح PAWS شناخته می‌شوند. این نشانه‌ها معمولاً به صورت روانی بروز کرده و خود را در خلق و خوی فرد نشان می‌دهد.

این علائم ترک تریاک به مروز زمان و پس از قطع مواد به تدریج کم می‌شود، اما برطرف و کامل شدن آن نیازمند درمان و مراقبت‌های بعد از ترک است.

معمولاً علائمی که در فرد بعد از ترک بروز می‌کند به صورت رفت و برگشتی بوده، به این معنی که به طور ناگهانی به بیمار حمله‌ور می‌شوند و بعد از مدتی از بین می‌رود. این نشانه‌ها و اختلالات حتی تا یک سال نیز ممکن است به طول بی انجامد.

برخی از این علائم نشان دهنده سلامت بیمار است و به وضوح می‌توان آن را در جسم مصرف کننده مشاهده کرد. به طور مثال افراد سیگاری یا کسانی که مواد مخدری مانند تریاک را ترک کند، بعد از سم زدایی بدن و گذشت یک دوره کوتاه به لحاظ جسمانی سرحال‌تر و بشاش‌تر به نظر می‌رسند. روشن شدن رنگ پوست نیز یکی دیگر از نشانه‌های ترک مواد مخدر است.

علائم ترک تریاک نسبت به شرایط جسمی هر شخص و بسته به نوع فرد، میزان مصرف و سابقه مصرف متفاوت است. اما عوارضی مانند لرزش، استفراغ، درد در نواحی مختلف بدن، خواب آلودگی و خمیازه فراوان در بین اکثر افراد مشابه است.

عوارض ترک تریاک در برخی افراد شامل تاری چشم، از دست دادن اشتها، خارش بدن و تنگی نفس نیز می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت ترک این ماده مخدر می‌تواند علائم زیر را شامل شود:

• استرس و اضطراب
• کاهش آرامش
• بی‌قراری
• تحریک پذیری
• عصبانیت
• افسردگی
• انزوای اجتماعی
• کاهش بینایی
• کاهش تمرکز
• سردرد
• بی‌خوابی
• تهوع
• استفراغ
• اسهال
• تکرر ادرار
• لرزش اندام‌ها
• تنفس دشوار
• گرفتگی عضلانی
• درد استخوانی
• تپش قلب
• تشنج
• تعریق
• کاهش تمرکز
• خمیازه کشیدن
• آب ریزش بینی
• ضربان سریع قلب
• کوچک شدن مردمک چشم
• اختلال در عادت ماهیانه
• ناتوانی جنسی و ناباروری

همچنین بعد از اینکه علائم اولیه ترک تریاک خود را نشان داد، ممکن است نشانه‌های دیگری نیز مشاهده شود. این علائم و شدت آن کاملاً متغیر است و به عوامل مختلفی بستگی دارد. برخی از علائمی که اغلب مصرف کننده‌های مواد مخدر بعد از ترک نشان می‌دهند، عبارت‌اند از:

• افسردگی
• اضطراب
• پرخاشگری
• کاهش تمرکز
• نوسانات خلقی
• اختلالات خواب
• کسلی و خستگی شدید
• و …

علائم ترک شیره تریاک

علائم ترک تریاک و شیره تریاک با یک دیگر متفاوت است. خلوص شیره از مابقی بخش‌های تریاک بیشتر است. به همین جهت، خماری آن نیز شدیدتر است. اما مدت زمان اثر خماری شیره کمتر از خود تریاک است.

شیره به دو صورت کشیدنی و خوراکی مصرف می‌شود که هر کدام عوارض خود را دارند. بیشترین عوارض آن هم مربوط به نوع خوراکی آن است.

نوع خوراکی آن بیشتر برای افرادی است که اعتیاد خود را از خانواده مخفی می‌کنند و فرصت کشیدن ندارند. در هنگام انجام تست اعتیاد از فرد باید دقت زیادی کرد، تا علائم اعتیاد به شیره آشکار شود. چرا که در صورت عدم دقت کافی، در اکثر موارد تست فرد منفی خواهد شد.

شیره تریاک از جوشاندن تریاک و تریاک سوخته تهیه می‌شود. افرادی که به شیره اعتیاد دارند، برای ترک آن باید سختی و خماری زیادی را تحمل کنند. خماری شیره تریاک ۱۲ تا ۲۱ روز طول می‌کشد. تحمل کردن این مدت زمان برای فرد، به تنهایی امکان‌پذیر نیست.

افرادی که شیره تریاک را می‌کشند، به علت تخدیر زیاد شیره و اثر قوی آن مجبور می‌شوند دراز بکشد تا از سرگیجه و افتادن بر روی زمین جلوگیری کنند. از جمله علائم رایج در خماری شیره تریاک، شامل درد تمام استخوان‌های بدن، تب و لرز، خواب آلودگی در روز، بی‌خوابی شبانه، ناامیدی و افسردگی است.

در نتیجه می‌توان گفت، ترک شیره تریاک باعث دردهای جسمانی زیادی می‌شود که گاهی در سطح روانی هم مشکلاتی را به وجود می‌آورد و باعث بروز فشارهای عصبی در فرد می‌شود.

در این شرایط کمک گرفتن از کادر درمانی متخصص امری ضروری است. بعضی علائم ترک شیره تریاک که بعد از قطع مصرف در فرد بروز می‌کند، به شرح زیر است:

• تعریق زیاد
• احساس بی‌قراری و بی‌تابی
• دردهای عضلانی و درد شدید مفاصل
• بروز حملات هیجانی از جمله ترسیدن
• بی‌حوصلگی، خستگی و احساس کرختی
• پرخاشگری و بروز تغییرات در خلق و خو
• حس سرما و لرزش بدن به دلیل سرما با گرم بودن محیط

اکثر مواقع این علائم ترک برای بیمار غیر قابل تحمل بوده و در نتیجه، شخص مجدداً به سمت مصرف تریاک کشیده شود. یکی از مهم‌ترین وظایف روانپزشک ترک اعتیاد در کلینیک طلوعی دیگر کنترل درد و عوارض ناشی از قطع مصرف تریاک است.