شراب
شراب یا مِی (به انگلیسی: Wine)، یک نوشیدنی الکلی است که از میوه های تخمیر شده تهیه می‌شود. مخمر، قند موجود در میوه‌ها را مصرف می‌کند و آن را به اتانول و دی‌اکسید کربن تبدیل می‌نماید و در این فرایند گرما آزاد می‌شود. اگرچه شراب را می‌توان از انواع محصولات میوه مانند آلو، گیلاس، انار، زغال اخته، سیاه گیله و آقطی تهیه کرد، اما اغلب از انگور تهیه می‌شود و اصطلاح «شراب» به‌طور کلی به شراب انگور اشاره دارد.
انواع مختلف انگور و گونه‌های مخمر از عوامل اصلی در سبک‌های مختلف شراب هستند. این تفاوت‌ها ناشی از فعل و انفعالات پیچیده بین رشد بیوشیمیایی انگور، واکنش‌های درگیر در تخمیر، محیط رشد انگور و فرایند تولید شراب است. بسیاری از کشورها نام‌های قانونی را برای تعریف سبک و کیفیت شراب وضع می‌کنند. این نام‌ها معمولاً منشأ جغرافیایی و انواع مجاز انگور و همچنین سایر جنبه‌های تولید شراب را شامل می‌شود.
شراب هزاران سال است که تولید می‌شود. اولین شواهد از شراب مربوط به گرجستان کنونی (۶۰۰۰ قبل از میلاد)، ایران (۵۰۰۰ قبل از میلاد)، ایتالیا و ارمنستان (۴۰۰۰ قبل از میلاد) است. شراب دنیای جدید تا حدی با نوشیدنی‌های الکلی ساخته شده توسط مردم بومی قاره آمریکا ارتباط دارد، اما عمدتاً به سنت‌های اسپانیایی بعدی در اسپانیای جدید مرتبط است. بعداً، همان‌طور که شراب دنیای قدیم تکنیک‌های کشت انگور را بیشتر توسعه داد، اروپا سه منطقه از بزرگترین مناطق تولید شراب را دربر گرفت. امروزه، پنج کشور با بزرگترین مناطق تولید شراب در ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، ایالات متحده و چین هستند.
شراب از دیرباز نقش مهمی در دین داشته است. شراب قرمز توسط مصریان باستان با خون مرتبط بود و توسط فرقه یونانی دیونوسوس و رومی ها در باکانالیای خود استفاده می شد. یهودیت نیز آن را در کیدوش و مسیحیت در عشای ربانی گنجانده است. فرهنگ شراب مصری، یونانی، رومی و اسرائیلی هنوز به این ریشه های باستانی مرتبط است. به طور مشابه، بزرگترین مناطق شراب در ایتالیا، اسپانیا و فرانسه دارای میراثی در ارتباط با شراب مقدس هستند، به همین ترتیب، سنت های انگورسازی در جنوب غربی ایالات متحده در اسپانیای جدید آغاز شد زیرا راهبان و راهبان کاتولیک برای اولین بار در نیومکزیکو و کالیفرنیا شراب تولید کردند.
پیشینه
قدیمی‌ترین نشانه‌های شراب در گرجستان (۶۰۰۰ ق. م)،ایران (۵۰۰۰ ق. م)و سیسیل (۴۰۰۰ ق. م)یافت شده‌اند. شراب ۴۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح به منطقهٔ بالکان رسید و در یونان، تراکیه و روم مورد مصرف قرار می‌گرفت.
بررسی‌های باستان‌شناسی و باستان‌مردم‌گیاه‌شناسی نشان می‌دهد نخستین نمونه‌های شراب انگور و پرورش انگور شراب مربوط به ۵۸۰۰ تا ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در منطقهٔ گرجستان امروزی است.شواهد حاضر از علم باستان‌شناسی و ژن‌شناسی نشان می‌دهد که تولید اولیهٔ شراب در دیگر مناطق مثل قفقاز جنوبی و غرب آسیا بعد از گرجستان صورت گرفته‌است.قدیمی‌ترین کارگاه شراب‌سازی جهان، شراب‌خانهٔ آرنی-۱ در ارمنستان بوده‌است.
انواع شراب
- شراب قرمز
شراب سرخ یا شراب قرمزنوعی شراب است که از انگور تیره به‌دست آمده‌است. رنگ سرخ این شراب در جریان تخمیر از حل شدن مواد رنگی پوست انگور در الکل می‌آید. اگر پوست انگور را پیش از تخمیر جدا کنند شراب سفید به دست می‌آید. از بهترین نوع انگورها برای شراب قرمز، انگور شانی است. از انار و گیلاس هم می‌توان شراب قرمز تهیه کرد.
شراب قرمز نوعی نوشیدنی الکلی است که از انگور تخمیر شده تهیه می‌شود. رنگ خود را از انگورهای قرمز یا سیاهی که در فرایند تولید استفاده می‌شود، می‌گیرد، جایی که پوست انگور در تماس با شیره است. این تانن‌ها و رنگدانه‌ها را به شراب اضافه می‌کند.
شراب قرمز بسته به نوع انگور و منطقه ای که در آن تولید می‌شود می‌تواند طعم متفاوتی داشته باشد. برخی از انواع رایج شراب قرمز عبارتند از کابرنه سووینیون، مرلو، پینو نوآر و شیراز.
نوشیدن شراب قرمز در حد اعتدال با فواید بالقوه سلامتی مرتبط است. اعتقاد بر این است که حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که می‌تواند به کاهش خطر بیماری قلبی، بهبود عملکرد مغز و خواص ضد التهابی کمک کند.
شراب قرمز اغلب همراه با غذا میل می‌شود و طعم آن می‌تواند مکمل طیف گسترده‌ای از غذاها باشد. بسته به ترجیح شخصی و شراب خاص، معمولاً در دمای اتاق یا کمی دمای سرد سرو می‌شود.
با این حال، توجه به این نکته مهم است که مصرف بیش از حد الکل می‌تواند اثرات منفی بر سلامتی داشته باشد و توصیه می‌شود شراب قرمز را در حد اعتدال بنوشید.
- شراب سفید
شراب سفید نوعی شراب است که در جریان تولید، پوست انگور را پیش از شروع تخمیر از آب انگور جدا می‌کنند تا مواد رنگی پوست در الکل ناشی از تخمیر حل نشود.[۱] این شراب از تخمیر الکلی تفاله غیر رنگی انگور تولید می‌شود. شراب بیش از ۴۰۰۰ سال است که به‌وجود آمده‌است.
شراب سفید نوعی شراب است که از انگور تخمیر شده یا آب انگور تهیه می‌شود که بافت آن روشن است. رنگ شراب می‌تواند از شفاف تا زرد یا طلایی متغیر باشد و می‌تواند خشک، نیمه خشک یا شیرین باشد. شراب سفید معمولاً به صورت سرد سرو می‌شود و اغلب با غذاهای دریایی، مرغ یا ماکارونی سبک همراه می‌شود. برخی از انواع شراب سفید محبوب عبارتند از Chardonnay, Sauvignon Blanc, Pinot Grigio, Riesling و Moscato. شراب سفید را می‌توان به تنهایی میل کرد یا در آشپزی برای طعم دادن به سس‌ها و مارینادها استفاده کرد.
- شراب گلی
شراب گُلی یا شراب بلاش که به نام فرانسوی آن رُزه (rosé) شناخته می‌شود، نوعی شراب است که برای تهیه آن پوست انگور را کمی پس از شروع تخمیر از آب انگور جدا می‌کنند. حاصل این کار شرابی است که رنگ گلگونی دارد. گاه این شراب را با مخلوط کردن شراب قرمز و شراب سفید درست می‌کنند.
- شراب سیب (Cider)
شراب سیب، سیباب یا سیدر (به انگلیسی: Cider) (به فرانسوی: Cidre) یک شراب تخمیر شده از آب‌میوه و از نوشیدنی‌های الکلی است. این شراب بیشتر و به شکل سنتی از آب سیب ساخته می‌شود اما گاهی آنرا با هلو، گلابی و دیگر میوه‌ها نیز می‌پرورند. این شراب در سنتِ انگلیسی با دامنهٔ ۱٫۲٪ میزان الکل تا ۸٫۵٪ یا بیشتر الکلی می‌شود.
- شراب گلابی (Perry)
شراب گلابی یا پری (به انگلیسی: Perry) یک شراب تخمیر شده از آب‌میوه و از نوشیدنی‌های الکلی است. این شراب بیشتر و به شکل سنتی از آب گلابی به همان روش شراب سیب ساخته می‌شود. این شراب در کشورهای انگلستان، ولز و فرانسه ساخته می‌شود.
- می‌انگبین (Mead)
مِی‌اَنگَبین یا شهدآب یا شراب عسل، (به انگلیسی: Mead) گونه‌ای نوشیدنی الکلی است که از تخمیر محلولی از آب و عسل درست می‌شود. بسته به سنت هر محل، طرز تهیه آن تفاوت‌هایی دارد و گاه به آن طعم ادویه، رازک یا میوه هم می‌افزایند. افزودن رازک به می‌انگبین به آن مزه‌ای شبیه به آبجو می‌دهد. درصد الکل می‌انگبین از حدود ۸ درصد تا ۱۸ درصد است و انواع آن عبارتند از ساده و گازدار. می‌انگبین از روزگار باستان در بخش‌هایی از آسیا، آفریقا و اروپا تهیه می‌شد. کهن‌ترین توصیف این نوشیدنی را می‌توان در ریگ‌ودا یافت. برابر انگلیسی می‌انگبین یعنی Mead با واژه اوستایی Madu (گونه‌ای شراب) هم‌ریشه است.
- شراب شیرین
شراب شیرین نوعی شراب است که برای شیرین شدن، فرایند تخمیر آن را زودتر از معمول قطع کرده‌اند. با این کار مقداری از شکر موجود در آب انگور تخمیر نشده باقی می‌ماند.[۱]
گاه برای تولید شراب شیرین پس از پایان تخمیر اندکی شکر به شراب آماده اضافه می‌کنند.
تاریخچه شراب شیرین
کتاب شراب فصل: داستان شراب نوشته هیو جانسون (Hugh Johnson) روشهای مختلفی را ارائه می‌دهد که در طول تاریخ برای شیرین کردن شراب استفاده می‌شده‌است. متداول‌ترین روش، برداشت انگور در زودترین زمان ممکن بود. این روش در زمان رومی‌ها توسط ویرجیل (Virgil) و مارشال (Martial) حمایت می‌شد. یونانیان باستان نیز انگور را زود برداشت می‌کردند تا مقداری از اسیدیتهٔ آن را حفظ کنند و سپس انگورها را برای چند روز در آفتاب رها می‌کردند تا چروکیده شوند و قندشان غلظت پیدا کند. در کرت نیز با چرخاندن ساقه‌های انگور، به نتیجهٔ مشابهی می‌رسیدند. بدین صورت که آنها را از شیرهٔ انگور محروم کرده و می‌گذاشتند که روی درخت انگور خشک شوند. روشی که باعث تولید پاسوم (passum) و معادل آن در ایتالیای مدرن، پاسیتو (passito) می‌شود. توقف تخمیر همچنین می‌تواند شیرینی بالقوهٔ شراب را افزایش دهد. در دوران باستان، این امر با غوطه‌ور سازی آمفوره‌ها (amphorae) در آب سرد در طول زمستان حاصل می‌شد
- شراب گازدار (شامپاین)
شراب گازدار (رخشان شراب، sparkling wine) نوعی شراب متلألو است که نمی‌گذارند در فرایند تخمیر گازش خارج شود. شامپاین و شراب بورگونی که در فارسی به غلط بورگوندی خوانده شود نمونه‌های مشهوری از آن است هر چند در نقاط مختلف جهان تولید می‌شود و به نام محل تولید روانه بازار گردد. نوع ارزان آن هم در بازار هست که در آن گاز کربنیک ترزیق/تزریق می‌کنند. این عمل در حین یا پس از ریختن شراب در بطری انجام می‌شود. اما معمولاً شراب‌های گازدار را در هنگام ساختن جوری عمل می‌آورند که گاز کربنیک حاصل از عمل تخمیر از آن جدا نشده در نتیجه نوشیدنی گازدار می‌شود و نیازی به اضافه کردن گاز وجود ندارد. بطری اینگونه شراب برای تحمل فشار گاز کلفت‌تر از بطری شراب بی‌گاز است.
شامپاین مشهورترین شراب گازدار جهان است و در ناحیه شامپاین کشور فرانسه تولید می‌شود.
- شراب برنج (Sake)
شراب برنج (به انگلیسی: Rice wine) به نوشیدنی الکلی ساخته شده از برنج گفته می‌شود. بر خلاف شراب، که توسط تخمیر انگور و به طور طبیعی از میوه‌های شیرین بدست می‌آید، شراب برنج نتیجه تخمیر نشاسته برنج و تبدیل قند است. این فرایند شبیه فرایند تولید آبجو می‌باشد. با این حال، تولید آبجو بر پایه روند mashing برای تبدیل نشاسته به قند است در حالی که شراب برنج با استفاده از فرایندهای amylolytic ساخته می‌شود. رواج نوشیدنی‌های تقطیر از برنج بیشتر در کشورهای شرق و جنوب شرقی آسیا متداول است. شراب برنج سوجو نیز در کشور کره جنوبی و ژاپن نیز جزو نوشیدنی های متداول است.
شراب تقویت‌شده چیست؟
شراب تقویت‌شده نوعی شراب است که پس از پایان تخمیر و آماده شدن، به آن الکل افزوده‌اند تا درجه الکلی آن بالاتر رود و به اصطلاح «گیراتر» شود. درجه الکلی چنین شراب‌هایی معمولاً ۲۰ تا ۲۵ درصد است. یا گاهی مخمر تقویت شده تا بتواند الکل بیشتری تولید کند و در محیطی با درصد الکل بالاتر فعالیت کند.
می‌گساری یا شرابخواری
نوشیدن می یا شرابخواری یا می‌گساری یا جَلْد ، به صورت دست جمعی یا انفرادی.در این حالت شخص بین حس درونی خود در لحظه و ابراز آن، احساس نزدیکی می‌کند و از ابراز آن پروا نمی‌نماید.
می‌گساری در برخی کشورها آیین و رسوم خود را دارد، برای نمونه در ارمنستان و گرجستان حتماً باید کسی از میان جمع بر پا ایستاده و اعلام کند که آن می‌به سلامتی چه کسی یا به چه مناسبتی خورده می‌شود. از دیدگاه قوانین ایران، می‌گساری جرم بوده و جزای آن ۸۰ ضربه شلاق است.
می‌گساری در ادیان مختلف
یهودیت
در یهودیت، نوشیدن مشروبات مست‌کننده و شراب و حتی انگور تازه یا خشک، به علت تأثیرات مخرب و زیانبار نهی شده‌است. در شریعت یهود، مجازات کاهنینی که شراب و دیگر مسکرات را می‌نوشیدند، مرگ بود.افرادی که خود را برای خداوند نذر می‌کردند نیز می‌بایست از نوشیدن شراب پرهیز می‌کردند سلیمان اعتقاد داشت که شخص حکیم به شراب نزدیک نمی‌شود و برای دوری از مصیبت و غم و پیروی از اراده خدا نباید مشتاق شراب بود زیرا باعث فساد و گناه می‌شود.
مسیحیت
در انجیل آمده‌است که عیسی در شام خداوند شراب نوشیده‌است. در نظر مسیحیان، نوشیدن شراب نوعی شکرگزاری به درگاه خداست.و فرصتی برای یادآوری نجات و سعادت و مرگ عیسی مسیح است. با این حال اعتدال و میانه‌روی در نوشیدن شراب توصیه شده‌است.
اسلام
نوشیدن شراب (می) در اسلام مطلقاً حرام دانسته شده و هیچ مسلمانی حق ندارد مشروباتی که در خود درصدی از الکل را داشته باشد بنوشد. هرگاه مسلمانی عامداً از مشروبات الکلی استفاده کند و البته در اماکن عمومی ظاهر شود، مستحق مجازات ۸۰ ضربه شلاق در فقه اسلامی خواهد بود.
الکلیسم یا می بارگی
الکلیسم (به انگلیسی: Alcoholism) یا مِی‌بارگی عبارت است از هر نوع مصرف بیش از اندازهٔ الکل که منجر به آسیب شدید به سلامت جسم یا روان فرد شود. بر سر مفهوم الکلیسم اختلاف وجود دارد از این رو نشانه‌هایی که از سوی اکثریت پذیرفته شده‌است در رده‌های اختلال استفاده از الکل (دی‌اس‌ام-۵) و اعتیاد به الکل (آی‌سی‌دی-۱۱) جای می‌گیرد که هر یک در منابع مربوط به خود به‌طور کامل توضیح داده شده‌است
استفادهٔ بیش از اندازه از الکل می‌توان به تمام اندام‌های زنده آسیب برساند اما بیش از همه بر مغز، قلب، کبد، لوزالمعده و دستگاه ایمنی اثر می‌گذارد. الکلیسم می‌تواند منجر به بیماری روانی، هذیان خمری، اِشکال در حافظهٔ نزدیک، ایراد در پاسخ دستگاه ایمنی، تپش قلب نامنظم، سیروز کبد و افزایش خطر ابتلا به سرطان شود. نوشیدن الکل در دوران بارداری می‌تواند باعث ناهنجاری‌های جنینی ناشی از الکل شود. زنان معمولاً نسبت به مردان در برابر آثار مخرب الکل آسیب پذیرتر هستند، این می‌تواند به دلیل وزن کمتر، توان کمتر در سوخت و ساز الکل و نسبت چربی بالاتر در بدن باشد. در دستهٔ کوچکی از افراد، مصرف طولانی مدت، شدید و نادرست الکل منجر به آسیب به توانایی شناخت و درک فرد و زوال عقل می‌شود.
محیط و ارث دو عامل در ایجاد تمایل در افراد به مصرف نادرست الکل است. اما استرس و اختلالات مربوط به آن مانند دلشوره، فاکتور کلیدی در تمایل به الکلی شدن است چون مصرف الکل به صورت زودگذر می‌تواند احساس ناراحتی را کاهش دهد.عوامل محیطی از جمله فرهنگ و اجتماع، سطح استرس فرد، میزان دسترسی به الکل و ارزان بودن آن همگی می‌تواند ریسک تمایل به مصرف نادرست الکل را بالا ببرد از دیدگاه پزشکی، الکلیسم به‌طور همزمان یک بیماری جسمی و روحی در نظر گرفته می‌شود از این رو معمولاً برای تشخیص بیماری نخست به فرد یک پرسشنامه داده می‌شود تا به آنها پاسخ دهد و پس از آن برای تأیید داده‌ها و تشخیص نهایی، اطلاعات و آزمایش‌های بعدی صورت می‌گیرد.
برای پیشگیری از گسترش الکلیسم در جامعه‌ها تلاش شده تا سطح استرس افراد پایین آورده شود، فروش الکل متعادل تر و محدودتر شده (بخصوص به افراد جوانتر از سن قانونی)، بر روی الکل مالیات گذاشته شده تا قیمت آن بالاتر رود و آموزش در زمینهٔ مصرف درست الکل بیشتر شده‌است.
به دلیل مشکلاتی که ترک الکل می‌تواند برای فرد ایجاد کند، فرایند کنار گذاشتن این عادت باید با دقت بالا صورت گیرد؛ از این رو چندین شکل برای درمان الکلیسم پیشنهاد شده‌است.در یک روش استفاده از داروهای بنزودیازپین مانند دیازپام پیشنهاد شده‌است. البته همهٔ پزشکان چنین درمانی را نمی‌پسندند.همچنین ممکن است داروهایی مانند آکامپروسات، نالتروکسان و دی‌سولفیرام هم توصیه شوند تا فرد کمتر به نوشیدن روی بیاورد. بیماری‌های روانی و اعتیاد به دیگر مواد می‌تواند فرایند ترک الکل را بسیار پیچیده کند.از این رو روشهای درمان گروهی و گروه‌های حمایت از بیماران الکلی تشکیل شده‌اند تا مانع از بازگشت فرد به الکل شوند. برای نمونه می‌توان به گروه الکلی‌های گمنام اشاره کرد که در این زمینه بسیار فعال اند.
بر پایهٔ برآورد سازمان جهانی بهداشت از سال ۲۰۱۶ نزدیک به ۳۸۰ میلیون الکلی در جهان شناسایی شده‌است. همچنین از سال ۲۰۱۵ نزدیک به ۱۷ میلیون الکلی در آمریکا شناسایی شده‌اند که ۷ درصد بزرگسالان را شامل می‌شود همچنین ۷۰۰ هزار تن از میان‌ها افراد ۱۲ تا ۱۷ سال اند. الکلیسم بیشتر در میان مردان و جوانان دیده می‌شود. از نظر جغرافیایی کمتر از همه در آفریقا (۱٫۱ درصد از جمعیت) و بیشتر در اروپای شرقی (۱۱ درصد از جمعیت) را تشکیل می‌دهد. الکلیسم به تنهایی باعث مرگ ۱۳۹۰۰۰ تن در سال ۲۰۱۳ شد که نسبت به سال ۱۹۹۰ با ۱۱۲۰۰۰ مرگ، تعداد مرگ و میرهای بیشتری را شامل می‌شود. برآورد می‌شود در مجموع ۳٫۳ میلیون مرگ (۵٫۹ درصد از کل آمار مرگ و میر) ناشی از الکل باشد. الکلیسم امید به زندگی افراد را نزدیک به ۱۰ سال کوتاه‌تر می‌کند. در سال ۱۹۷۹ سازمان جهانی بهداشت استفاده از واژهٔ الکلیسم را منع کرد چون به نظر معنی دقیقی را ارائه نمی‌کند و بیان داشت که استفاده از سندرم وابستگی به الکل مناسب تر است.
نشانه‌ها
ریسک وابستگی به الکل در رده‌های پایین نوشیدن آغاز می‌شود این ریسک با حجم الکل نوشیده یا الگوی دفعات نوشیدن زیاد که منجر به مستی کامل می‌شود ارتباط مستقیم دارد هرچه تعداد مست کردن‌های مقطعی بیشتر باشد خطر وابستگی نیز بیشتر است.
مصرف نادرست در بلندمدت
از جمله ویژگی‌هایی که در افراد الکلی دیده می‌شود، کاهش حساسیت بدن نسبت به الکل است به عبارت دیگر فرد الکل بیشتری مصرف می‌کند اما اثر کمتری در بدنش نمود پیدا می‌کند؛ از سوی دیگر وابستگی جسمی به الکل است که کنترل مصرف برای فرد بسیار دشوار می‌شود به همین دلیل این افراد تمایل بسیار زیادی در مصرف الکل دارند. هر دوی این ویژگی‌ها در کنار هم یعنی دریافت تأثیر کمتر از الکل و وابستگی جسمی به آن باعث می‌شود که فرد الکلی در کنترل خود هنگام نوشیدن کم توان باشد.افراد الکلی در معرض ناهنجاری‌های روانی اند و احتمال خودکشی در آنها بالا است. افسردگی یکی از مشکلات رایج در میان افراد الکلی است.
اثرات منفی
تحقیقات وزارت بهداشت بریتانیا در سال ۲۰۱۶ نتیجه مطالعات قبلی که گفته بود نوشیدن اندک الکل خطر ابتلای مردان به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد رد کرده‌اند. به گفته مشاور ارشد اداره بهداشت بریتانیا این باور که نوشیدن یک استکان شراب قرمز در روز باعث جلوگیری از بیماری قلبی می‌شود یک افسانه بیش نیست. اما این تحقیقات قطعی نیست و تحقیقات دیگر درمورد اثرات در حد متوسط نوشیدن می این ادعاها را رد می‌کند.زیاده روی در نوشیدن شراب و مخصوصاً شرابی که الکل زیاد داشته باشد به سلولهای استخوان‌ها صدمه می‌زند، سرطان‌زا است و ارتباط قوی میان مصرف بیش از حد مشروبات الکلی و سرطانهای پستان، مری، دهان، نای، حنجره و حلق وجود دارد. الکل به سیستم عروقی و قلب صدمه می‌زند، مصرف زیاد آن باعث زوال عقل و ایجاد اختلالات مغزی می‌شود، خطر ایجاد دیابت نوع ۱ را دارد و در بینایی تأثیر سوء دارد. بر اساس گزارشی که «کمیته علمی مستقل در مورد داروها» در بریتانیا تهیه کرده زیان مصرف افراطی الکل در جامعه سه برابر زیان مصرف کوکائین یا کشیدن سیگار برآورد شده‌است. دیوید نات می‌گوید کراک از الکل اعتیاد آورتر است ولی از آن جا که عده بیشتری الکل مصرف می‌کنند در کل زیان آن بیشتر است.
اگرچه شراب دارای آنتی‌اکسیدان می‌باشد اما با اختلال در فرایند اثرگذاری آنتی‌اکسیدانهای دیگر در بدن صدمات مؤثری در دراز مدت بر سوخت و ساز سلول‌ها داشته و روند پیری را تسریع می‌بخشد. الکل سبب مرگ سلولهای مغزی می‌شود و برخی از آنها قابل ترمیم و بازسازی نمی‌باشند. الکل به دلیل اختلال در عملکردهای غیرارادی بدن نظیر تنفس، ضربان قلب و… خطر آنفارکتوس را بالا می‌برد و فرایند جایگزینی مداوم سلولهای قلب را کند می‌کند. شراب احتمال بیماری کبد چرب را بسیار بالا می‌برد و به بافت کبد آسیب زده و ترشح آنزیم‌های لوزالمعده و کبد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. خطر سیروز کبدی و آلزایمر در افراد الکلی بالاتر از دیگران است. افراد دیابتی که قبلاً الکل استفاده می‌کردند نسبت به تزریق انسولین نتایج مثبت ضعیف‌تری نشان می‌دهند. چربی‌های انباشته شده در نواحی دور شکم در افراد الکلی پس از لیپوساکشن سریعتر و بیشتر بازگشت کرده‌اند
نشانه‌های وضعیت هشدار
از جمله نشانه‌های هشداردهنده دربرابر الکل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف روزافزون الکل و مستی‌های پی در پی.
- درگیر مصرف الکل شدن تا حدی که نسبت به کارهای دیگر بازبمانند.
- پیمان بستن با خود که نوشیدن الکل را کنار بگذارند و هر بار این پیمان شکسته شود.
- ناتوانی در به یاد آوردن رویدادها در هنگام نوشیدن اینکه چه چیزی گفته شد یا انجام شد.
- تغییر شخصیت فرد در رابطه با الکل
- انکار وابستگی به الکل یا بهانه آوردن برای نوشیدن
- ناتوانی در انجام مسئولیت‌ها در محل کار یا تحصیل
- بی‌تفاوتی نسبت به بهداشت، ظاهر، ازدواج، کار و مشکلات اقتصادی
- آسیب به سلامت، ازدست دادن اشتها، عفونت‌های تنفسی یا افزایش اضطراب
جسمی
اثرات کوتاه-مدت مصرف الکل
نوشیدن الکل تا حدی که باعث شود محتوای الکل خون (BAC) بین ۰٫۰۳ تا ۰٫۱۲ درصد باشد معمولاً باعث تغییر خلق و خوی فرد و احتمالاً سرخوشی می‌شود، همچنین اعتماد به نفس فرد بالا می‌رود، روابط اجتماعی اش بهتر می‌شود و اضطرابش از بین می‌رود. احتمالاً فرد دچار برافروختگی ناشی از الکل می‌شود، قضاوتش در مورد مسائل دچار ایراد می‌شود اما ماهیچه‌ها هنوز به خوبی کار می‌کنند. اگر با نوشیدن الکل، محتوای الکل خون فرد بین ۰٫۰۹ تا ۰٫۲۵ درصد قرار گیرد فرد دچار لتارژی می‌شود، آرامش سراسری پیدا می‌کند (دردهایش کاهش می‌یابد)، تعادل خود را از دست می‌دهد و دیدش تار می‌شود. اگر غلظت الکل خون بین ۰٫۱۸ تا ۰٫۳۰ درصد باشد فرد به شدت دچار گیجی می‌شود، نمی‌تواند درست صحبت کند، نمی‌تواند درست راه برود، پیوسته زمین‌می‌خورد (تلو تلو می‌خورد)، سرگیجه دارد و بالا می‌آورد. اگر غلظت الکل خون بین ۰٫۲۵ تا ۰٫۴۰ درصد باشد فرد دچار حالت بهت می‌شود، هشیاری خود را از دست می‌دهد، حافظهٔ کوتاه مدت او دچار مشکل می‌شود. به شدت بالا می‌آورد که این بالا آوردن هنگامی که فرد هشیاری بالایی ندارد می‌تواند باعث خفگی و مرگ فرد شود. دچار افسردگی تنفسی می‌شود (که خود آن می‌تواند مرگ آور باشد). غلظت الکل بین ۰٫۳۵ تا ۰٫۸۰ درصد می‌تواند باعث شود فرد به کما برود، افسردگی تنفسی پیدا کند و احتمالاً به دلیل مسمومیت ناشی از الکل جان بدهد.
مصرف الکل (به‌طور خاص اتانول)، با نوشیدنِ دوز پایین از آبجو، شراب، نوشیدنی تقطیری یا سایر مشروبات الکلی از کاهش اضطراب و مهارت‌های حرکتی و سرخوشی به وجود می‌آید. اما مصرف کننده با استفاده از دوزهای بالاتر باعث ایجاد مستی، حیرت، عدم آگاهی، فراموشی قبل از عمل (خاموشی حافظه) و افسردگی سیستم عصبی مرکزی. غشای سلولی می‌شود، بنابراین به محض اینکه الکل در جریان خون قرار دارد، می‌تواند تقریباً در هر سلول بدن پخش شود.
اندازه‌گیری غلظت الکل در خون به وسیله محتوای الکل خون (BAC) است. میزان و شرایط مصرف نیز نقش مهمی در تعیین میزان مسمومیت و مستی دارد. به عنوان مثال، خوردن یک وعده غذایی سنگین قبل از مصرف الکل باعث می‌شود که الکل آهسته‌تر جذب شود میزان مصرف الکل تا حد زیادی میزان خماری را تعیین می‌کند، اگرچه دهیدراسیون نیز در این مورد نقش دارد. ممکن است مصرف کننده بعد از نوشیدن بیش از حد، دچار گیجی یا بیهوشی شود. مقادیر زیاد مصرف می‌تواند باعث مسمومیت با الکل و مرگ شود. در حقیقت، متوسط دوز کشنده غلظت جریان خون، ۰٫۳۶ درصد است همچنین این احتمال وجود دارد که مصرف الکل باعث اختناق و موجب مرگ غیر مستقیم مصرف کننده شود. الکل می‌تواند باعث تشدید در مشکلات خواب نیز شود
اثرات بلندمدت
نوشیدن بیش از یک نوشیدنی در روز برای زنان و دو نوشیدنی برای مردان می‌تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، فیبریلاسیون دهلیزی و سکته مغزی شود. احتمال ابتلا به این بیماریها اگر فرد عادت به مست کردن‌های مقطعی دارد، بیشتر هم می‌شود. علاوه بر این خطر خشونت و تصادف هم برای این افراد وجود دارد. برآورد می‌شود که سالانه نزدیک به ۳٫۳ میلیون مرگ (۵٫۹ درصد از کل مرگ و میرها) ناشی از الکل است. الکلی بودن، امید به زندگی افراد را تا ۱۰ سال کاهش می‌دهد. همچنین مصرف الکل سومین عامل مرگ زودرس در آمریکا است. مصرف نادرست و بلندمدت الکل می‌تواند باعث سیروز کبد، پانکراتیت، صرع، پلی‌نورپاتی، نشانگان ورنیکه–کورساکوف، بیماری قلبی-عروقی، کمبود مواد مغذی در بدن و سوء جذب، زخم گوارشی و ناکارآمدی جنسی شود. اگر مصرف الکل همواره زیاد و بدن توقف باشد می‌تواند باعث آسیب به دستگاه عصبی مرکزی و دستگاه عصبی پیرامونی شود. دامنهٔ گسترده‌ای از ضعف‌های دستگاه ایمنی و شکنندگی در استخوان بندی بدن ممکن است اتفاق بیفتد از این رو احتمال ایجاد شکستگی در استخوان‌های فرد به دلیل هر حادثه ای خیلی معمول است.
اثرات بلندمدت وابستگی به الکل در زنان زودتر از مردان نمود پیدا می‌کند؛ همچنین نرخ مرگ در اثر وابستگی به الکل در زنان بیشتر از مردان است. از جمله اثرات مصرف بلندمدت الکل در زنان می‌توان به آسیب مغزی، کبدی و قلبی اشاره کرد. علاوه بر این احتمال ابتلا به سرطان سینه افزایش می‌یابد. مصرف زیاد و بلندمدت الکل تأثیر منفی بر باروری زنان می‌گذارد، عدم تخمک‌گذاری، به هم ریختن چرخه قاعدگی و یائسگی زودتر از جملهٔ این اثرات است.
برای اثرات بلند مدت مصرف الکل، مدارکی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف الکل (در علم شیمی به آن اتانول گفته می‌شود) باعث بهبودِ سلامت شخص نمی‌شود. در گذشته ادعاهایی مبنی بر اینکه مصرف کم یا متوسط آن باعث بهبودی در سلامت مصرف‌کننده می‌شود، مطرح شده بود. این نوع ادعاها با استفاده از فراتحلیل (مِتا آنالیز) کامل‌تر و دقیق‌تری که انجام شده کاهش پیدا گرده است. مصرف زیاد اتانول (سوءمصرف الکل) می‌تواند اثرات مخرب شدیدی را به‌وجود بیاورد.تأثیر الکل بر سلامتی در بلند مدت خطراتی را برای انسان به وجود می‌آورد. اعتیاد به الکل، سوءتغذیه، پانکراتیت مزمن، سیروز کبدی، سرطان، آسیب به دستگاه عصبی مرکزی و دستگاه عصبی پیرامونی از جمله این خطرات است. احتمال ابتلا به انواع خاصی از سرطان حتی در مصرف کم و متوسط الکل، افزایش پیدا می‌کند.
مصرف بلند مدت الکل، این قابلیت را دارد که به هر عضو و سیستم بدن آسیب بزند. آسیب پذیریِ مغز افراد در حال رشد، در برابر اثرات سمیِ الکل بسیار بیشتر است. مضافاً بر این، ممکن است مغز جنین به واسطه مصرف مادران باردار، مبتلا به ناهنجاری‌های جنینی ناشی از الکل (FASD) شود.
افرادی که تاریخچه ای از مست کردن‌های مقطعی دارند و به درستی الکل مصرف نمی‌کنند ممکن است دچار کتواسیدوز شوند.
اثرات روانی
مصرف نادرست الکل در بلندمدت می‌تواند مجموعه ای از مشکلات روانی را برای فرد ایجاد کند. مشکلاتی شناختی فراوان‌ترین مشکلات این افراد است. نزدیک به ۱۰ درصد عوامل ایجاد کنندهٔ زوال عقل، به گونه ای مرتبط با مصرف الکل است. از این رو مصرف نادرست الکل تبدیل به دومین عامل اصلی ایجاد زوال عقل در افراد شده‌است. مصرف بیش از حد الکل به مغز آسیب می‌زند و با گذر زمان کم‌کم سلامت روان فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این گونه افراد، به دلیل آسیب الکل به مغز، به‌ویژه قشر پیش‌پیشانی آن، مهارت‌های اجتماعی به شدت آسیب می‌بیند. برای نمونه این افراد از روی تغییر چهرهٔ انسان‌ها و نوای گفتار آنها متوجه احساس آنها نمی‌شوند؛ نظریه ذهن آنها دچار مشکل می‌شود، نمی‌توانند مفهوم شوخی و طنز را درک کنند. معمول‌ترین مشکلات روانی مرتبط با مصرف نادرست الکل عبارتند از اختلال اضطراب و افسردگی عمده. مشکلات روانی فرد معتاد به الکل در هنگام ترک آن بدتر می‌شود اما با مقاومت فرد و ادامهٔ فرایند ترک، این مشکلات کم‌کم ناپدید می‌شوند. مصرف نادرست الکل می‌تواند باعث ایجاد روان‌پریشی، کنفوزیون و سندرم ارگانیک مغز هم بشود اما گاهی با اسکیزوفرنی اشتباه گرفته می‌شود. ایجاد و شدت گرفتن اختلال ترس اثر مستقیم با مصرف نادرست الکل در بلندمدت دارد.
در بسیاری منابع به همزمانی اختلال افسردگی عمده و الکلیسم اشاره شده‌است.در میان موارد چندابتلایی دو دستهٔ بزرگ وجود دارد، دسته ای که بازه‌های افسردگی با ترک مصرف الکل (به هرشکلی نه لزوماً نوشیدنی) ازبین رفته‌است و دستهٔ دیگر که با ترک الکل همچنان در افسردگی باقی مانده‌اند. استفاده از دیگر انواع مخدرها می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی را بالاتر ببرد. بسته به جنسیت افراد مشکلات روانی ناشی از الکل می‌تواند متفاوت باشد در زنان معمولاً اختلالات روانی به صورت چند ابتلایی میان بیماری‌های اختلال افسردگی عمده، اضطراب، اختلال ترس، پرخوری عصبی، اختلال اضطراب پس از سانحه (PTSD) یا اختلال شخصیت مرزی روی می‌دهد. در مردان الکی چندابتلایی میان بیماری‌های اختلال شخصیت خودشیفته، اختلال شخصیت ضداجتماعی، اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی، اختلال کنترل تکانه و اختلال کمبود توجه بیش‌فعالی (ADHD) روی می‌دهد.معمولاً زنان الکلی بیش از دیگر زنان تعرض جنسی و خشونت خانگی را تجربه می‌کنند از این رو با مشکلات روحی بیشتری روبرو می‌شوند و هر بار بیشتر به الکل روی می‌آورند.
تشخیص
تعریف
استفادهٔ نادرست، مشکل در استفاده، سوء استفاده و استفادهٔ بالا از الکل همه به گونه ای با الکلیسم ارتباط دارد و می‌تواند برای فرد استفاده کنند مشکلات جسمی، اجتماعی و حتی اخلاقی ایجاد کند. در سال ۲۰۰۵، وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا مصرف متوسط الکل را برای مردان حداکثر دو نوشیدنی الکلی استاندارد در روز و برای زنان حداکثر یک نوشیدنی الکلی در روز تعریف کرده‌است.مؤسسهٔ ملی سوء مصرف الکل و الکلیسم آمریکا (NIAAA) اعلام کرده که مردانی
که در هفته بیش از ۱۴ نوشیدنی استاندارد یا در روز بیش از ۴ نوشیدنی مصرف می‌کنند در خطر مشکلات ناشی مصرف الکل قرار می‌گیرند این مقدار برای زنان ۷ نوشیدنی در هفته یا ۳ نوشیدنی در روز است.
تأثیر الکل بر سلامتی
تأثیر الکل بر سلامتی چند وجهی است. شواهد نشان می‌دهند که اعتیاد به الکل یا مصرف درازمدت آن می‌تواند باعث پیری زودرس شود - که در آن علائم پیری زودتر آشکار می‌شوند - یا باعث فرتوتی گردد - که در آن علائم پیری به موقع ظاهر می‌شوند ولی عمیق ترند. تأثیرات مصرف بی‌رویه الکل شامل فشارخون بالا، آریتمی قلبی، سرطانهای مختلف، ناهنجاری‌های گوارشی، کمبودهای عصبی-شناختی، پوکی استخوان و مشکلات روانی همچون افسردگی می‌باشد.
کاهش طول عمر
براساس تحقیقی که در سال ۲۰۱۸ بر روی ۶۰۰ هزار نفر از کسانی که الکل مصرف می‌کنند نشان می‌دهد که به‌طور تخمینی مصرف ۱۰ الی ۱۵ نوشیدنی الکلی در هفته عمر انسان را بین یک تا دو سال کوتاه‌تر می‌کند. به علاوه این محققان هشدار داده‌اند که افرادی که بیش از ۱۸ نوشیدنی در هفته مصرف می‌کنند بین چهار تا پنج سال از عمرشان کاسته خواهد شد. رهنمودهای سال ۲۰۱۶ اداره بهداشت انگلستان بیشتر از ۱۴ واحد در هفته را توصیه نمی‌کند، که شامل ۶ آب جو یا هفت استکان شراب است. نویسندگان پژوهش مذکور که در مجله لنست چاپ شده‌است، می‌گویند یافته‌های آنها رهنمودهای اداره بهداشت را تأیید می‌کند. پژوهشگران که سلامتی و عادتهای الکل نوشیدن را در نوزده کشور بررسی کرده بودند، این مسئله را که هر شخص چقدر از عمرش را در اثر نوشیدن الکل ممکن است از دست بدهد مدل کردند. آنها دریافتند که افرادی که معادل پنج الی ده نوشیدنی در هفته مصرف می‌کنند به اندازه شش ماه از عمرشان کاسته می‌شود
قلب
مصرف الکل به ازای هر ۱۲٫۵ واحد اضافه بر رهنمود وزارت بهداشت انگلستان،ریسک بیماری‌های قلبی-ریوی را به شرح زیر افزایش خواهد داد:
- سکته مغزی ۱۴ درصد
- بیماری فشار خون منجر به مرگ ۲۴ درصد
- ایست قلبی ۹ درصد
- آنوریسم آئورت منجر به فوت ۱۵ درصد
در گذشته گفته می‌شد که نوشیدن الکل باعث کاهش ریسک بیماری‌های قلبی غیر کشنده خواهد شد؛ ولی پژوهشگران اعلام کردند که این فایده در مقابل ریسکهای بالاتری که برای انواع دیگر بیماری‌های قلبی ایجاد می‌شود رنگ می‌بازد. مطالعات پیشین می‌گفتند که نوشیدن شراب قرمز برای قلبمان خوب است، ولی برخی محققان گفته‌اند که در اعلام این فواید اغراق شده‌است. به گفته تیم چیکو از دانشگاه شفیلد که در این تحقیق شرکت نداشته‌است، «این تحقیق ثابت کرده‌است که وقتی همه عوامل را کنار هم می‌گذاریم نوشیدن الکل هیچ سودی به سلامتی انسان نمی‌رساند.» وی می‌افزاید، «اگرچه حمله‌های قلبی غیر کشنده در افرادی که الکل مصرف می‌کنند کمتر است ولی ریسک ابتلا به دیگر انواع بیماریها قلبی از جمله حمله قلبی کشنده و سکته مغزی که به خاطر نوشیدن الکل اضافه می‌شود، بر این فایده غالب خواهند شد.
مغز
الکل یک سم عصبی قوی (neurotoxin) است. انجمن ملی سوء مصرف و اعتیاد به الکل دریافته که اعتیاد به الکل ممکن است پیری طبیعی را تسریع کند یا باعث پیرذهنی شود. به‌طور خاص، الکل محور اچ پی ای(hypothalamic–pituitary–adrenal axis) را فعال می‌کند که باعث ترشح گلوکوکورتیکوئید می‌شود و در نتیجه باعث بالارفتن سطح هورمونهای استرس می‌شود حضور درازمدت این هورمونها باعث تسریع فرایند سالخوردگی خواهد شد که خود منجر به تغییرات تدریجی ولی معمولاً فراوان تقریباً در هر سامانه فیزیولوژیکی در بدن انسان خواهد گردید. این تغییرات در مجموع باعث کاهش کارایی و تاب‌آوری کارکرد فیزیولوژیک خواهد شد. استرس مداوم و مصرف مداوم الکل باعث تباهی سلولهای عصبی موجود در هیپوکامپ خواهند شد.همچنین یکی از علل تحلیل مخچه مصرف طولانی الکل می‌باشد که علائم آن ناهماهنگی حرکات بدن، تلو تلو خوردن، تغییر در گفتار و ناهماهنگی در حرکات ظریف مانند: نوشتن، خوردن و … می‌باشد
سرطان
بر اساس تحقیقات وزارت بهداشت بریتانیا در سال ۲۰۱۶ نوشیدن الکل اعم از شراب، آبجو و مشروب تقطیر شده در هر اندازه‌ای می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که مطالعات گذشته احتمالاً فوائد الکل را بیش از حد ارزیابی کرده‌است. یکی از مهم‌ترین نکات این تحقیقات شواهدی است که نشان می‌دهد استفاده از الکل خطر ابتلا به انواع سرطان از جمله در ناحیه دهان، گلو و پستان را افزایش می‌دهد. به علاوه این مطالعات نتیجه مطالعات قبلی که گفته بود نوشیدن اندک الکل خطر ابتلای مردان به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد رد کرده‌اند. به گفته مشاور ارشد اداره بهداشت بریتانیا این باور که نوشیدن یک استکان شراب قرمز در روز باعث جلوگیری از بیماری قلبی می‌شود یک افسانه بیش نیست
ترک الکل
ترک الکل یا سم‌زدایی الکل به ترک ناگهانی الکل در افرادی گفته می‌شود که اعتیاد به الکل دارند این فرایند معمولاً با جایگزینی مواد مخدر یا داروهایی که اثری همانند الکل دارند همراه می‌شود تا مانع از ایجاد سندرم ترک الکل در فرد شود. البته عبارت سم‌زدایی، لزوماً نامگذاری درستی نیست چون سم‌زدایی همیشه اتفاق نمی‌افتد و این بستگی به سن فرد، وضعیت جسمی او و پیشینهٔ مصرف الکل در او دارد. برای نمونه یک فرد جوان که مست کردن‌های مقطعی دارد و یک هفته پس از آخرین مستی اش به دنبال درمان است نیازی به سم‌زدایی پیش از درمان مصرف نادرست الکل ندارد.
رویدادهای پس از ترک
ناهنجاری‌هایی که ترک الکل روی فرد دارد بسته به میزان وابستگی او می‌تواند متوسط تا شدید باشد. ناهنجاری‌های رفتاری مانند اضطراب، بی‌قراری و واکنش غیرطبیعی به محرک ها؛ ناهنجاری‌های عصبی مانند لرزش، افزایش احتمال حمله صرع و توهم و ناهنجاری‌های جسمی مانند تغییر در تپش قلب، دمای بدن، فشار خون و تهوع است. این ناهنجاری‌ها معمولاً بین ۶ تا ۲۴ ساعت پس از ترک الکل پدید می‌آیند. در موردهای شدیدتر احتمالاً فرد دچار هذیان گویی می‌شود که در این حالت احتمال مرگ وجود دارد و باید فرد بی درنگ مراقبت‌های پزشکی دریافت کند
خماری
خماری (به انگلیسی: Hang Over) حالتی عمومی است که در اکثر مواقع پس از ازمیان رفتن اثر نشئه‌جات یا مسکرات به فرد دست می‌دهد. خماری را در مقابل نشئگی به‌کار می‌برند و دو تضاد عینی و واقعی که عبارت از ناراحتی و خوشی است را پدید می‌آورند.
در این حالت، معتاد همه همّ و غمش متوجه رفع خماری است. بسیاری از مفاسد اجتماعی را نتیجۀ مستقیم یا غیرمستقیم آن دانسته‌اند.
عوارض روانی
- بی‌حوصلگی رنجش‌انگیز
- اضطراب و نگرانی – تشویش
- بی‌قراری
- بدخلقی یا کج‌خلقی
- بی‌خوابی
- نداشتن تمرکز کامل
- افسردگی
- انزوای اجتماعی
عوارض جسمانی
- خمیازه‌های متوالی و بی‌امان
- عرق کردن و ترشحات غدد اشکزا بیش از حد معمول
- افزایش ضربان قلب
- گرفتگی و درد عضلانی
- سردرد
- احساس فشار در قفسهٔ سینه
- تنگی نفس- استخوان‌درد
- رعشه ـ لرزش بدن
- دل‌پیچه و تهوع
عوارض حاد
- میل شدید و جنون‌آمیز به مادۀ مورد اعتیاد
- حالت تهوع
- پرخاشگری
- ضعف مفرط
- دل‌درد و یبوست (در پاره‌ای موارد اسهال؛ بیشتر در مورد الکل)
- تحلیل رفتن موقت بینایی (ریزش بی‌مورد اشک از چشم)
- سوزش شدید در پنجه‌های پا به‌ویژه در مصرف تریاک یا مشتقات مرفین.
- بی‌اشتهایی
- افزایش مصرف سیگار
- اسهال شدید و روان شدن شکم.
